3 inzoomen op Duitsland, Tsjechië en Egypte
Welvaart en werk
Economische kenmerken en indicatoren
Dit deel behandelt economische kenmerken en indicatoren die gebruikt
worden om de economische ontwikkeling van landen te vergelijken.
Belangrijke indicatoren zijn het bruto binnenlands product (bbp) en de VN-
ontwikkelingsindex (HDI), die naast welvaartsniveaus ook kennis en
gezondheid omvat. Voor kennis wordt het analfabetisme als indicator
gebruikt. Het inkomen wordt ook als indicator gebruikt, met de nadruk op
netto-inkomen na aftrek van uitkeringen, subsidies, premies en
belastingen.
Bestaansmiddelen
Dit stuk behandelt de samenstelling van de beroepsbevolking als een
belangrijke economische indicator. De beroepsbevolking omvat alle
mensen tussen 15 en 65 jaar (in de toekomst mogelijk tot 70 jaar) die
werken of kunnen werken om geld te verdienen in de primaire, secundaire
en tertiaire sector. De verhouding tussen het aandeel van de
beroepsbevolking in de landbouw en andere sectoren geeft inzicht in de
ontwikkeling van een land. Daarnaast wordt opgemerkt dat de verdeling
van de beroepsbevolking over de drie sectoren in relatie tot de opbrengst
van die sectoren in het bbp een beeld geeft van de arbeidsproductiviteit.
Vergelijking van de drie landen
Dit stuk behandelt de vergelijking van twee indicatoren, namelijk het
aandeel van de beroepsbevolking en het aandeel van de beroepssector in
het bbp, in de landen Duitsland, Tsjechië en Egypte, met Nederland als
referentie.
In Egypte is het aandeel werkenden in de landbouw het grootst, wat wijst
op de prominente rol van de landbouwsector in de werkgelegenheid. De
industrie levert echter een relatief hoog aandeel in het bbp op, wat duidt
op een lage arbeidsproductiviteit in de Egyptische landbouw. Tsjechië
wordt gekarakteriseerd als een industrieel land, terwijl de dienstensector
in Duitsland het grootste aandeel in het bbp heeft. Elk van de drie landen
wordt nader onderzocht om een gedetailleerder beeld te schetsen.
Armoede langs de Nijl
In Egypte is de landbouw lange tijd een belangrijke sector geweest, maar
het aandeel van de bevolking dat in deze sector werkt, is de afgelopen
, eeuw gedaald van ruim 60% tot ongeveer 30%. Deze groep draagt echter
slechts 14% bij aan het bbp, hoewel ze op slechts 3% van het
landoppervlak werkt, voornamelijk in de Nijldelta. Het platteland, met
name in het zuidelijke deel van Egypte, wordt zwaar getroffen door
armoede, vooral onder pachtboeren, landarbeidersgezinnen, vrouwen en
kinderen. Deze boeren hebben te maken met watertekorten en een laag
inkomen, waardoor ze zich vaak diep in de schulden steken.
Werkgelegenheid buiten de landbouw is schaars, waardoor er sprake is
van economische overbevolking.
De dienstensector, waaronder de toeristensector, is gegroeid en biedt
werkgelegenheid aan een aanzienlijk deel van de bevolking. Er is echter
ook een informele sector die naar schatting 30% van alle economische
activiteiten omvat.
Globalisering en industrialisatie in het land van de farao’s
De Egyptische regering heeft economische hervormingen doorgevoerd en
geïnvesteerd in infrastructuur om werkgelegenheid buiten de landbouw te
bevorderen, maar de financiële crisis van 2008 trof de economie. Hoewel
Egypte langzaam herstelt dankzij buitenlandse investeringen en de
uitbreiding van het Suezkanaal, lijdt het toerisme onder terroristische
aanslagen. Egypte is een belangrijke handelspartner voor China, dat
Amerikaanse invloed in Egypte uitdaagt. Ondanks de groeiende welvaart
bereikt deze niet de lagere sociale klassen, wat leidt tot toenemende
sociale ongelijkheid en onvrede, en drijft sommigen tot politiek en
religieus activisme.
Tsjechië: een land in overgang
Tsjechië, een land met sterke industriële tradities, heeft een transitie
doorgemaakt van een planeconomie tijdens het communistische tijdperk
naar een vrijemarkteconomie na de val van het IJzeren Gordijn in 1989.
Met ongeveer 38% van de beroepsbevolking nog steeds werkzaam in de
secundaire sector, heeft het land economisch vooruitgang geboekt sinds
de overgang. De gunstige geografische ligging van Tsjechië en de erfenis
van technisch geschoolde arbeidskrachten hebben bijgedragen aan deze
vooruitgang, met meer investeringen in infrastructuur en een groeiende
toeristenindustrie als gevolg.
Globalisering in Tsjechië
Na de privatisering van staatsbedrijven in de jaren negentig trok Tsjechië
veel directe buitenlandse investeringen aan, vooral van Duitse
multinationals, waardoor de auto-industrie, met Škoda als onderdeel van
het Volkswagenconcern, floreerde. De exportgerichte productie maakte
het land echter kwetsbaar voor economische schommelingen, vooral bij