Samenvatting
Samenvatting Criminaliteit, cognitie en persoonlijkheid
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Samenvatting van het vak Criminaliteit, cognitie en persoonlijkheid van de forensische major van Psychologie, aan TIlburg University
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 67 pagina's
Voorbeeld 4 van de 67 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Hoorcollege 1Persoonlijkheid, persoonlijkheidsstoornis & geweld
Heterogeniteit in:
- Criminelen: naïef professioneel
- Misdaden: triviaal heel ernstig
Geweldsdelicten:
► Verwonden slachtoffers (fysiek + psychologisch)
► Verspreiden angst in gemeenschappen
► Heterogeniteit: weinig geweld met voorbedachten rade
- Focus deze cursus: Één bepaalde groep die (gewelddadige) misdrijven pleegt: mensen met
psychische stoornissen focus op persoonlijkheidsstoornissen
Introductie
Geweld is belangrijke volksgezondheidskwestie:
- Interpersoonlijk geweld = groot maatschappelijk probleem brengt schade aan individuen,
families, gemeenschappen.
- Meerdere factoren verklaren geweld. Deze cursus: individueel niveau
Geweld
= gedragingen die bedoeld zijn om schade toe te brengen aan een levend wezen, dat gemotiveerd is
om schade te voorkomen.
Geen handelingen die:
- Onopzettelijk zijn bv auto-ongeluk
- Consensueel zijn bv. sm
- Uiteindelijk voordeling zijn bv operatie
Geweld vs agressie
Geweld = krachtig toebrengen van lichamelijk letsel.
Agressie = minder fysiek schadelijk (bv bedreigingen, negeren) maar erg psychologisch schadelijk. Dit
kan net zo schadelijk of zelfs nog schadelijker zijn dan fysiek geweld.
Geweld is dus soort overkoepelende term die verwijst naar zowel agressie als fysiek geweld.
Individuele verschillen in aanleg tot geweld:
- Individuele verschillen, zoals persoonlijkheidskenmerken Big 5
- Persoonlijkheidsprocessen, zoals cognitieve processen morele ontkoppeling
- Persoonlijkheidsstoornissen (=problemen), bekeken vanuit dimensioneel perspectief (ipv
categorisch), want is klinisch relevanter.
Persoonlijkheidsstoornissen en geweld
Categoriaal: iemand is ziek OF gezond.
Dimensioneel: er wordt gekeken naar je score op de big five continuüm.
Persoonlijkheidsstoornissen in diagnostische classificatiesystemen
- ICD-10 (international classification of diseases-10)
World Health Organization (WHO), 1992
, - DSM (diagnostic and statistical manual of mental disorders)
American psychiatric association (APA), DSM-IV; 2000, DSM-5; 2013.
DSM-IV beschrijft 3 clusters persoonlijkheidsstoornissen: A – B – C (beschrijft er meer dan
DSM-V, want nu nog maar 6).
Er is een multi-axiaal systeem (DSM-IV):
As I: klinische stoornissen kan worden behandeld
As II: 10 persoonlijkheidsstoornissen. kan wel behandeld worden, maar veel
moeilijker, want zit ingebakken in persoon. Kenmerken zijn ernstige, aanhoudende
en starre patronen.
3 clusters: A: zonderling-excentriek, B: theatraal-emotioneel, C: bezorgd-bevreesd.
Kenmerken:
► Ernstige, aanhoudende en starre patronen
► Van gedrag en innerlijke beleving
► Die starten in adolescentie of vroege volwassenheid
► Die ernstig afwijken van culturele verwachtingen
► En uitmonden in blijvende stress en beperkingen
► In interpersoonlijke relaties en in professioneel leven
► Door patiënt als egosyntoon ervaren worden
DSM-V heeft geen multi-axiaal systeem meer, vanwege veel comorbiditeit.
Sectie II is categoriaal.
Sectie III is dimensioneel volgens dit is PS een extreme variant van algemene
persoonlijkheidstrekken. kwantitatief verschil tussen normaal en disfunctioneren
Algemene criteria dimensionele diagnostiek PS (sectie III):
A) Matige/ernstige beperkingen in persoonlijkheidsfunctioneren: zelf (ID en zelf-directief
gedrag) & interpersoonlijk Level op Personality Fuctioning Scale.
B) Een of meerdere pathologische persoonlijkheidstrekken Personality Inventory for
DSM: 25 maladaptieve persoonlijkheidstrekken in 5 domeinen:
► Negatief affect neuroticisme
► Afstandelijkheid extraversie
► Antagonisme agreeableness
► Disinhibitie conscientieusheid
► Psychoticisme openheid
Maar.. wat is psychopathie?
DSM-IV + DSM-V (Sectie II = DSM-IV As II):
- Antisociale PS = psychopathie
, - Diagnosticeren psychopathie adhv antisociale PS criteria
DSM-V (Sectie III):
- Antisociale PS =/= psychopathie
- Psychopathie is specifier
Persoonlijkheidsstoornissen en geweld
Prevalentie PSn = 4,4 % (man: 5,4% - vrouw: 3,4%)
Meesten zijn niet gewelddadig (zelfs antisociaal niet, 50%).
Maar cluster B: stijging crimineel risico
10 keer meer kans op strafrechtelijke veroordeling
8 keer meer kans op effectief gevangenisstraf
PS-delinquenten (VS andere geesteszieke delinquenten)
- Meer kans op recidive na ontslag uit ziekenhuis
- 7 keer meer kans op plegen ernstig recidive
- Meer kans op opnieuw te worden veroordeeld voor ernstige overtreding
MAAR: meerderheid is helemaal niet opnieuw veroordeeld.
