Hoofdstuk 1 – het strafbare feit
Hoofdstuk 1.1 – voorwaarden van het strafbare feit
Materieel strafrecht gaat over de verboden gedragingen en de straf die daarop staat.
Formeel strafrecht gaat over de gang van zaken als er eenmaal is vastgesteld dat er een strafbaar
feit is gepleegd.
Om van een strafbaar feit te kunnen spreken, moeten er aan vier voorwaarden zijn voldaan:
1. Het gaat om een menselijke gedraging
2. De gedraging valt binnen een delictsomschrijving
3. De gedraging is wederrechtelijk
4. De gedraging is aan schuld te wijten
1.1.1 – een menselijke gedraging
Menselijke gedraging is een:
- Gewilde spierbeweging
- Actief doen
- Nalaten
Naast fysiek daderschap, ook functioneel daderschap: natuurlijke en rechtspersonen kunnen
aansprakelijk worden gehouden voor gedragingen die feitelijk door anderen zijn verricht.
1.1.2 – de gedraging valt binnen een delictsomschrijving
Legaliteitsbeginsel een delictsomschrijving moet altijd wettelijk zijn vastgelegd. Dit volgt uit artikel
1 Sr. Dit artikel bepaalt dat een feit pas strafbaar is als er voorafgaan aan de gedraging een wettelijke
strafbepaling is geformuleerd.
1.1.3 – een wederrechtelijke gedraging
Wederrechtelijkheid betekent in strijd met het recht. Doorgaan is een gedraging wederrechtelijk als
deze voldoet aan een delictsomschrijving. Behalve als er sprake is van een rechtvaardigingsgrond.
1.1.4 – aan schuld te wijten
Verdachte moet een verwijt kunnen worden gemaakt. Dat wil zeggen, de verdachte had anders
kunnen handelen, maar heeft dit niet gedaan.
Doet een verdachte terecht een beroep op schulduitsluitingsgrond dan kan hem geen verwijt worden
gemaakt.
Hoofdstuk 1.2 – bestanddelen en elementen
Bestanddelen geschreven onderdelen van een delictsomschrijving. Staan in tenlastelegging
opgenomen en moeten bewezen worden verklaard door de rechter.
Elementen ongeschreven voorwaarden om iemand te kunnen straffen. Er zijn twee elementen:
wederrechtelijkheid en schuld.
Hoofdstuk 1.3 – verschillende strafbare feiten
1.3.1 – misdrijven en overtredingen
Misdrijven rechtsdelict, ernstig strafbaar feit, poging is strafbaar, medeplichtigheid is strafbaar,
gevangenisstraf is mogelijk, berechting door rechtbank.
,Overtredingen wetsdelict, licht strafbaar feit, poging is niet strafbaar, medeplichtigheid is niet
strafbaar, geen gevangenisstraf, berechting door kantonrechter.
1.3.2 – formele en materiele delicten
Formele delicten delicten die een bepaald handelen strafbaar stellen, het gaat om de handeling en
niet om het gevolg.
Materiele delicten het intreden van een bepaald gevolg is strafbaar. De manier waarop het gevolg
intreed is niet van belang.
1.3.3 – commissie- en omissiedelicten
Commissiedelicten delicten die een bepaald fysiek handelen strafbaar stellen (mishandeling,
doodslag, stelen etc.)
Omissiedelicten delicten die een nalaten strafbaar stellen (het nalaten om hulp te verlenen aan
iemand die is levensgevaar verkeert)
1.3.4 – gronddelicten, gekwalificeerde delicten en geprivilegieerde delicten
Gronddelict het basisdelict
Gekwalificeerd delict zelfde soort delict als het gronddelict, alleen ernstiger. Er zijn extra
bestanddelen toegevoegd aan het gronddelict.
Geprivilegieerd delict het geprivilegieerde delict is een lichtere variant van het gronddelict.
Hoofdstuk 2 – wederrechtelijkheid
Hoofdstuk 2.1 – wederrechtelijkheid: element en bestanddeel
Wederrechtelijkheid is of een element of een bestanddeel. Wederrechtelijkheid is doorgaan een
element en betekent dan: in strijd met het recht. Echter soms is ‘wederrechtelijkheid’ opgenomen in
delictsomschrijving en is dan dus een bestanddeel. Als wederrechtelijk bestanddeel is, dan kan hij een
andere betekenis hebben dan ‘in strijd met het recht’.
