In mijn samenvatting neem ik alles van het onderwerp op een plek op. Alle literatuur (verplicht en niet-verplicht), werkgroepen, hoorcolleges zijn samengevat.
Onderwerpen week 3:
- Internationale kwestie
- Brussel I-bis
- Rome I
- Art. 96 Rv
- Vaststellingsovereenkomst (finale kwijtin...
Hoorcollege 3: Internationaal en bijzondere procedures
Er is sprake van een internationale kwestie als:
1) Een van de partijen is in het buitenland gevestigd/woonachtig
2) De arbeidsovereenkomst wordt voor een gedeelte in het buitenland uitgevoerd
3) Op de arbeidsovereenkomst is buitenlands recht van toepassing verklaard.
4) In de arbeidsovereenkomst is de keuze gemaakt voor de bevoegdheid van een rechter buiten Nederland
In totaal gaan twee vragen spelen:
(1) Welke rechter is bevoegd, en
(2) welk recht is van toepassing.
→ Het is belangrijk om bij elke casus onderscheid te maken tussen kwesties met betrekking tot buitenlandse rechters en
die met betrekking tot ‘buitenlands’ recht. Dus altijd bij beantwoording van een vraag het verschil noemen!
Bevoegde rechter
Naast art. 2,3, en 6 Rv is ook Brussel Bis-I, afdeling 5 art. 20-23 [bevoegdheid individuele overeenkomsten] van toepassing.
Bevoegdheid voor individuele verbintenissen uit arbeidsovereenkomst
- Uitgangspunt: de zwakkere partij moet worden beschermd door de bevoegdheidsregels die gunstiger zijn voor
haar belangen de algemene regels (par. 18 preambule)
- Uitgangspunt: werknemer kan alleen gedaagd worden door de werkgever in het land waar de werknemer
woont. Afwijking mogelijk ná ontstaan van het geschil (dus niet op voorhand in arbeidsovereenkomst)
- → Historische reden: om het de werknemer makkelijker te maken om zich te verweren.
- Werknemer mag werkgever wel dagen in ‘diens’ land of in land gewoonlijke arbeid.
De eerste vraag is meestal: in welke lidstaat moet de procedure worden aangebracht, of welke rechter is bevoegd? De
rechter moet ambtshalve toetsen of hij/zij bevoegd is. (dus ook zonder dat partijen er beroep op doen). HR streng
daarover: 💭 HR 11 maart 2022 ECLI:HR:2022:345 [Spanje] .
→ [ECLI:HR:2022:345] Een werknemer woonde en werkte in Breda, maar is tijdens langdurige ziekte verhuisd
naar Spanje. Ontbindingsverzoek ingediend bij kantonrechter Breda. De werknemer verschijnt niet. De
ontbinding wordt uitgesproken. Er wordt beroep gedaan door werknemer. Hij wil herstel of hoge billijke
vergoeding. Hof Den Bosch heeft niets gezegd over de bevoegdheid van de rechter, want hof neemt aan dat
partijen hebben ingestemd met bevoegdheid Nederlandse rechter. HR zegt het enkele feit dat werknemer
verschijnt is te weinig om uit af te leiden dat de werknemer ermee instemt dat de Nederlandse rechter bevoegd
is. De werknemer had expliciet op de hoogte moeten worden gebracht over de mogelijkheid om de
bevoegdheid van de rechter te betwisten. Sprake van een nietige uitspraak.
Hoe kan je het beste als werkgever reageren, want met een nietige uitspraak is de werknemer weer in dienst.
01. Een optie is om een vso met een hogere ontslagvergoeding aan te bieden.
02. Een andere mogelijkheid is een expliciete afspraak maken met werknemer over de bevoegdheid.
03. Ook zou de werkgever wel naar Spanje kunnen gaan. Op de arbeidsovereenkomst is Nederlands recht van
toepassing. Hierdoor is dit ook lastig voor de werknemer, want die moet een advocaat vinden die Spaans
procesrecht kent en Nederlands arbeidsrecht. Ook kan er vertraging komen, doordat de Spaanse rechter
Nederlands recht moet toepassen en waarschijnlijk advies moet inwinnen over de toepassing van Nederlands
recht.
Verschil tussen artikelen:
➔ Art. 20, lid 2 territoriale reikwijdte: Werkgever die geen woonplaats heeft op het grondgebied van een
lidstaat
➔ Art. 21 werkgever is gedaagde
◆ (a) Woonplaats werkgever of
◆ (b) in een andere lidstaat:
● i) plaats waar werknemer gewoonlijk werkt of heeft gewerkt*
● ii) plaats van de vestiging die de werknemer in dienst heeft genomen
➔ Art. 22 werknemer is gedaagde
◆ Lid 1: lidstaat waar de werknemer woonplaats heeft
◆ Lid 2: In het geval een werknemer een procedure start in een ander land dan zijn woonland en de
werkgever bij die rechter een tegenvordering instelt.