Vier fundamentele persoonlijkheidsdimensies = klinische risicofactoren geweld;
1. Impulscontrole
2. Emotieregulatie: wat voor strategieën gebruikt iemand om emoties te reguleren
3. Narcisme: grootheidswaanzin, opgeblazen gevoel van eigenwaarde
4. Paranoïde cognitieve persoonlijkheidsstijl
Kan onderscheid maken tussen geweld – geen geweld.
Belang van identificeren van deze specifieke persoonlijkheidsrisico’s eliminatie van
stigmatiserende generalisatie van het idee dat alle PSn tot geweld leiden is niet.
PS-patiënten in forensische psychiatrische ziekenhuizen/gevangenissen zijn niet representatief voor
alle mensen met PSn.
OCPD is minst gerelateerd aan geweld, antisociale PS meest gelinkt aan geweld.
Antisociale persoonlijkheidsstoornis en geweld
Antisociale PS = sterkst gerelateerd aan geweld
Waarom? agressief gedrag is een criterium van antisociale PS
Circulair redeneren
Als geweld deel uitmaakt van definitie, dan is incidentie van geweld bij mensen met APS
hoger dan bij mensen met diagnose waarin geen geweld is opgenomen.
Zelfde probleem voor psychopathie (PCL-R)
Goede voorspeller van toekomstig geweld bij veroordeelde daders.
MAAR: items zijn mix van te verklaren gedragingen (misdaad, geweld) en verklarende
variabelen (persoonlijkheidstrekken).
Persoonlijkheid, persoonlijkheidsstoornis & geweld
Basis persoonlijkheidskenmerken: lager of hoger risico van geweld ? VB:
- Impulsiviteit bij kinderen: lager meer antisociaal gedrag en agressie
- Remming/inhibitie bij kinderen: later minder antisociaal gedrag en agressie
MAAR: persoonlijkheidskenmerken: noch noodzakelijk, noch voldoende om geweld te verklaren
Over gehele levensduur: continue wederzijdse PxE interacties (persoonlijkheid-omgeving)
Interacties van biologische, psychologische, sociale en contextuele variabelen die neiging van
persoon tot geweld beïnvloeden
Mechanismen waarbij basiskenmerken e ontwikkeling van/ risico op geweld verhogen
(emotieregulatie, perceptie, reacties op sociale signalen) mechanismen kunnen worden
gewijzigd (=potentieel om geweld te verlagen). Vb: hostile contribution bias = men heeft
hostiele visie en gaat ervanuit dat anderen hem willen ‘pakken’.
, Heeft een gewelddadig persoon een PS of niet?
Sommige zouden zeggen dat ernstig geweld een weerspiegeling MOET zijn van onderliggende PS
1. Mate van keuze in gebruik van geweld
- Voor sommigen: geweld in hun gekozen manier van werken
- Voor sommigen: geen moreel conflict, verlies van controle of stress
2. Criteria PS diagnose
- Persoonlijkheidsproblemen die niet voldoen aan PS criteria
- Nadelen categorisch doel dus dimensioneel model
Straf of behandeling of beide?
Doelstellingen van straf:
- Signaal voor samenleving: wat is wel/niet aanvaardbaar
- Criminaliteit voorkomen en verminderen
Maar waarheid is: over het geheel genomen leidt straf NIET tot vermindering van criminaliteit
(recidive percentages gevangenen, twee jaar na vrijlating: 55-60%)
Dus: wat is effectief of criminaliteit bij daders met PSn te verminderen?
- CBT (cognitieve gedragstherapie) is effectief en vermindert recidive met 30-40% bij
volwassenen, 60% bij jonge overtreders
Behandeling werkt beter dan straf.
Persoonlijkheidsproblemen & PSn als verzachtende omstandigheden
Rechtvaardigen van antisociaal gedrag/geweld: psychologische verklaring/ psychiatrische diagnose
met deficiënties die afbreuk doen aan persoons eigen verantwoordelijkheid aangetast: rationele
beslissingen, controle over gedrag, bewustzijn van schade.
Voor geestesziekten, leerstoornissen, verstandelijk beperkingen, dementie is het
onwaarschijnlijk om gestraft te worden.
MAAR: niet voor persoonlijkheidsproblemen of PSn (worden gezien als verantwoordelijk)
worden als normaal gepercipieerd.
- ASPS; kent gevolgen, maar kan gedrag niet controleren
Vergelijkbaar met ons, maar liggen hoger op continuüm van persoonlijkheidsproblemen.
Indien verantwoordelijk proportionele straf + effect op persoon?
Straf zorgt voor gedragsverandering als direct en is dus onvermijdelijk.
ASPS kan leren van straf, maar psychopaat niet.
Behandeling van persoonlijkheidsproblemen op PSn leidt tot gedragsverandering (Strafrecht +
forensische geestelijke gezondheidszorg). MAAR: niet alle overtreders zijn behandelbaar.
Identificeren van behandeldoelen
Intermittende explosieve stoornis of PS
= geweld gedreven door emoties (woede). Men heeft het onvermogen om gedrag te controleren
(emotionele disregulatie).
Intermittende explosieve stoornis:
overdreven reacties, kort lontje
vertonen vml reactief geweld en behandeling is zeker een optie
Geen categorie voor woede of agressie stoornissen
Psychopathie:
Geweld is gedreven door mogelijke voordelen (controle over personen/materiële voordelen). Vinden
vaak niet dat ze moeten veranderen, of willen het alleen om straf te vermijden. Verdienen het
minder om een behandeling te krijgen, en dienen eerder gestraft te worden. MAAR: wat als ze
emotionele en cognitieve tekorten hebben die tot geweld leiden? Bv afwezigheid angst en empathie.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ploni1996. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen