Samenvatting week 31 t/m 34
kwaliteit en veiligheid van voeding
,Menuplan en -cyclus
- Je kunt een menucyclus maken met 1 uitgewerkt recept
- Je kunt een menucyclus maken met 1 uitgewerkt recept
- Je kunt een menucyclus maken dat voldoet aan een vastgesteld budget
Richtlijnen Gezonde Voeding
o Een volgens een meer plantaardig en minder dierlijk voedingspatroon
o Eet dagelijks ten minste 200 gram groente en ten minste 200 gram fruit
o Eet dagelijks ten minste 90 gram bruin brood, volkoren brood, of andere volkoren producten
o Eet wekelijks peulvruchten
o Een ten minste 15 gram ongezouten noten per dag
o Neem enkele porties zuivel per dag, waaronder melk of yoghurt
o Eet een keer per week vis, bij voorkeur vette vis
o Drink dagelijks drie koppen thee
o Vervang geraffineerde graanproducten door volkorenproducten
o Vervang boter, harde margarine en bak- en braadvetten door zachte margarine, vloeibaar bak- en
braadvet en plantaardige oliën
o Vervang ongefilterde door gefilterde koffie
o Beperk de consumptie van rood vlees en met name bewerkt vlees
o Drink zo min mogelijk suikerhoudende dranken
o Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag
o Beperkt de inname van keukenzout tot maximaal 6 gram per dag
o Het gebruik van voedingsstofsupplementen in niet nodig, behalve voor mensen die tot een specifieke
doelgroep behoren waarvoor suppletieadvies geldt.
o 1 dag uit de menu cyclus levert 2000 kcal
o En dagvoeding levert 80 gram of 1,2 – 1,5 g/kg
o Een tussendoortje levert 150 – 300 kcal en 4 – 10 gram eiwit
o Broodmaaltijden volgens de schijf van vijf bestaan uit alleen schijfproducten, met eventueel 1 portie uit
de dagelijkse categorie
o Dagvoeding mag €5 kosten nibud heeft voor het voedingscentrum berekend dat een gemiddeld
weekmenu €30 mag kosten, met een kleine toeslag voor de eiwitverrijking zal je op €5 uitkomen
o Keuzemenu is een standaard menu met enkele of alle opties keuzes ‘
o Anorexia of anging is verstoorde eetlustregulatie bij oude leeftijd
Menucyclus
o Een overzicht van wat er in een bepaalde periode (maand) gegeten kan worden in een zorginstelling.
o De menucyclus kan mensen stimuleren om wel of niet te gaan eten.
o Je kan eiwit en energieverrijkte voedingsmiddelen in de menucyclus stoppen, wat helpt om
ondervoeding tegen te gaan of te verhelpen.
o Mensen met ondervoeding hebben vaak weinig eetlust, maar moeten veel eten. Het heeft geen zin om
extra veel aan te bieden, dit zorgt alleen maar voor verspilling.
o Keuzemenu: Een standaard menu met voor enkele of alle opties, keuzes.
o Anorexia of aging: Anorexia (verlies van eetlust) van veroudering, gedefinieerd door afname van eetlust
en / of voedselinname op oudere leeftijd, is een belangrijke bijdragende factor aan ondervoeding en
nadelige gezondheidsresultaten bij geriatrische patiënten.
o Maaltijdsverdeling: Dit kan portionering bij de cateraar, portionering in de instelling, portionering op de
afdeling of uitscheppen voor de patiënt zijn.
Wat levert een menucyclus
o 1 dag uit een menucyclus moet ongeveer 2000 kcal leveren.
, o In 66% van de ziekenhuizen worden richtlijnen gehanteerd voor de voedingswaarde per
maaltijdmoment.
o Richtlijnen voor tussendoortjes worden bij 90% van de ziekenhuizen gehanteerd. Hierbij worden de
minimale hoeveelheid energie (per dag: 2000 kcal) eiwit (per dag: 1.2 – 1.5 g eiwit per kg
lichaamsgewicht of 80 g), per warme maaltijd (500 kcal, 20-25g eiwit) en per tussendoortje (4- 10 g eiwit
en 150-300 kcal) genoemd. Ook noemt een enkeling het beperken van zout en kalium. 2 - 3
tussendoortjes per dag.
o 1 dag voeding levert 1,2 -1,5 gram eiwit/kg lichaamsgewicht of 80 gram eiwit.
o 1 warme maaltijd levert 500 kcal en 20-15 gram eiwit.
o 1 tussendoortje levert 150-300 kcal en 4-10 gram eiwit.
o Hoofdmaaltijden Bestaan uit alleen schijfproducten, met eventueel maximaal twee porties uit de
‘dagelijkse categorie’. Maaltijdsalades en maaltijdsoepen vallen ook onder hoofdgerechten.
o Hoofdgerecht moet bevatten:
- Energie: 400-700 kcal
- Minimaal 150 g groenten
- Vlees, vis, ei, vegetarisch product tot maximaal 100 g of maximaal 25 g noten
- Of minimaal 60 g peulvruchten en graanproducten of aardappelen die voldoen aan de schijfcriteria
- Vloeibare margarine, vloeibare bak- en braad, of olie tot maximaal 15 gram
- Met eventueel: twee porties uit de dagelijkse categorie of, toegevoegd zout, waarbij een totaal
zoutcriterium van 2 g zout (800 mg Na) per warme maaltijd (hoofdgerecht) wordt gehanteerd.
o Broodmaaltijd via de schijf van vijf: Bestaan uit alleen schijfproducten, met eventueel één portie uit de
‘dagelijkse categorie’.
o Een bouillon voor het eten is eetlust opwekkend. Pas op met zout bij mensen met een ziektebeeld waar
zout beperkt moet worden.
o Boven de 70 jaar 4-6 mannen en 4-5 vrouwen sneetjes brood per dag.
o Een dag voeding mag ongeveer €5,- kosten.
o Het NIBUD heeft voor het Voedingscentrum berekend dat een gemiddeld weekmenu 30 euro kost. Met
een kleien toeslag voor de eiwitverrijking zal je dag voeding rond de 5 euro moeten gaan kosten.
Dieetwensen bij de menucyclus
o Ga uit van de meest voorkomende diëten: energiebeperkt, eiwitverrijkt, zoutarm, arm aan verzadigd vet.
o Vraag bij je opdrachtgever na wat de meest voorkomende diëten zijn.
o Je zult moeten beslissen hoe je hier rekening mee gaat houden; maak je je hele menucyclus geschikt of
kook je apart voor de doelgroepen?
o Slik- en kauwproblemen: Let op bij vloeibare maaltijden hoe ziet het eruit en vaak moet je nog een
preparaat toevoegen.
o Rekening houden met: Eiwit-/ energieverrijkt dieet, maar denk ook aan Halal, vegetarisch, gemalen eten.
Uitgangspunten menucyclus
o Keuze bieden
o Rekening houden met landen/culturen
o Afwisseling maaltijdcomponenten (rijst, pasta, aardappel)
o Voldoende peulvruchten
o Richtlijnen ondervoeding
o Pictogrammen van allergenen, vegetarisch
o Extra maaltijd van buitenaf
o 1 keer per week vis
o 1 x per week eenpansgerecht
o 1 x per week Nitraatrijke groente
o Duurzaam
o Seizoen groente
o Budget
