In dit document vind je een samenvatting van het eerste hoofdstuk van het boek Nectar. Het is het boek uit de 5e klas van het vwo (en havo). In de samenvatting staan afbeeldingen die voor verduidelijking zorgen en de begrippen uit het boek worden beschreven en zijn dik gedrukt in de tekst.
Biologie samenvatting H9 Bloedsomloop
§9.1 Hart en bloedsomloop
Spieren trainen:
Trainen van de hartspier (cardiotraining) is mogelijk door het hart regelmatig sneller en harder te
laten werken. Bij cardiotraining wisselen training op 50 - 60% van de maximale hartslagfrequentie af
met training op 80 - 90% van de maximale hartslagfrequentie. En dat gedurende 45 minuten, een
aantal keren per week. Het hart klopt daarbij sneller en krachtiger dan in rust, de hartspier neemt
hierdoor toe in dikte en kracht.
Dit principe werkt niet alleen voor de hartspier; elke spier neemt toe in dikte en kracht door hem
regelmatig harder te laten werken. Dit kan door sporten of door oefeningen te doen in de
fitnessruimte.
Een hartslag:
Een menselijk hart bestaat uit een linker- en een rechterhelft. Elke helft bestaat uit een boezem en
een kamer. Als je een filmpje van een kloppend hart bekijkt kun je zien dat bij elke hartslag eerst het
spierweefsel van de boezems samentrekt en meteen daarna het spierweefsel van de kamers.
Vervolgens is er een korte pauze.
Luistert een arts met een stethoscoop, dan hoort hij per hartslag twee tonen. De eerste toon
ontstaat door het sluiten van kleppen tussen boezems en kamers, de hartkleppen. De tweede toon
door het sluiten van kleppen tussen kamers en slagaders, de slagaderkleppen. Na de tweede toon
volgt er een korte pauze.
Een hartslag bestaat uit 3 fasen: het vullen van de kamers, het leegpersen van de kamers en een
korte pauze. Deze 3 fasen lopen links en rechts synchroon. Ze herhalen zich voortdurend en vormen
de hartcyclus.
Aan het begin van de vulfase zijn zowel de kamers als de boezems ontspannen: diastole. Het bloed
stroomt door de boezems via de hartkleppen de kamers in. Dan trekken de boezems samen: de
boezemsystole. De boezems persen hun bloed de kamers in; die raken daardoor helemaal gevuld.
Daarna volgt de kamersystole. De druk op het bloed door de kamersystole sluit de hartkleppen
tussen kamers en boezems. Door die druk gaat tegelijkertijd de slagaderkleppen (longslagaderklep en
aortaklep) open en stroomt het bloed de beide slagaders in.
Zodra de kamers weer ontspannen, daalt de kamerdruk tot onder de druk in de slagaders en sluiten
de slagaderkleppen.
1
, Bloedsomloop:
De linker- en rechterharthelft zijn van elkaar gescheiden door een tussenschot. Daardoor vormen ze
twee aparte pompen.
De rechter pomp, de rechterharthelft, pompt O 2-arm bloed door de longslagaders naar de beide
longen. Het O2-rijke bloed komt door de longaders terug naar de linkerboezem van het hart. Dit
circuit vormt de kleine bloedsomloop.
De linkerharthelft pompt het O2-rijke bloed via de aorta en slagaders naar de organen, waar (een deel
van) de O2 het bloed uitgaat naar de cellen. Het O 2-arme bloed stroomt ten slotte via aders en holle
aders terug in de rechterboezem. Dit circuit vormt de grote bloedsomloop.
De grote en kleine bloedsomloop vormen samen een dubbele bloedsomloop, gekoppeld door het
hart.
Door slagaders stroomt het bloed van het hart af, naar de organen. Ze zijn meestal vernoemd naar
het orgaan. De eerste slagader uit de aorta brengt bloed naar de hartspier en heet kransslagader.
In aders stroomt het bloed van de organen naar het hart toe. Aders zijn vaak vernoemd naar het
orgaan waar ze vandaan komen.
Aders die het bloedafvoeren uit het hartspierweefsel heten kransaders; de grote aders naar de
rechterboezem de holle aders en de ader tussen darmen en lever de poortader.
In de weefsels stroomt het bloed door haarvaten. Je rode bloedcellen zitten dus altijd in een
bloedvat: je hebt een gesloten bloedsomloop.
Een dubbele, gesloten bloedsomloop maakt het snel vervoeren van veel O 2-rijk bloed naar hersenen
en spieren mogelijk.
Bij dieren met een enkelvoudige of open bloedsomloop verloopt de aanvoer van O 2 trager. Een
vissenhart heeft maar één boezem en één kamer. O 2-arm bloed stroomt van het hart naar de
kieuwen en daarna als O2-rijk bloed naar de rest van het lichaam.
Insecten hebben een groot bloedvat aan de rugzijde met een aantal gespierde delen (ofwel
hartkamers), de hartbuis. Die pompt het bloed, dat geen bloedcellen heeft, naar de kop toe. Vandaar
uit sijpelt het door de open ruimtes tussen de cellen. De aanzuigende werking van de hartkamers
houdt de bloedstroom op gang. O2 nemen insecten op via tracheeën.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brttlvld8. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
