Samenvatting
Samenvatting syllabus Europa en de wereld 3
- Vak
- Instelling
Alle leerstof uit de te kennen hoofdstukken in een handige samenvatting van ongeveer 40 pagina's. Alle belangrijke informatie staat er in.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
Voorbeeld 4 van de 48 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
lieff
Voorbeeld van de inhoud
ACADEMIEJAAR 2023-2024EUROPA EN DE WERELD 3
SAMENVATTING SYLLABUS
,Deel 1: Inleiding
1. 1989: het einde of de versnelling van de
geschiedenis
- 9 november 1989 – Opening Berlijnse muur en daarna val
- Willy Brandt – burgemeester West-Berlijn en Bondskanselier
West-Duitsland
o 24 u na val gaat naar Berlijn om historische woorden
uit te spreken: “We zien nu wat bij elkaar hoort, weer
naar elkaar toe zal groeien” – zie Duitsland
Had al enorm veel geprobeerd tweedeling EU op te
heffen
Vb Ostpolitik – kleine manoeuvres
Knieval in Warschau
Uiteindelijk valt muur op einde van zijn leven
zonder bloedvergiet
o Zelfde plaats als 10 j eerder Kennedy ‘ich bin ein
berliner’ zei – voor muur die tweedeling EU symboliseert
a. Samengroei en optimisme
- Nieuw tijdperk – Duitsland en heel europa groeit samen
o Jaren 90 – optimisme (O-EU, DE, Westen)
Einde dictators ,… Rode leger, …
Verkiezingen ipv partijdictatuur
Vanaf 1993 – Kopenhagen: O-EU landen kunnen lid
van EU worden
McDonalds komt op Rode Plein in Rusl
- “zijden” Revolutie 1989 –> zo glad verlopen
- Einde geschiedenis – conflict ts O en W is weg Westen heeft
gewonnen met waarden als liberalisme, democratie,
kapitalisme,…
o Het MOEST zo zijn niet via uitghoudingsvermogen of
econ/mil slagkracht
G Bush – ‘koude oorlog is niet beëindigd, hij is
gewonnen”
O en W zullen niet samengroeien (Brandt), maar O
zal worden zoals Westen
Vb: experts Bonn al 1990 – steken Elbe over
om ‘Konversion’ van voormalig Duitse
Democratische Republiek eenwordingEU
krijgt westers karakter
- ‘het einde van de geschiedenis’ Francis Fukuyama 1992
o Jaren 90 – lijkt te kloppen O-EU landen baseren
democratieën op Westers model (grondwetten n vb van
(w)Duitse Grundgesets)
Die landen treden effectief toe tot EU en NAVO
Experts wereldbank -- > willen O-EU ‘apparatsjiks’
bekeren tot neoliberaal kapitalisme
(privatiseringen,…)
b. Drie versnellende processen
- Veiligheidspolitiek
1
, o Op- en uitgebouwd ’80s versnelling ‘90s
o ‘Bouwwerk’ westerse veiligheidspolitiek op proef
gesteld reactie: verdere Europese integratie en
uitbreiding, herbevestiging NAVO
Vb Jacques Delors (pres-voorz Eu commissie) –
single european act Maastricht -- muntunie en
politieke unie
o Ondertussen wel ervaring met toetreding voormalig
dictaturen: Spanje, Portugal en Griekenland --- kwa goed
van pas na 1989
o Soft power
- Neoliberalisme
o Groeiend vertrouwen in macht en moraal van ‘de markt’
o Leiders politieke families afstand nemen van
staatsinterventie en verzorgingsstaat
o Idee – westen won KO door Moskou ‘kapot te investeren’
(Reagan)
Want westen kan zich dat permitteren
o Va 1989 -- neoliberaal
- Vertegenwoordigende democratie
o W-EU -- > vertegenwoordigende democratie
jaren 80 net hersteld van ‘1968’ – jaar van
uitdaging vvan sociale bewegingen
(studentenbewegingen, vrouwen, milieu,…)
wilden laten zien dat democratie gaat over
participeren (ook buiten parlement bestaan)
o realiteit – geen burgerparticipatie, maar autoriteit
beroepspolitici
technocratie=democratie
o dus niet overwinning democratie in 1989 , maar juist
specifieke vorm van vertegenwoordigende democratie
c. Geen ‘einde van de geschiedenis’
- Westers model na 1989 – product van zijn tijd
o Kansen gemist om het economische, democratische en
geopolitieke bestel van post-KO tijd fundamenteel te
overdenken en opnieuw te ontwerpen – dat was wel
gebeurd 1945
o Politieke leiders waren vol zelfvertrouwen over ‘einde v
gescheidenis”
- Grenzen model in zicht
o Geen multilateralisme , postmoderne wereldorde zonder
conflict
‘ring van vriendschap’ v Oekraïne tot Tunesië –
wordt vuurlinie
Binnen EU – toekomst Unie zelf ter discussie
o Kansen laten liggen eigen veiligheids- en defensiebeleid
om relatie met Rusl duuzaam te herijken
- Laatste 20j –> geloof in veerkracht en vitaliteit in westes
model verminderd
2
, o Neoliberale ter discussie en zelfs binnen liberale partijen
in EU meer voorstanders van interventionistische
overheid
o Wat heeft privatisering en deregulering opgeleverd --
sociale kosten?
- Deugden onder druk v sterk ‘representatieve’ karakter
democratie in Europese landen – individuele rechten ipv
volonté générale
o Vb Lega Nord , Front National, FPÖ, … aankondiging
populitistische storm
- DUS… nu duidelijk dat optimism over ‘einde van de
geschiedenis’ misplaatst was
o –jubelstemming zelfs verantwoordelijk voor
huidige problemen nu in EU einde KO raakte
zowel O en W diep
Deel 2: het einde van de koude oorlog (1980-1990)
2. Het communisme wankelt
Overzicht van enkele gebeurtenissen in deze periode waarvan
slechts enkele worden behandeld in de syllabus (titels in vet):
- De neergang van de Sovjet-Unie (de strijd om de macht,
Perestrojka en Glasnost)
- Dooi in de Koude Oorlog (Reykjavik, Iran contra-affaire en
Cambodja)
- Exit satellietstaten
- Duitse eenwording
- Terugtrekking Sovjettroepen uit Afghanistan
- De ondergang van de Sovjet-Unie (desintegratie, gezagscrisis,
augustuscoup 1991, ontmanteling van de Sovjet-Unie en de
Russische Federatie als nieuwkomer)
- De Derde Wereld en het Midden-Oosten (nation building,
politieke instabiliteit, economische onderontwikkeling, slagveld
van de Koude Oorlog, het Midden-Oosten (burgeroorlog in
Libanon, intifada, Eerste Golfoorlog tussen Iran en Irak), Afrika
na de Koude Oorlog (val van de dino’s, democratie, genocide
bij de Grote Meren en Zuid-Afrika)
a. De koude oorlog en de ‘acteurs’
- Begin jaren 80 Materiële vormen macht VS en SU
(+bondgenoten) veminderen
o kernwapens, raketten, strijdskracht, inlichtingsdiensten,
propaganda,--- minder belangrijk
- macht bij leiders – vb paus Johannes Paulus II
-- > immateriele waarden (moed, verbeeldingg, geloof)
gebruiken om verschillen te tonen ts wat men gelooft en
systemen die opgelegd werden
o groot verschil in communistische wereld -- enkel
overbruggen door communisme te ontmantelen
- hiervoor acteurs nodig dramatisering om ‘oogkleppen’ te
verwijderen
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lieff. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78998 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen