Deze aantekeningen bevat informatie van de colleges 1 t/m 13 van het vak Moeder en pasgeborene. De leerdoelen zijn per college bijgevoegd en uitgewerkt. Ik heb bij (bijna) elk college plaatjes toegevoegd om een zo duidelijk beeld te geven aan de stof. Veel succes!
Les 1: organisatie van zorg en het begin van het leven
Leerdoelen:
1. De menstruele cyclus en de relatie tot de bevruchting beschrijven.
2. De wijze waarop de bevruchting plaatsvindt uitleggen.
3. De meest voorkomende voortplantingsproblemen in Nederland benoemen.
4. De anatomische en fysiologische ontwikkeling van het embryo en foetus
beschrijven.
5. Fysiologie, anatomie en functie van placenta, vliezen en navelstreng uitleggen.
6. Uitleggen hoe de duur van een zwangerschap wordt bepaald.
7. Beschrijven hoe het lichaam zich fysiologisch aanpast aan de zwangerschap.
8. Benoemen hoe de verloskundige zorg in Nederland georganiseerd is en uitleggen
hoe deze momenteel aan grote veranderingen onderhavig is.
FSH = follikel stimuleren hormoon.
Wordt gemaakt in de hypofyse. Het zorgt bij vrouwen voor groei en ontwikkeling van de
eieren in de eierstokken en bij mannen voor de productie van sperma.
o Het doel is dat er maar één of twee eitjes tot een eisprong komen.
LH = luteïniserend hormoon.
Wordt gemaakt in de hypofyse. Bij meisjes stimuleert het de eierstokken om oestrogeen
en progesteron aan te maken. Daarnaast zorgt het voor de eisprong.
o Belangrijke rol bij puberteitsontwikkeling. Het zorgt voor groei van de
baarmoeder, vagina, uitwendige geslachtskenmerken en borsten. Het heeft ook
een belangrijke rol bij de botopbouw en zorgt voor het sluiten van de
groeischijven.
o Bij jongens stimuleert het de teelballen om testosteron aan te maken.
Progesteron = vrouwelijk geslachtshormoon. Belangrijk voor de vruchtbaarheid. Het is
samen met oestrogeen verantwoordelijk voor het reguleren van je menstruatiecyclus.
Heeft ePect op het baarmoederslijmvlies.
Oestrogeen = vrouwelijk geslachtshormoon. Speelt een belangrijke rol bij de
ontwikkeling van de vrouwelijke geslachtskenmerken, gedurende de menstruatiecyclus
en tijdens de zwangerschap.
Fases menstruatiecyclus
1. Menstruatie (dag 1-5)
Het baarmoederslijmvlies wordt afgestoten en verlaat het lichaam als
menstruatiebloed.
2. Folliculaire fase (dag 1-13)
Rijping van de eicel. Follikels in de eierstokken rijpen onder invloed van FSH. Het
baarmoederslijmvlies begint opnieuw op te bouwen.
3. Ovulatie (dag 14)
De eicel komt los door de piek in de LH.
, 4. Luteale fase (dag 15-28)
Het corpus luteum produceert progesteron om het baarmoederslijmvlies te verdikken
en in stand te houden.
Onderdeel Functie / fysiologie Anatomie
Placenta - Het transporteert
voedingsstoPen van de
moeder naar de foetus
- Het levert zuurstof aan de
foetus en verwijdert
kooldioxide
- Het voert afvalstoPen van
de foetus af naar de moeder
Vliezen - Geeft bescherming tegen
invloeden van buitenaf
- Het maakt vrij bewegen voor
de baby mogelijk
- De baby drinkt ervan
- De baby plast erin
- Speelt een rol bij
ontwikkeling van de longen
en het maag-darmkanaal
Navelstreng - Aanvoer van zuurstof en
voedingsstoPen
- Afvoer van afvalstoPen
- Verbindt de baby met de
placenta
Zwangerschap berekenen à vanaf het moment dat je zwanger bent, kun je de
uitgerekende datum berekenen. De eerste dag van je laatste menstruatie tel je als dag 0.
Hier worden vervolgens 40 weken (280 dagen) bij opgeteld en zo kom je op je
uitgerekende datum.
