Historische kritiek
Overzicht
Les 1 Inleiding Handboek
2 Typologie van bronnen Deel I: 1 – 4
3 Bewaring en ontsluiting van bronnen Deel I: 5
4 Bronkritiek I Deel II: 1,2,4 (p 65 - 78)
5 Bronkritiek II Deel II: 4 (p 117 – 127)
6 Bewijsvoering I Deel III: 1 (p 133 – 148)
7 Bewijsvoering II en Historiografie I Deel III: 2,4 (p 149 – 169)
8 Historiografie II Deel III:4 (p 212 – 229)
9 Historiografie III en Historische synthese Deel III: 4 (p 230 – 250)
Deel IV: 1,2 (263 – 300)
Les 1: inleiding
Historische kritiek
= Systematische kritische reflectie bij verzamelen, evalueren en verwerken van informatie
Verschil verleden en geschiedschrijving
- Verleden: voorbij
o Enkelsporen van feiten van het verleden
- Geschiedschrijving: werken met die sporen
o Constructie taal en tekst
o 1 historisch werk = 1 ‘lezing’ van (delen van) verleden
Lezing door historici is selectief:
--> gedeelte van de geschiedenis
=> Sommige gebeurtenissen/ groepen amper aanwezig (lang verborgen)
(vrouwen, minderheden, lage klassen…)
Kernprobleem: relatie feit - verhaal
1: de bron
vb.: ooggetuige; geeft al interpretatie van de feiten
2: de onderzoeker
evalueren van de bron; nieuwe interpretatie van de bron
3: interpretatie
onderzoeker bouwt een bredere interpretatie tot rapport
1
,Feiten vs. uitspraken over feiten
Empirisme: via directe zintuigelijke waarnemingen tot waarachtige kennis komen
Maar: waarneming berust op detectie en identificatieprocessen
= interpretatie op basis van persoonlijke ervaringen
- Geen waarneming zonder eigen interpretatie
=> Geen objectieve toegang tot feiten
Men kan de wereld maar benaderen vanuit eigen referentiekader:
Kan slechts die aspecten van wereld als “feiten” onderscheiden waarop zijn
referentiekader meest is ingesteld
=> getuigenissen geven geen feiten, maar uitspraken
, Les 2: Typologie van de bronnen I
Historische bronnen ‘Overblijfselen’ vs. ‘getuigenissen’
Wat is een bron? Overblijfselen van het verleden
- Alles wat een feit kan bewijzen - Materiële voorwerpen
-> Domein archeologie
Wat zijn historische bronnen? Getuigenissen over het verladen
- Bronnen die bestaan uit: - Geschreven teksten
- Artefacten, visuele bronnen, teksten, -> Domein geschiedenis
natuurlijke overblijfselen…
- Overlapping
- Belang ontstaanscontext
- Bewuste vs. onbewuste creatie
- Selectiviteit en betrouwbaarheid
Primaire bron Secundaire bron
- Rechtstreekse info - Onrechtstreeks
Gelijktijdig met gebeurtenis Werk van onderzoekers, achteraf
Reflectie en interpretatie
Gebruik primaire/ secundaire bronnen
Primaire/ secundaire bron: afhankelijk van de vragenstelling
Typologie
Geschreven bronnen
- Niet- verhalend
o Archivalische bronnen: diplomatische bronnen en bronnen van sociale boekhouding
Opgesteld door openbare/ private instantie, instelling, administratie
Scheppen rechtssituatie
- Verhalend
o Narratieve teksten: literatuur, informatieve geschriften, ego-documenten
Opgesteld om nageslacht te beïnvloeden, informeren, ontspannen
Ongeschreven bronnen
- Materiële voorwerpen: artefacten, natuurlijke overblijfselen
- Mondelinge overlevering: vele gebieden, incidenteel bewaard, doorgegeven op generaties
Evolutie in brontypes
Schrift (3000 v Chr) -> drukpers (15 – 16 e eeuw) -> audiovisuele media (19 – 20e eeuw) -> internet
(nu)
=> Versnelling transport en telecommunicatie
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauravdm1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.