Deel I. Algemeen
Inleiding
Begrip belasting
(Handboek randnrs. 1-4)
Belasting
= Klassieke definitie: een betaling eenzijdig opgelegd door de overheid, teneinde haar middelen te
verschaffen om in haar uitgaven van alle aard te voorzien.
Hoe voert de overheid in?
In de wet, de overheid is de ‘wetgever’
Dwingend karakter
= je moet het betalen
Bv. mensen die vinden dat de overheid de belastingen gebruikt voor het leger te financieren,
wilde geen belastingen betalen. Zij vonden dat zij het recht hadden om zich daar tegen de
verzetten en dus geen belastingen wilden betalen. Dit is natuurlijk geen geldig argument.
Financieel doel
= middelen voor de overheid te verzamelen
Bv. een politiek beleid te voeren (zoals milieubelasting), wegen, infrastructuur
Geen rechtstreekse / individuele tegenprestatie
= verschilpunt met andere heffingen
Bv. je moet belastingen betalen ook al maak je geen gebruik van de zaken die de overheid
aanbiedt. Je leidt je kind op jezelf op ipv ze naar het onderwijs te sturen is hier een voorbeeld
van.
Moet je soms ook betalen aan de overheid, maar ze zijn niet dwingend. Je mag dus zelf kiezen of
je gebruik maakt van een bepaalde dienst. Ten tweede is het een vergoeding voor een individuele
tegenprestatie. Dat impliceert dat het bedrag dat je betaalt in verhouding is met de diensten.
Bv. inschrijving van een wagen (je kiest zelf of je met de auto rijdt of niet – het is een individuele
tegenprestatie en de kost die je daar betaald, staat in verhouding tot de administratieve kosten
van de overheid), vuilniszakken
Sociale zekerheidsbijdragen: band sociale bescherming
Als je als werknemer bezoldigingen krijgt dan moet je belastingen betalen en sociale
zekerheidsbijdrage. Zij zijn wel dwingend en er is ook geen individuele tegenprestatie
noodzakelijk. Kan zijn dat je heel veel geld verdient en dus veel belastingen en sociale
zekerheidsbijdrage betaalt, maar wel heel gezond bent.
Ze lijken erg op belastingen.
, VERSCHILPUNT
Belastingen worden aangewend voor algemene uitgaven
Sociale zekerheidsbijdrage worden aangewend voor uitkeringen binnen de sociale zekerheid en ten
tweede is dat er ook al is er geen individuele tegenprestatie, er toch een bepaalde relatie tussen de
reden waarom je de bijdrage betaalt en de groep die gaat kunnen genieten van de sociale
zekerheidsuitkeringen. Er is een aspect van de sociale bescherming van de groep waartoe je
behoort.
EXAMEN: waarom is het belangrijk om te weten of het gaat over een belasting of niet?
De percentages verschillen
De manier waarop het wordt ingevoerd. We gaan het hebben over rechtsbeginselen en
enkele daarvan schieten ingang als het gaat over een belasting. Belastingen moeten
worden ingevoerd door een democratisch verkozen orgaan en de fiscale wetgeving moet
aan een aantal voorwaarden voldoen (duidelijk zijn, weten hoeveel belastingen je moet
betalen).
Functies van de belastingen
(Handboek randnrs. 5-8)
Er zijn drie functies:
- de financiële functie
- een instrumentele functie (= het beleid, belastingen gebruiken om beleid uit te voeren),
- sociale functie (heeft een herverdelend effect)
Financiële functie
Totale ontvangsten van de staatsbelastingen 2023: 140.376 miljoen EUR
per dag: 385 miljoen EUR
per uur: 16 miljoen EUR
per minuut: 267.078 EUR
OPMERKING: elk jaar wordt er meer en meer belastingen geïnd.
Wie betaalt al die belastingen?
Taks revenu: alle belastingen die worden geïnd, tellen we op en kijken we hoeveel dat is vergeleken
met het bruto nationaal product. Zo zien we welk aandeel de belasting vormt. België staat op de 4 de
plaats van alle UZO landen.
Vergelijking met Nederland (zij hebben een vergelijkbare economie). In Nederland is het wel wat
minder (4-5% minder dan met België). De belastingdruk in België is dus relatief hoog.
De belastingdruk ligt voornamelijk op de bezoldigingen van werknemers. Zij betalen belastingen en
betalen sociale zekerheidsbijdragen. De werknemer in België heeft de hoogste druk op bezoldigingen
van werknemers namelijk 53%. In Nederland is de belastingdruk iets boven de 30%. Die hoge
,belastingdruk is iets dat al jaren wordt aangekaart in België. Het is niet alleen vervelend voor
werknemers, maar ook voor ondernemingen. Zij weten dat die belastingdruk hoog is en zij dienen
daarmee rekening te houden en dat is voor hun ook een extra kost. Ze moeten zien dat de
werknemers nog een degelijk bedrag overhouden omdat anders zij niet voor een onderneming in
België willen werken. Daarom gaan veel ondernemingen naar Nederland.
Het is wel niet evident om dit zomaar op te lossen. We kunnen dat naar beneden halen, maar dan
heeft de overheid minderen middelen. De middelen moeten ergens vandaan komen en als we de
werknemers minder belasten en dus meer overhouden dan moeten we de middelen ergens gaan
halen. De vraag is hier natuurlijk waar we ze dan vandaan moeten halen?