Op welke manieren past het lichaam zich fysiologisch aan op de zwangerschap:
1e trimester:
, o Vaker plassen
o Grotere en soms gespannen
borsten
o Grotere en donkerdere
tepelhoven
o Zwangerschapshormoon HCG
2e trimester:
o Je huid en organen verslappen
o Je baarmoeder groeit
o Je hebt het sneller warm
o Meer vaginale afscheiding
o Je bloed verdunt
o Hormonen progesteron en
relaxine
3e trimester:
o Nog meer bloedvolume
o Snellere vetverbranding;
waardoor ook verhoogde kans
op zwangerschapsdiabetes
o Hormoon humaan placentaal lactogeen
Tweede- en derdelijnszorg:
• Gynaecologen
• Ziekenhuizen en gespecialiseerde klinieken
De verloskundige zorg in Nederland is in transitie naar meer integratie, digitalisering en
preventieve zorg, terwijl het systeem van eerstelijnszorg met verloskundigen een
belangrijke rol blijft spelen. Deze veranderingen zijn gericht op het verbeteren van de
kwaliteit van zorg en het beter inspelen op de behoeften van de zwangere populatie.
Les 2: Normale zwangerschap
Leerdoelen:
1. Uitleggen welke onderzoeken tijdens prenatale controles verricht worden.
2. De ligging van de foetus gedurende de zwangerschap benoemen.
3. Veelvoorkomende klachten in de zwangerschap uitleggen.
4. Algemene adviezen voor de zwangere benoemen.
5. Doel en aandachtspunten van prenatale screening in vorm van combinatietest,
NIPT-test en echografie benoemen.
6. Het belang van preventie in prenatale perioden met betrekking tot gewicht,
geneesmiddelengebruik, voeding, roken, verslaving en vaccinatie (lifestyle
advies) uitleggen.
, Een fysiologische (normale) zwangerschap duurt ongeveer 40 weken; vanaf de eerste
dag van de laatste menstruatie opgeteld tot 40 weken na dit moment.
o De normale range om te bevallen ligt tussen de 37 weken tot en met 42 weken.
Dit heet à terme. Voor 37 weken is prematuriteit en na 42 weken is serotiniteit.
o 3 trimesters: 0-13 weken, 14-27 weken en 28-42 weken
Termijnecho = tussen de 10 en 12 weken zwangerschap. Het embryo of de foetus wordt
van kop tot kont gemeten. Dit wordt in een grafiek gezet en zo kan de bijbehorende
zwangerschapsduur worden afgelezen.
- Graviditeit à hoeveel keer is een vrouw zwanger, los van de uitkomst.
- Pariteit à na de 16e week van de zwangerschap.
- Progenituur à hoeveel levende kinderen heeft een vrouw. Dit telt niet de baby’s
die levend zijn geboren, maar stierven als neonaten.
Foetale ontwikkeling:
• Eerste trimester
Eicel en sperma bevruchting. Bevruchting
kan tot ongeveer 24 uur na de ovulatie.
Beide zijn 23 chromosomen; 46 samen. Dit
vormt een zygote.
• Zygoot blijft 3-4 dagen in de eileider.
Hier vindt celverdeling plaats. Vanaf 16
cellen noemen we het een morula.
• Na 3-4 dagen migratie naar de uterus.
• Na 5 dagen; van morula naar blastocyst. Trophoblast vormt aan buitenzijde
centrale cellen; embryoblast.
• Embryoblast vormt embryo
• Blastocyst implantatie in het endometrium (baarmoederslijmvlies); 21 dagen na
de menstruatie.
• Innesteling vindt plaats; buitenkant lost zich op. Trofoblast begint HcG af te
scheiden. Dit stimuleert de productie van oestrogeen en progesteron.
Embryo; tot 12 weken
Deze fase staat in teken van ontwikkeling. Het is een kwetsbare periode; periode waarin
congenitale afwijkingen ontstaan. Organogenese begint vanaf 4 weken zwangerschap.
Kiemschijf bestaat uit:
o Ectoderm (buitenzijde) à hersenen, zenuwstelsel en huid
o Endoderm (binnenzijde) à maag-darm kanaal, longen
o Mesoderm (tussen ecto en endo) à skelet, spieren, hart en nieren
4-6 weken zwangerschap: centrale zenuwstelsel, neurale buis
5-6 weken zwangerschap: hartactie
5,5-6 weken zwangerschap: bijnieren, oernieren
7 weken zwangerschap: testes aangelegd (jongens)
10 weken zwangerschap: nieren
12 weken zwangerschap: slikmechanisme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisadenhartog0612. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,26. Je zit daarna nergens aan vast.