Hoofdstuk 2.2 – betekenis 1: zonder toestemming van de rechthebbende
Bij de eerste betekenis wordt het bestanddeel wederrechtelijk opgevat als ‘zonder toestemming van
de rechthebbende. De hoogleraar Remmelink is de bedenker van deze opvatting. In deze betekenis
handelt de verdachte volgens Remmelink zonder eigen recht.
De verdachte kan een privaatrechtelijke bevoegdheid hebben om te handelen (zoals toestemming
van de rechthebbende) of een publiekrechtelijke bevoegdheid (zoals toestemming o.g.v. strafwet
aanhouden op heterdaad van een verdachte).
Hoofdstuk 2.3 – betekenis 2: bestanddeel is element
Vaak heeft het bestanddeel wederrechtelijkheid dezelfde betekenis als het element
wederrechtelijkheid. Deze betekenis is ‘in strijd met het recht’.
Hoofdstuk 2.4 – verschillende betekenissen geven verschillende uitkomsten
Het is belangrijk welke betekenis wederrechtelijk in een delictsomschrijving heeft. Het kan namelijk
zo zijn dat bij het hanteren van de ene betekenis de verdachte vrijuit gaat, terwijl als de andere
betekenis gebruikt zou worden de verdachte veroordeeld zou worden.
, Hoofdstuk 3 – opzet
Hoofdstuk 3.1 – kleurloos en boos opzet
3.1.1 – boos opzet
Er is sprake van boos opzet wanneer de verdachte willens en wetens de strafwet heeft overtreden. De
verdachte wist dat hij de wet overtrad en hij heeft dat ook gewild.
3.1.2 – kleurloos opzet
Willens en weten handelen, maar het is niet van belang of de verdachte wist dat hij de wet overtrad.
Er wordt dus alleen gekeken naar de handeling. In het Nederlands recht gaan we uit van kleurloos
recht.
Hoofdstuk 3.2 – verschillende vormen van opzet
3.2.1 – opzet als bedoeling
Zowel de gedraging als de gevolgen zijn volledig door de dader gewild. De verdachte heeft een
bepaalde bedoeling en daarom pleegt hij een strafbaar feit. In de delictsomschrijving wordt opzet ook
wel aangeduid als ‘oogmerk’. Bij deze vorm van opzet is het niet vereist dat het gewilde gevolg ook
daadwerkelijk intreedt.
3.2.2 – opzet als zekerheidsbewustzijn
De dader heeft met een bepaalde handeling een bepaald doel willen bereiken, maar als rechtstreeks
gevolg van die handeling is het ongewilde/niet-beoogde gevolg ingetreden. De dader beoogt het
gevolg niet, maar hij weet dat dit niet-beoogde gevolg door zijn handeling zal optreden. Hij wist zeker
dat het ongewilde gevolg zou intreden en nam dat op de koop toe.
3.2.3 – waarschijnlijkheidsbewustzijn
Het intreden van het ongewilde gevolg van het handelen van een verdachte zal waarschijnlijk
intreden. Verdachte weet dat het gevolg hoogstwaarschijnlijk zal intreden, maar laat zich daardoor
niet afschrikken.
3.2.4 – voorwaardelijk opzet
Dit is de lichtste vorm van opzet, ook wel aangeduid als opzet als mogelijkheidsbewustzijn. Dat is als
het mogelijk is dat bepaalde niet-beoogde gevolgen, als gevolg van het handelen van de verdachte
zullen intreden en de dader die gevolgen aanvaardt.
Porsche arrest: sprake van voorwaardelijk opzet als een verdachte zich willens en wetens heeft
blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat een bepaald gevolg intreedt en dat gevolg op de koop toe
heeft genomen.
Drie componenten: wetenschap dat er een kans op een bepaald gevolg ontstaat (kenniscomponent),
die kan moet aanmerkelijk zijn (risico-component) en de kans moet bewust aanvaard zijn door de
verdachte (wilscomponent)
Hoofdstuk 3.3 – opzet bewijzen
Voorwaardelijk opzet is voldoende om opzet te bewijzen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jansenmilou. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.