31
, Samenvatting arbeid en geschilbeslechting 2024
➔ Art. 23 afwijken door overeenkomst
◆ Lid 1 gesloten na het ontstaan van het geschil
◆ Lid 2 die aan de werknemer de mogelijkheid bieden forum te kiezen
● Een bepaling in de arbeidsovereenkomst waarbij op voorhand een andere rechter wordt
aangewezen dan de rechter die bevoegd is op grond van art. 22 Brussel I-bis, is niet geldig.
Dit vloeit voort uit art. 23 Brussel I-bis.
* Het ‘gewoonlijk werk’-criterium moet ruim uitgelegd worden. Dit volgt uit HvJ EU 14 september 2017, nr. C-168/16 en
C-169/16.
In casu betrof het een arbeidsovereenkomst met piloten, waarbij het Ierse recht van toepassing was verklaard en waarbij
de Ierse rechter kennis moest nemen van geschillen. Verder zou het werk worden uitgevoerd in de Republiek Ierland. De
standplaats van de werknemers was vastgelegd in Charleroi, een stadje in België, en de werknemers dienden binnen een
uur van die stad te wonen. Zij spanden een procedure aan bij de Belgische rechter, die prejudiciële vragen stelde. Het
Hof van Justitie van de Europese Unie zegt het volgende:
‘In geval van een arbeidsovereenkomst die op het grondgebied van meer dan één verdragsluitende staat wordt
uitgevoerd, moet volgens het Hof, wanneer de werknemer niet het merendeel van zijn verplichtingen jegens zijn
werkgever vanuit een werkelijk centrum van beroepswerkzaamheden vervult, gelet op de noodzaak om zowel de
plaats te bepalen waarmee het geschil de meest bijzondere band heeft teneinde de rechter aan te wijzen die het
meest geschikt is om uitspraak te doen, alsook om een passende bescherming van de werknemer als zwakkere
contractpartij te verzekeren en te vermijden dat een veelvoud van bevoegde rechters ontstaat, artikel 5, punt 1, van
het Executieverdrag aldus worden uitgelegd dat het doelt op de plaats waar of van waaruit de werknemer feitelijk het
belangrijkste deel van zijn verplichtingen jegens zijn werkgever vervult. Op die plaats immers kan de werknemer met
minder moeite een gerechtelijke procedure aanspannen tegen zijn werkgever of zich verdedigen en de rechter van die
plaats is het meest geschikt om het op de arbeidsovereenkomst betrekking hebbende geschil te beslechten (zie in die
zin arrest van 27 februari 2002, Weber, C‑37/00, EU:C:2002:122, punt 49en aldaar aangehaalde rechtspraak).’
➔ Kort gezegd gaat het om de plek waar ‘feitelijk’ de arbeid wordt verricht. De Belgische rechter
oordeelde dat dit Charleroi was.
Toepasselijk recht
Rome-I kent voor het bepalen van het toepasselijke recht op de individuele arbeidsovereenkomst onderstaand schema:
01. Art. 3 De rechtskeuze - contractsvrijheid - subjectief toepasselijk recht
a. Impliciete rechtskeuze Bepalingen uit de overeenkomst wekken de
indruk dat dat partijen een rechtskeuze
voor ogen hadden. Denk bijvoorbeeld dat
wordt verwezen naar wetsartikelen.
b. Expliciete rechtskeuze Het toepasselijke recht wordt expliciet
van toepassing verklaard
b. Art. 8 lid 1 Alsnog geldt art. 8 lid 1, waarin wordt gezegd dat de rechtskeuze er niet toe kan
leiden dat de werknemer bescherming verliest dat hij wel zou genieten als er geen
rechtskeuze was gemaakt. Het objectief toepasselijk recht dient als ondergrens.
Hierbij geldt het gunstigheidsprincipe: als het gekozen recht gunstiger is voor de
werknemer, dan blijft het van toepassing. Dit geldt alleen voor
dwingendrechtelijke bepalingen.
a. 💭 HR 23 juni 2023 ECLI:NL:HR:2023:969 [Eleveld]: De rechter moet het
beschermingsniveau van het objectief aangewezen recht op grond van
de regels van art. 8 Rome I vergelijken met het gekozen recht. Er moet
een rechtsvergelijking plaatsvinden ten aanzien van de mate van
bescherming.
i. Het meest bepleit is dat dit een rechtsvergelijking in abstracto
moet plaatsvinden. Dus niet elke bepaling wordt apart met
elkaar vergeleken, maar eerder een groep van rechten met
elkaar.
32
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hannabekkema. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
