Samenvatting
Samenvatting H14: Het europa van de vijf mogendheden H15: eindspel van de kolonies
- Vak
- Instelling
H14: Het europa van de vijf mogendheden H15: eindspel van de kolonies
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
hannedegeetere
Voorbeeld van de inhoud
politieke kaart van eur komt tot stand met nog een aantal conflict gebieden (bv elsas lotharingen)ook geen eenheid in de duitse gebieden
in centraal eur ook nog veel rommel met habsbursgers
HOOFDSTUK 14: HET EUROPA VAN DE VIJF MOGENDHEDEN (1713 - 1789)
14.1. De Pentarchie
na successieoorlog ontstaat nieuwe machtsbalans in Europa: Pentarchie
- Frankrijk
- Engeland
- Oostenrijk
- Pruisen
- Rusland
- Oostenrijk, pruisen rusland: opgang van de staten in Centraal- en Oost-Europa na
Vrede Westfalen (1648)
Spanje vooral op overzeese gebieden,
nauwelijks rol in eur politiek
a. Frankrijk: de ‘oude dame’ van Europa
Lodewijk XIV (heel lang geleefd)wordt opgevolgd door zijn achterkleinzoon Lodewijk XV (1715 -
1774)
→ omv minderjarigheid koning wordt Filips II van Orléans (1715 - 1723) aangesteld als regent
- Orléans gedwongen om aantal aspecten terug te schroeven: afbraak absolutisme
- Neergang fr
- financieel in zeer zwaar , oorlogs campagnes zo duur, belastingsdruk hoog geworden
- komen nog zeer strenge winters bij, misoogsten, laatste regeringsjaren van
lodwijk 14 zijn rampzalig
- Parlementen herstellen METEEN hun remonstrantierecht
- Adel die buiten spel gezet was in versailles komt terug, dringt door in de regeringsraden
- adel toegelaten tot regeringsraden
in 1723 Lodewijk XV koning, maar weet geen stempel op beleid te drukken
- Lodewijk 15 houdt zich de facto niet bezig met een groot politiek beleid
- Houdt zich bezig met versailles (18e eeuwse hofcultuur)
- feitelijke macht bij ‘schaduwpremier’ André-Hercule, kardinaal van Fleury
- later bij koninklijke maîtresse Mme de Pompadour
een geagiteerd binnenland
- parlement krijgt steeds meer greep op monarchie > vorst moeite om autoriteit af te dwingen
- vooral na dood Fleury komt bewind Lodewijk XV sterk onder vuur te liggen
107
, - 18e eeuw= periode van interne onrust: jansenistische controverse en Verlichte kritiek op
gevestigde orde
- Verlichte filosofen die kritiek gaan uiten, vervolgd door de politie: kat en muis spel
internationale politiek na Spaanse successieoorlog
- Fr staat vanaf jaren 1720 aan de zijlijn toe te kijken: hoe engeland groot wordt
- Orléans en Fleury voeren pacifistische politiek, gericht op detente met Engeland en fiscaal-
militair beleid
- Fr’se inmenging in Europese politiek begint opnieuw nav Poolse successieoorlog
- aanvankelijk gunstige diplomatiek-militaire strategie, maar tij keert met rampzalige
Zevenjarige oorlog
b. Engeland: een vroegmoderne thalassocratie (politieke entiteit of een heerschappij die haar
macht en invloed uitoefent via de controle over de zeeën en oceanen)
sinds Glorious Revolution berust politieke macht en effectieve regeringswerk bij parlement
- tweepartijensysteem; Whigs (landmagnaten, commerciële middengroepen) en Tories (rurale
adel, royalistisch)
- politiek niet langer geleid door koninklijke raad (privy council) maar door whig-gedomineerd
ministerieel kabinet
- ommekeer in politiek bestel; vroeger legde vorst verantwoording af aan God, nu Prime
Minister aan parlement
Opkomende grootmacht
Soort machtsevenwicht tussen rechtelijke, vorst en parlement: de macht is verschoven in engeland, het maken van de
wetten en het laten stemmen van de wetten (voordien samenspel vorst legt voor aan parlement) VERSHCUIFt
beslissend naar het parlement zelf
daar worden ook de wetten gemaakt door een regering (ministers die in naam van de worst wetten gaan maken)
maar vallen eigelijk terug op een parlemantaire meerderheid (zoals het nu is)
Georgian England:
- kinderloze William III opgevolgd door schoonzus Anna Stuart
- na dood Queen Anne, Britse kroon naar keurvorsten in Hannover
- onder George I en George II ontstaat personele unie Groot-Brittannië - Hannover (paars)
In die zin w de monarchie een eerder relatief gegeven
Monarchie is opzijgezet: w spektakel
NUL politieke macht (nog een beetje onder Queen Anne)
is zich goed bewust van haar mogelijkheden en politieke macht die engeland
gaandeweg in handen heeft
ontwikkelt goede relatie met haar ministers en had eigelijk kunnen
uitgroeien tot een katharina de grote, maar overleed (in het decenia dat ze wel regeerde
probeerde ze monarchie en parlement SAMEN)
108
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannedegeetere. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80461 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen