Voorbeelden examenvragen medische sociologie 2024 – uitgewerkt
Bespreek de ziekterol van Parson.:
Ziekterollen volgens parson, er zijn twee rechten en twee plicten:
- Recht: ontheven van normale rolverplichtingen
- Recht: de zieke wordt niet verantwoordelijk geacht voor zijn toestand
- Plicht: omgeving verwacht dat de zieke de situatie ongewenst vindt en zo snel mogelijk
beter wil worden
- Plicht: de zieke moet competente hulp zoeken bij anderen en hiermee samenwerken
De functies van de ziekterol:
Het is een transitierol en geen permanente rol
- Heeft een isolerende functie, de ziekterol opnemen kanaliseert afwijkingen
- Reïntegratieve functie, er ligt een focus op zo snel mogelijk de oude rollen terug te
vervullen
is dat nog steeds toepasbaar in de huidige maatschappij
ja, maar er zijn enkele uitdagingen:
- Chronische en psychische aandoeningen: het concept van de ziekterol is hier minder
toepasbaar, de aandoeningen zijn langdurig en patiënten kunnen niet voortdurend
worden vrijgesteld van hun verantwoordelijkheid.
- Gezondheidszorg en samenwerking: gezondheidszorg is complexer geworden, de rol
van de patiënt is geëvolueerd naar een actieve partner in hun zorg.
Wat is de paradox van de gezondheidszorg en wat is de invloed ervan op de kosten
van de gezondheidszorg?
De paradox van de gezondheidszorg = de toename van doeltreffendheid van de
gezondheidszorg heeft gezorgd voor een toename aan gezondheidszorg in plaats van een
afname
Hoe komt dit?
- Stijging van levensverwachting, ook bij mensen in minder goede gezondheid
- Verschuiving van acute naar chronische en degeneratieve ziektes (langer aanslepend)
- Verbeterde diagnostiek en vroege opsporing
De invloed ervan op de kosten van de gezondheidszorg:
- Langdurige zorgkosten: door de hogere levensverwachting en een groter aantal
mensen met chronische ziekten stijgen de kosten van langdurige zorg.
->ook veel vergrijzelingen zitten langer in een rusthuis, hoge kosten
->mantelzorg zou een goed alternatief zijn om de kosten te drukken (men weet ook
niet goed wat de kost hiervan is, aangezien moeilijk te berekenen), maar er zijn te
weinig mantelzorgers. Dit komt door verschillende redenen (gezinsverdunning, plaats,
geen gelijke verdeling, …)
- Dure behandelingen en technologie: de kosten voor het ontwikkelen, implementeren en
gebruiken van nieuwe medische technologie en behandelingen lopen heel erg snel op.
- Preventieve zorg: vaccinaties, screenings en gezondheidseducatie kosten ook veel geld
->ze kunnen op lange termijn misschien wel kostenbesparend.
, Zijn de risico’s op ziekte gelijk verdeeld in de populatie? Leg uit aan de hand van
voorbeelden:
Vaak ook leeftijdsgebonden:
- Eenzaamheid: mensen die eenzaam zijn worden slechte zelfmanagers en hebben
neiging om een slechte levenstijl aan te nemen, ze zijn door verschillende factoren
meer vatbaar voor ziekte.
Genetica:
- Mensen met familiegeschiedenis van bepaalde ziektes (huntington, borstkanker, …)
worden onderworpen aan screenings omdat ze een grotere kans hebben om de ziekte
te krijgen
Levensstijl:
- Middelengebruik
->lager opgeleiden roken vaker
->hoger opgeleiden drinken vaker
- Voeding
->obesitas en overgewicht = sneller bij lager opgeleiden
->materiele factor, hoger opgeleiden hebben meer de mogelijkheid om gezonde dingen
te kopen (een zalm is veel duurder dan curryworsten)
- Wonen: gezond wonen is veel duurder (een koude woning is goedkoper, maar
ongezonder)
- Kennis: kenniskloof is te zien in opleidingsniveau -> hoogopgeleiden zijn meer
geïnformeerd over gezondheid en ziekten
- Belangrijke terminologie:
->sociale selectie: mensen met een slechte gezondheid hebben een lager inkomen
en kunnen daardoor minder lang studeren, hebben geen vaste job, …
->sociale causatie: mensen in armoede met een slechte (of geen) job, die lager
opgeleid zijn, … krijgen daardoor een slechtere gezondheid
Hoe is Parson’s concept van ziekterol tegenstrijdig met empowerment?:
Parsons concept van ziekterol:
- Recht: ontheven van normale rolverplichtingen
- Recht: de zieke wordt niet verantwoordelijk geacht voor zijn toestand
- Plicht: omgeving verwacht dat de zieke de situatie ongewenst vindt en zo snel mogelijk
beter wil worden
- Plicht: de zieke moet competente hulp zoeken bij anderen en hiermee samenwerken
->is ook een transitierol en geen permanente rol
Empowerment:
- Patiënten worden aangemoedigd om actief betrokken te zijn bij hun eigen zorg en
beslissingen te nemen
- Zelfredzaamheid en autonomie van de patiënt, patiënt neemt zijn eigen
verantwoordelijkheid op
- Patiënten worden aangemoedigd om kennis op te doen en zo gerichte beslissingen te
nemen
Verschillen!!!
- Parson: passieve rol aannemen en zich onderwerpen aan de kennis en hulp van
medische professionals
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannethielemans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,56. Je zit daarna nergens aan vast.