Samenvatting Tentamen Psychotherapy and Therapeutic Skills
● Miller & Moyers, Effective Psychotherapists, pp19-53………………………………………2
● Lang, G., & Molen, H. T. van der (2008). Psychologische gespreksvoering…………………5
● Matulich, (2013). How to do Motivational Interviewing…………………………………….13
● Hulpvellen MI………………………………………………………………………………..14
● Wedding & Corsini's Current Psychotherapies……………………………………………...16
1
,Miller en Moyers Effective Psychotherapistst
Samenvatting van de hoofdstukken 3 en 4 uit "Effective Psychotherapists" door Miller en Moyers
Kernpunten:
Hoofdstuk 3: Accurate Empathy
Empathie als eigenschap
- Empathie is een ontwikkelde menselijke eigenschap met twee componenten: cognitieve
perspectiefneming en gedeelde affectieve respons.
- Cognitieve perspectiefneming betreft het begrijpen van de innerlijke ervaringen en intenties
van anderen.
- Gedeelde affectieve respons houdt in dat men de emoties van anderen kan herkennen en
gedeeltelijk zelf ervaren.
Therapeutische empathie
- Accuraat empathie is een vaardigheid waarbij de therapeut zijn begrip van de cliënt
duidelijk communiceert.
- Dit vereist een houding van nieuwsgierigheid en openheid, waarbij de therapeut niet snel
conclusies trekt over de ervaring van de cliënt.
Communicatie van accuraat empathie
- Therapeutische empathie gaat verder dan alleen luisteren; het gaat om het reflecteren en
teruggeven van het begrip naar de cliënt.
- Drie manieren waarop communicatie kan mislukken: verkeerde woorden gebruiken, verkeerd
horen, en eigen interpretaties die afwijken van de werkelijke betekenis van de cliënt.
Houding van accurate empathie
- Empathisch luisteren betekent luisteren met de intentie om te begrijpen, zonder
vooringenomenheid of oordeel.
- Deze vorm van luisteren kan vergeleken worden met mindfulness-meditatie, waar een diepe
concentratie en aandacht vereist is.
Hoofdstuk 4: Person-Centered Approach
Niet-oordelende acceptatie
- Het belang van het creëren van een niet-oordelende omgeving waar de cliënt zich
geaccepteerd voelt zonder angst voor afkeuring.
- Stilte kan verkeerd geïnterpreteerd worden als oordeel, daarom moet acceptatie actief
gecommuniceerd worden door empathie.
Mindfulness en acceptatie
- Mindfulness en niet-oordelende acceptatie kunnen helpen bij het bevorderen van een
therapeutische houding van acceptatie.
- Praktijken van mindfulness kunnen geïntegreerd worden in therapie om zowel de cliënt als de
therapeut te helpen.
2
,Positieve waardering
- Positieve waardering (PR) wordt gecommuniceerd door niet alleen woorden, maar ook door
acties zoals goed luisteren en flexibiliteit.
- PR is ingebed in de houding van de therapeut en komt tot uiting in het respecteren en
waarderen van de cliënt.
Ondersteuning en bevestiging
- Affirmaties moeten oprecht zijn en gebaseerd op de werkelijke observaties van de therapeut
over de positieve eigenschappen en handelingen van de cliënt.
- Dit helpt bij het opbouwen van een ondersteunende en positieve therapeutische relatie.
Uitgebreidere Samenvatting (Miller & Moyers, "Effective Psychotherapists", pp. 19-53)
Hoofdstuk 3: Nauwkeurige Empathie
Inleiding
Empathie heeft vele betekenissen, maar in de context van psychotherapie gaat het vooral om
"nauwkeurige empathie". Dit hoofdstuk verkent het begrip empathie als menselijke eigenschap, de
therapeutische vaardigheid van nauwkeurige empathie, de onderliggende houding, en hoe empathie
bijdraagt aan betere uitkomsten voor cliënten.
Eigenschap Empathie
Empathie is een geëvolueerde menselijke eigenschap met twee componenten: cognitieve
perspectiefneming en gedeelde affectieve respons. Cognitieve perspectiefneming betreft het begrijpen
van de innerlijke ervaringen en intenties van anderen, wat een evolutionair voordeel kan bieden.
Gedeelde affectieve respons houdt in dat men de emoties van anderen herkent en gedeeltelijk ervaart,
wat zich fysiologisch kan manifesteren. Dit kan zowel positieve acties als ongewenste reacties
oproepen. Empathie is deels erfelijk en varieert onder individuen. Het kan worden verbeterd door
levenservaring of bewuste oefening, zoals de praktijk van therapie zelf.