Vermogenswinsten (we hebben geen klassieke vermogensbelasting waarbij gekeken wordt
naar de waarde van iemand zijn vermogen)
Argument voor: studies tonen aan dat heel veel families die een relatief groot vermogen hebben,
maar geen bezoldigingen ontvangen (dividenden en intresten). Zij hebben veel draagkracht en
volgens het draagkrachtbeginsel (= de sterkste schouders moeten de zwaarste last dragen).
Argumenten tegen: ten eerste dat het vermogen dat die mensen hebben op een bepaald
moment is gecreëerd. Vaak door families van ondernemers. Zij hebben winsten gemaakt, ze zijn
belast geweest en dat maakt deel uit van hun vermogen. Als je het opnieuw zou belasten is er
sprake van een dubbele belasting. Ten tweede heb je het risico dat de vermogende particulieren
weg gaan trekken uit België. Dit zou in het nadeel zijn van de economie en de tewerkstelling.
Eco-fiscaliteit (waarbij men probeert om vervuilende activiteiten zwaarder wil belasten)
Tweede extra bron om meer inkomsten te krijgen:
1) Fraudeurs: mensen die belastingen ontduiken en dus hun inkomsten niet aangeven. De BBI
focust zich daarop en maken gebruik van nieuwe technologiën om hen te identificeren.
2) Strijd tegen agressieve fiscale planning door bedrijven
= gaat over structuren die worden opgezet die in lijn zijn met de wet, maar die niet echt
bedoelt zijn. Die de wet op zo een manier gaan interpreteren dat we kunnen zeggen van het
is geen fraude, maar het is niet echt de bedoeling
o Belastingen = kost
Fiscale planning: reduceren van belastingkost – om meer winst over te
houden « effective tax rate »
o Belastingparadijzen (kleine landen die geen belastingen heffen op ondernemingen)
Bv. Starbucks – zij versluisden al die winst naar die belastingparadijzen en betalen zij
geen belasting in België.
Journalisten hebben uitgepluisd hoe dat zit met die multinationaals en
vermogensparticiulieren
, Maar : gewijzigd klimaat naar aanleiding van belastingschandalen
Meer transparantie
Ze zijn verplicht om te rapporteren aan de belastingadministratie en binnenkort ook aan het publiek.
Zo kunnen we zien waar ze activiteiten hebben, waar ze belastingen betalen, waar ze inkomsten
rapporteren.
Maatregel die dit jaar in werking treedt = globale minimumbelasting
= al dat verschuiven van winsten naar belastingparadijzen is het zo dat individuele landen daar weinig
aandoen. Als die vennootschappen daar echt gevestigd zijn en daar echt winst maken, kan de
Belgische staat niet zeggen dat ze naar hier moeten komen door vrijheid van ondernemen. We
moeten daar dus een wereldwijde oplossing voor vinden, wat niet evident is omdat elk land een
eigen fiscale wetgeving heeft. Vorig jaar is een akkoord om een globale minimumbelasting van 15% in
te voeren. Het is niet zo slecht dat alle belastingparadijzen dat ook moeten gaan doen want het is
beter dan 0%. Stel dat één land het toch niet zou doen.
Bv. Belgische groep hebben een dochterondernemingen op de Kaaimaneilanden. Stel dat de
Kaaimaneilanden zeggen van we willen die 15% belasting niet invoeren. Dan mag de
moedervennootschap in België die 15% heffen.
Brengt op drie manieren geld op:
- Als ze niet betalen kan je als moedervennootschap nog extra belasten van 15%
- Men verwacht dat multinationaals minder gebruik gaan maken van belastingparadijzen
omdat je overal belastingen moet betalen. De winst die op de Kaaimaneilanden vroeger
werden geboekt, nu terechtkomen in de Belgische boeken.
Initiatieven tegen gebruik van agressieve structuren en gebruik van belastingparadijzen.
Regels vennootschapsbelasting: 100 werknemers in België en 2 werknemers in de
Kaaimaneilanden. Dan zal de winst voornamelijk moeten worden toegerekend aan de
vennootschap in België. Gebeurt dat niet dan kan er een correctie plaatsvinden.
- Milieubelastingen: men gaat kijken naar de milieuvervuilende activiteiten en men gaat hen
extra belasten zoals bijvoorbeeld het transport. Interessant om te vergelijken met andere
landen. België heeft nog een relatieve lage druk op de milieubelastingen.
Wie belast je?
= draagkrachtbeginsel
= vervuiler betaald (in deze situatie)
Economische functie
De milieubelastingen: daar zijn twee kanten aan verbonden. Zij hebben een financiële functie, maar
ook zijn ze bedoelt om milieu vervuilende activiteiten te ontraden. We willen dus dat er geen milieu
vervuilende activiteiten zijn, maar dan hebben we ook geen belastinginkomsten meer. Dat is dubbel.
Dat heeft te maken met het feit dat ze niet enkel een financiële functie hebben, maar ook een
economische, politieke en instrumentale functie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gilvriends. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,39. Je zit daarna nergens aan vast.