Dit is een uitgebreide samenvatting van het vak biologie uit leerjaar 1 van de opleiding dier- en veehouderij. De samenvatting bestaat uit 44 pagina's en bevat veel duidelijke plaatjes. Ook staat in de samenvatting aangegeven wat er in de Binas over het onderwerp te vinden is. Deze samenvatting is ...
Inhoud
Spijsvertering en excretie ........................................................................................................................ 2
Spier, bot en zenuw ............................................................................................................................... 10
Ademhaling-, bloedvaten- en lymfestelsel............................................................................................. 15
Hormonen en melkgift ........................................................................................................................... 21
Vruchtbaarheid en voortplanting .......................................................................................................... 27
DNA en eiwitten ..................................................................................................................................... 35
Blauwe tekst wil zeggen dat het in de Binas staat.
,Spijsvertering en excretie
• Vertering: het omzetten van voedingsstoffen die niet door de darmwand heen in het bloed
kunnen worden opgenomen, in verteringsproducten die wel kunnen worden opgenomen in
het bloed.
• Soorten vertering:
- Enzymatische vertering: bestaat uit verteringssappen die het
fijngekauwde voedsel verder afbreken, van mond tot en met
dunne darm. Bij de enzymatische vertering wordt er gebruik
gemaakt van verteringssappen in enzymen die de stof
omzetten van de een stof in de andere zonder daarbij verbruikt
te worden. Er zijn heel veel verschillende enzymen. Een bepaald soort enzym helpt altijd
bij dezelfde omzetting.
- Fermentatieve vertering: bestaat uit het gebruik van bacteriën en andere micro-
organismen. Bij fermentatieve vertering zijn er bacteriën en micro-organismen die de
voedingsstoffen omzetten en produceren in andere voedingsstoffen. Vaak anaeroob
- Mechanische vertering:
oppervlakte vergroting. Gebeurt
met behulp van het gebit en de
knedende bewegingen van het
spijsverteringsstelsel. Met je
gebit kauw je voedsel fijn.
Daardoor kan het voedsel beter
met het speeksel vermengd
worden. Je tong zorgt dat het voedsel mengt met speeksel.
In de maag wordt het voedsel verder gekneed. De maag bestaat uit spierweefsel.
Hiermee kan de maag zich vernauwen en verwijden. Het maken van deze bewegingen
door de maag noem je darmperistaltiek. Het voedsel blijft enige tijd in de maag. Aan het
eind van de maag zit een spier, de maagportier, die de maag dicht kan houden. De portier
gaat af en toe open. Hij laat de voedselbrij in kleine porties door.
Enzym Productie Functie
Amylase Alvleesklier en speekselklier breekt zetmeel af tot kleinere
suikers zoals maltose en
glucose.
Maltase Dunne darm breekt maltose af door middel
van hydrolyse in 2 moleculen
alfa- glucose. Breekt zetmeel af
in de dunne darm.
Lactase (melksuiker): Dunne darm breekt lactose af tot galactose
en glucose
Protease Alvleesklier verbreekt de peptidebinding
tussen twee aminozuren door
een watermolecuul toe te
, voegen, hydrolyse.
(Eiwitsplitsende giststof).
Pepsine In de maagklieren. breekt eiwitten af tot kleine
Pepsinogeen + zoutzuur wordt polypeptideketens. Actieve
geproduceerd en omgezet in vorm van pepsinogeen.(Door
pepsine. Trypsine(alvleesklier), de PH waarde in de maag door
chymotrypsine(Alvleesklier) en zoutzuur).
peptidase (Dunne darmwand).
Breken eiwitten af
Lipase alvleesklier Breekt vetten af tot glycerol en
3 vetzuren
• Spijsverteringsstelsels van dieren:
- Kip
Snavel → Slokdarm → krop* → kliermaag** →
spiermaag*** → dunne darm (meeste
voedingsstoffen worden hier opgenomen) → 2
blindedarmen**** → dikke darm → cloaca.
(kip heeft geen aparte anus en plasbuis).
* Dit is een groot orgaan, gelegen in de borst
van kip, waarin voedsel weekt in vocht en zo
zachter wordt.
** In deze maag voegt het lichaam maagsappen
toe die helpen bij de afbraak van ruw voedsel.
*** Dit is de maag waarin het voedsel met behulp van spierwerking wordt gekneed en kapot
gemaakt. De kip gebruikt hiervoor steentjes , ook wel grit of maagkiezel genoemd. die het
eerder heeft ingeslikt. Zonder deze steentjes wordt het eten onvoldoende vermalen. Dit bevat
mineralen en helpt bij een gezonde vertering.
**** Hier worden de meeste vezels en vocht opgenomen. Fermentatie!
*In deze maag start de eerste vertering
door micro organismen. Het voedsel wordt
gefermenteerd. Hier ontstaan ook de
gassen methaan en kooldioxide. (Boeren).
** In deze maag wordt het voedsel
voorbereid op de vertering. Zorgt er ook
voor dat voedsel wordt herkauwt.
*** In deze maag wordt het vocht en de mineralen uit het
voedsel gehaald.
**** In deze maag wordt voedsel verteerd in zuur maagsap.
Splitsing van eiwitten en koolhydraten begint en wordt het zo
klein gemaakt dat het door de darm kan worden opgenomen.
* Een paard heeft maar één maag en de pH is daar
(net als bij mensen) te laag voor de micro-
organismen om te overleven. Daarom zitten de
micro-organismen bij paarden in de dikke darm en
het caecum.(Fermentatie!) De wanden van de
plantencellen worden bij een paard dus achteraan
het spijsverteringsstelsel verteerd terwijl dat bij een
rund al aan het begin gebeurt. Dit is een nadeel voor
het paard omdat hij dus minder kans heeft om de
voedingsstoffen die vrijkomen daarna nog op te
nemen. Een paard heet een hele grote blinde darm.
Fermentatie is nodig voor energie.
- Konijn
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Amber1112000. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