De Vaardigheid van Nauwkeurige Empathie
Nauwkeurige empathie gaat verder dan een innerlijke ervaring; het is een vaardigheid die draait om
het begrijpen van en reageren op het perspectief van de cliënt. Het vereist niet dat de therapeut
dezelfde emoties voelt als de cliënt of soortgelijke ervaringen heeft gehad. De kern is de bereidheid
om de wereld door de ogen van de cliënt te zien en dit begrip terug te reflecteren.
De Houding van Nauwkeurige Empathie
Een fundamentele houding voor empathisch begrip is nieuwsgierigheid en een openheid om de
ervaring van een ander te begrijpen. Dit gaat gepaard met het weten dat elk individu unieke
ervaringen heeft. De therapeut moet bereid zijn om zich volledig te concentreren op het begrijpen van
de cliënt, zonder zijn of haar eigen perspectieven en meningen naar voren te brengen.
Het Communiceren van Nauwkeurige Empathie
Nauwkeurige empathie vereist dat de therapeut zijn of haar begrip naar de cliënt communiceert. Dit
kan door actief luisteren en reflecteren wat de cliënt zegt. Drie veelvoorkomende manieren waarop
3
, communicatie kan mislukken zijn: de cliënt zegt niet precies wat hij of zij bedoelt, de therapeut hoort
de woorden niet goed, of de therapeut interpreteert de woorden verkeerd. Stilte kan nuttig zijn, maar
te veel stilte kan de cliënt onzeker maken over wat de therapeut denkt.
Obstakels voor Goed Luisteren
Er zijn verschillende reacties die het empathisch luisteren kunnen belemmeren, zoals ondervraging,
advies geven, geruststellen, instemmen, en morele uitspraken doen. Hoewel sommige van deze
reacties in bepaalde situaties gepast kunnen zijn, kunnen ze de cliënt afleiden van zelfexploratie.
Empathisch Luisteren
Nauwkeurige empathie is een vorm van actief luisteren waarbij de therapeut zijn of haar begrip van de
cliënt reflecteert. Dit helpt de cliënt om dieper in zijn of haar eigen ervaring te duiken en stelt de
therapeut in staat om zijn of haar begrip te bevestigen of aan te passen. Het is belangrijk om reflecties
als stellingen te formuleren in plaats van vragen, om de cliënt niet het gevoel te geven dat zijn of haar
ervaringen in twijfel worden getrokken.
Voorbeelden van Reflecties
In gesprek met een cliënt kan de therapeut reflecties gebruiken om empathie te tonen:
- Cliënt: "Het was een zware week."
- Therapeut: "Je hebt een moeilijke tijd gehad."
- Cliënt: "Niets lijkt goed te gaan."
- Therapeut: "Het gaat niet zoals je had gehoopt."
Dergelijke reflecties laten zien dat de therapeut luistert en probeert de ervaring van de cliënt te
begrijpen.
Conclusie
Nauwkeurige empathie is een essentiële vaardigheid in psychotherapie. Het gaat niet alleen om het
begrijpen van de emoties en ervaringen van de cliënt, maar ook om dit begrip effectief te
communiceren. Door actief en empathisch te luisteren, kan de therapeut de cliënt helpen om dieper in
zijn of haar eigen ervaringen te duiken en bij te dragen aan een positief therapeutisch resultaat.
Hoofdstuk 4: Acceptatie
Inleiding
Non-judgmentele acceptatie wordt al lang erkend als een belangrijke therapeutische vaardigheid in
counseling en psychotherapie. Sommigen beschouwen het zelfs als de belangrijkste vaardigheid
(Wilkins, 2000). Rogers (1957) beschrijft het als volgt: acceptatie omvat net zoveel acceptatie voor de
uitdrukking van negatieve, "slechte", pijnlijke, angstige, defensieve en abnormale gevoelens van de
cliënt als voor de uitdrukking van "goede", positieve, volwassen, zelfverzekerde en sociale gevoelens.
Het gaat om het accepteren van de cliënt zonder voorwaarden, wat een significant verschil is met de
dagelijkse sociale interacties die vaak doordrenkt zijn van oordeel, kritiek en sarcasme.
Het Attitude van Acceptatie
Acceptatie als therapeutische houding is diep geworteld in het idee dat mensen inherente waarde
hebben en respect verdienen zonder dat ze dat hoeven te verdienen. Deze houding van acceptatie is
ook een kerncomponent van mindfulness, dat prominente aandacht kreeg in de
psychotherapie-onderzoeken van de vroege 21e eeuw. Mindfulness, afkomstig uit oude
4