1) Recht:
- Rationeel opgebouwd geheel van
- Door de overheid uitgevaardigde en via sancties afdwingbare normen die dienen tot
- Organisatie, handhaving of herstel van de orde in de samenleving
- rationeel: geen indiv opsomming van regels, maar logica en systematiek
- niet alle rechtsregels:
in huishouden→ NIET
door staat uitgevaardigd→ WEL, dus afdwingbaar
- doel: rechtszekerheid, stabiliteit, orde, organisatie, voorspelbaarheid alvorens
rechtvaardigheid → chaos in SL vermijden
2) Publiekrecht:
- Privaatrecht: beheerst de situatie van en de relaties tussen particuliere
(rechts)personen
→ vb. verbintenissenrecht: onderlinge relaties tss particulieren
- Publiekrecht: beheerst de situatie van en de relaties tussen overheid en particuliere
(rechts)personen en overheden onderling
→ vb. staatsrecht: grondrechten→ rechten waar ovh niet of uitzonderlijk beperkt aan mag
raken zoals vrijheid van meningsuiting
→ vb. Staatsrecht, bestuursrecht, belastingrecht, mensenrechtenrecht, strafrecht, recht van
de lokale besturen, delen van het omgevingsrecht, van het recht
→ niet enkel relatie met ovh, ook staat v overheden: manier waarop ovh functioneert, de
staatsinstellingen, staatsstructuur
- Onderscheid? Niet altijd duidelijk
3) Kernboodschap:
a. België is een meergelaagde, democratische rechtsstaat in Europa!
b. Deel II: De democratische besluitvorming
c. Deel III: De bevoegdheidsverdeling
d. Deel IV: De inwoners en hun grondrechten
e. Deel V: De rechtsbescherming
,Deel 1: krachtlijnen
1. De Belgische staat
1.1. Het ontstaan van staten
- Oorspronkelijk ontstaan:
Oorspronk op grondgebieden waar voordien geen enkele staat bestond (=
terra nullius)
legitimatie voor de kolonisatie
- Afgeleid ontstaan:
Dekolonisatie: kolonie wordt onafhank vh moederland
Zie golf jaren 60 in Afrika
Vb. Congo van BE (eerder Zaire)
Secessie: staat onttrekt zich aan gezag ve staat en scheurt zich af
Vb. Kosovo en Servië in 2008
Dismembratio: uiteenvallen ve bestaande staat in versch kleine staten
Vb. Tsjechoslowakije in Tsjech en Slowak
Fusie: samenvoegen van staten tot één grotere staat
Vb. DDR + BRD Duitsland
1.2. Het ontstaan van BE
- BE ontstaan uit secessie:
1795 door Fr geannexeerd tot 1815
Hollandse tijd: 1815-1830
- Congres van Wenen (1814):
Europa komen samen voor herstel Europa na Napoleontische periode
Wou bufferstaat realiseren (BE) vermijden nieuwe expansie Fr en
grensbetwistingen
Stichting Verenigd Koninkrijk der Nederlanden BE erbij gevoegd
- Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815)
- Zuidelijke provincies snel ontevreden:
Ondemocratische Gw
Willem I erg autoritair en gaf weinig vrijheid aan pers
Kritiek over koning, regering werd niet geduld
Economische tegenstellingen
Noorden: veel internat handel
Zuiden: begon net te industrialiseren: staal en steenkoolindustrie
Politieke ondervertegenwoordiging hoewel BE meer inwoners had
, Inmenging in Kerk (onderwijs)
Noorden protestant VS zuiden katholiek
Willem bemoeide zich met Rooms kath Kerk had sterke positie, regeling in
oa onderwijs
Wilde onderwijs zoals in noorden maken
Promootte NL, terwijl elite in Z Franstalig was
Beknotting persvrijheid
Toen reeds: taalconflict in oa onderwijs + regering
Gefrustreerde groepen:
Kerk: protest >< kath
Elite vh bestuur: Nl vs Fr
Journalisten: geen persvrijheid
Gewone burgers: door eco recessie
Intellectuelen met ideeën Fr Rev (want Parijs altijd invloed op brussel)
teruggedrongen door Willen
Willem ook fans:
= orangisten
Vooral in Gent: veel textielindustrie (zoals noorden) + Nl talige Ugent gesticht
- Monsterverbond van zuidelijke elites:
= Coalitie van alle groepen die probleem hadden met Willems staat
Enige overeenkomst was de frustratie tegen Willem
Culminatie van spanningen
Voorlopig bewind: onafhank 4 okt 1830
Be Rev:
Opstand na opera La Muette de Portici: ging over liefde voor vaderland
(historisch niet per se correct want tijd vd romantiek)
Inspiratie om revolutie door te voeren, ook door romantiek: Hendrik
Conscience met de Leeuw van Vlaanderen
Er werd gevochten maar leidde niet tot grote oorlog
Fransen steunden Belgische revolutionairen (want bufferstaat)
, 1.3. De Belgische Staat
- Permanente bevolking
1 januari 2021: 11.507.163
Nat niet noodzakelijk
- Afgebakend gebied
Verdrag van Maastricht (1843)
Opgelet: veranderlijk (en soms vreemd)
Tot 1839 in oorlog met NL dan pas vredesverdrag
- Effectieve overheid
Federale staat, deelstaten, steden, rechtscolleges …
= een instantie die functies ve overheid inneemt: besturen, wetgeven +
rechtsspreken
- Onafhankelijkheid
Diplomatie, lidmaatschap VN, talloze verdragen …
= effectieve ovh moet in staat zijn onafhank relaties kunnen aangaan met
andere staten
- Internationale erkenning
Geen vw, MAAR in politieke praktijk is het onmisbaar voor diplomatieke
betrekkingen
vb. erkenning Kosovo: zo goed als heel de westerse wereld (uitz Spanje
wegens vrees Catalonië0
vb. erkenning Palestina: zo goed als heel de wereld, uitgezonderd de
westerse
is een politieke kwestie om te erkennen of niet
BE niet erkend door grote machten van toen (Rus, VK, Pruisen)
wellicht ander verhaal voor BE
wel gebeurd op vw van neutraliteit om stabiliteit in dat gebied te creëren
Declaratieve handeling
= handeling dat niets nieuws maakt, noch iets bestaand overdragen, maar
duiden alleen reeds bestaande rechten aan
Bevestigen bestaan van nieuwe staat
Erkenning van staten, niet van regeringen
België: Verdrag van Londen (1839)
Grote machten erkenden BE al, maar dan vredesverdrag met NL
- Gevolgen van kwalificatie als staat
Rechtspersoonlijkheid
= staat is titularis van rechten en plichten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ugentlaw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.