Samenvatting historische context Nederland (havo). Verhalende samenvatting met alle belangrijke onderwerpen van deze context. Niet te lang, maar duidelijk. Met deze samenvatting examen afgerond met een 9,5.
Nederland 1948-2008
1 De Nederlandse maatschappij (1948 – 1978)
Nederland in de wereld
In de periode van 1948 tot 1978 had Nederland een actieve rol in de
wereldpolitiek. Dit kwam doordat Nederland voor 1940 altijd neutraal was,
maar ondanks dat was Nederland toch aangevallen door Duitsland. Na de
tweede wereldoorlog voelde Nederland opnieuw een dreiging, de Sovjet-
Unie. Neutraal blijven was geen optie, dus werd Nederland lid van de
NAVO (westerse militaire samenwerkingsverband opgericht door
spanningen vanuit de sovjet).
Tijdens de koude oorlog wilde de VS en de Sovjet meer macht in Europa.
De VS deed dit door te helpen met wederopbouw. Zij gaven financiële
steun, Marshallhulp. Ook behoorde Nederland tot de Europese
Gemeenschap van Kolen en Staal (EGSK) en de Europese
Economische Gemeenschap (EEG), voorloper Europese Unie. Al deze
samenwerking waren om oorlogen te voorkomen.
Nederland was sterk verarmd door de oorlog. De wederopbouw duurde tot
halverwege de jaren 50. De wederouw kwam doordat:
- Marshallhulp, bedrijfstakken konden herstellen.
- Nederlanders waren bereid hard te werken en sober te leven.
- De rooms-rode regeringen (PvdA en KVP (katholieke volkspartij)),
de politici geloofden in een maakbare samenleving: ze dachten
dat de regering de economie kon sturen en zo kon zorgen voor een
betere samenleving met meer economische gelijkheid.
- De rooms-rode regering voerde ook een geleide loonpolitiek in,
dit hield in dat de overheid alle lonen in Nederland laag hield.
Hierdoor konden werkgevers meer mensen in dienst nemen (minder
werkloosheid) en Nederlandse producten waren relatief goedkoop,
waardoor de export steeg.
- In de jaren 60 werd in Groningen een gasbel ontdekt. Het gas werd
gebruikt door Nederland zelf en werd ook geëxporteerd, dit werd
een van de grootste inkomstbronnen van Nederland.
Deze snelgroeiende welvaart had twee gevolgen:
- De rooms-rode regering vond dat de staat iedereen een
bestaansminimum en goede zorg moest garanderen. Vanaf de jaren
50 begon het opbouwen van de verzorgingsstaat. In 1957 werd de
AOW ingevoerd, waardoor ouderen verzekerd waren van een
pensioen.
- Ook ontstond de consumptiemaatschappij. In de jaren 60 kwam
er een eind aan de geleide loonpolitiek en stegen de lonen. Hierdoor
konden Nederlanders opeens op vakantie, een tv kopen of
huishoudelijke apparaten kopen.
, Na de tweede wereldoorlog was er sprake van een babyboom, deze groei
zette zich tien jaar door. Daarnaast was er in Nederland ook veel migratie,
begin jaren 50 was er vooral sprake van emigratie. Het sobere leven
zorgden er voor dat veel Nederlanders verhuisde naar landen zoals
Canada en Australië. Vanaf de jaren 60 kwamen er vooral immigranten als
arbeidskracht naar Nederland. Deze gastarbeiders kwamen eerst uit
landen als Spanje en Italië, later uit Turkije en Marokko. Veel van deze
gastarbeiders keerde terug naar hun vaderland maar na de jaren 70
bleven veel gastarbeiders in Nederland wonen. Ook door dekolonisatie
kwamen nieuwe groepen mensen naar Nederland. Na de Tweede
Wereldoorlog werd een groot aantal landen in Azië en Afrika onafhankelijk.
De dekolonisatie van Indonesië verliep op gewelddadige wijze. Nederland
erkende de onafhankelijkheid van Indonesië (uitgeroepen in 1945) lange
tijd niet en voerde een koloniale oorlog om het land
te heroveren. Toen Nederland deze oorlog uiteindelijk verloor, verhuisden
mensen uit Indonesië min of meer gedwongen naar Nederland,
bijvoorbeeld omdat zij aan de kant van Nederland hadden gevochten. De
onafhankelijkheid van Suriname (in 1975) verliep geweldloos. Een flink
aantal Surinamers koos er zelf voor te emigreren naar Nederland. Zij
hadden weinig vertrouwen in hun toekomst in een onafhankelijk Suriname.
Sociaal-culturele veranderingen
Nederland was voor de tweede wereldoorlog sterk verzuild: iedere
religieus-culturele gemeenschap of ‘zuil’ had eigen scholen, kranten en
verenigingen. Rond 1960 begon de ontzuiling van het sociaal politieke
leven. Dit kwam doordat mensen steeds minder naar de kerk gingen,
betere opleidingen, en nieuwe communicatiemiddelen hierdoor raakte
mensen in contact met andere denkbeelden. Toen kwam ook radiozender
Veronica die zich bij geen enkele zuil wilde binden.
Jongeren hadden het meest moeilijk met het zuilensysteem. Jongeren
kregen een eigen levensstijl door hogere opleiding dan ouders en meer
interesse in de wereld. Er ontstonden verschillende jeugdculturen.
- Nozems uit de jaren 50, met brommers en vetkuiven
- Provo’s, probeerde de samenleving te schudden met speelse acties.
- Hippies, ontvluchten de harde realiteit met liefde, muziek en
softdrugs.
Al deze groepen verzette zich tegen de autoriteit. In de jaren 60 en 70
eisten de jogneren om meer inspraak. Tot 1956 mochten getrouwde
vrouwen volgens de wet geen belangrijke beslissingen nemen,
handelingsonbekwaamheid werd vanaf 1956 afgeschaft. In de jaren 60
kwam de tweede feministische golf op gang. Feministische groepen
zoals de dolle mina strijden voor het recht van de vrouw. Man Vrouw
Maatschappij richtte zich op gelijkheid tussen man en vrouw. Vrouwen
kregen echt op anticonceptie, mochten scheiden en vanaf de jaren 80
zelfs zelf geld verdienen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pienweg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
