College aantekeningen
Pompeii en Herculaneum: leven en dood van twee antieke steden HC 11
- Instelling
- Universiteit Leiden (UL)
zeer uitgebreide notities van het college
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: Noofverkerk • 2 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Pompeii en Herculaneum: leven en dood van twee antieke stedenDr. Beerden
HC 11
23-04-2019
Actualiteit: Orientalis Nijmegen
Wonderlijk uitje. Begin 20e eeuw opgebouwd. Gebouwd om mensen in Nederland te onderwijzen
over het Heilige Land (Joden, Christenen, Moslims, Romeinse stad). De entree is 10 euro, Beerden
vindt het wat duur.
Leuk: contouren van het enige aquaduct wat in Nederland gevonden is zijn hier zichtbaar. Greppel bij
Nijmegen door Romeinse soldaten uitgegraven waar een houten geul in lag voor water.
Introductie antieke religies
Het was een polytheïstische religie. Niet enkel Olympische goden, maar ook van plaatsen (bossen,
meren, etc.), voorvaderen, Laren, pelaten, etc. tellen we mee. Beerden gebruikt liever bovennatuur
dan religie.
Dit zorgde voor veel problemen, welke god voor wat, voor wie bid je en weet je tot wie je bid?
Religie werkt verticaal en horizontaal. Horizontaal heb je het sociale niveau en verticaal de
bovennatuur. De mens vereerde de bovennatuur, die is machtiger dan de mens en dit was een
reciproke relatie.
Religie was fundamenteel voor de samenleving, ook sociaal. Je vereerd samen, vaak in groepen. Ook
vroeg je om gezamenlijke gunsten (welzijn van de stad bijvoorbeeld). Niets in de samenleving was
niet religieus. Verklaren van oorlog, het sluiten van een huwelijk, oogst, zaaien, stemmen.
Volksvergaderingen in Athene begonnen met een gebed.
Volgend jaar: Alles is religie, een college wat Beerden gaat geven en het gaat precies hierover.
Er zijn discussies waarin gezegd wordt dat de Romeinen (en Grieken) aan religie ‘deden’ en
Christenen ‘geloofden’, dit zou de grens zijn. Polytheïstische vereerders deden aan religie, maar
hadden niet veel intern geloof bij. Christenen hadden verinnerlijkt geloof en dat is wat wij meer een
persoonlijke, echte religie noemen zoals wij dat kennen en zien.
Implicatie: Romeinen zouden niet echt geloven in de goden voor wie ze tempels bouweden en aan
offerden.
Beerden gelooft hier niet in. Volgens haar geloofde de antieke mens wel degelijk in zijn
religie. Waarom zou je economisch zoveel moeite doen als je het niet belangrijk vond? Dat
kan niet zonder enig geloof in de antieke goden.
Het sociale deel is volgens Beerden niet genoeg om te verklaren waarom men de hele tijd aan religie
deed.
Religie
Het hoogtepunt van tempels vind je bij het Forum.
Er is een verschil tussen huisreligie (persoonlijke religie) en publieke religie. Beerden gebruikt liever
huisreligie, want persoonlijke religie komt over als het ‘geloofselement’ in het eerder genoemde
debat.
Religie is altijd dynamisch. We zien veel veranderingen. Twee grote veranderingen in de Late
Republiek en Vroege Keizertijd zijn:
1. Cultuurcontact (acculturatie).
2. Opkomst keizercultus.
De wereld werd groter, meer handel, nieuwe goden, nieuwe gewoontes en gebruiken. Keizercultus
heeft alles te maken met de politiek van vroege keizers en hoe ze de machtsrelaties consolideerden,
ook op religieus gebied.
Publieke religie
Priesters
Verdeeld in collegia.
- Augures.
- Pontifices.
, Pompeii en Herculaneum: leven en dood van twee antieke steden
Dr. Beerden
HC 11
23-04-2019
o Algemene vraagbaak alle religieuze zaken.
- Augustales.
- Etc.
Collegia bestonden uit leden van de elite. Zij hadden een religieuze bijbaan, priester. Religie in de
Late Republiek en de Vroege Keizertijd werd gedomineerd door de sociaaleconomische elite. Zij
hadden de functies in handen, ook in Pompeii.
Er was een ander soort priester, degenen die in dienst waren van een bepaalde god of cultus, zoals
van Jupiter (Isis wordt hierbuiten houden, die is ingewikkeld). Ook deze priesters waren deel van de
elite.
Vergis niet: het zijn van priester is in de grond religieus, maar zeker ook politiek. Als je bij de augures
hoort en je moet uitspraak doen over wat een vogelvlucht betekende voor de komende oorlog had je
een machtspositie.
Verder was het priesterschap een politieke benoeming, waardoor een kleine groep het priesterschap
in handen bleef houden. Je moest de religie goed volgen en het sociale element vervullen. Centraal
stond dat je iets moet geven voor de stad. Je gebruikt geld om de tempel opnieuw op te bouwen of
uitbreiden met heel groot je naam erop Euergetisme.
Religie was dus politiek en sociaal verweven inscriptie heropbouw tempel van Isis van het 6 jaar
oude jongetje en Eumachia.
Eumachia was de priesteres van de stad, deel van de kleine elite
die geld gaf en dit hoorde bij de status als priesteres en elite lid.
Verder heb je het beroemde bankje in Pompeii langs de
grafstraten met ‘Aan Mamia, dochter van Publius, priesteres van
de stad, is deze plaats gegeven voor een graf door een decreet
van de decurionen’. Zij was priesteres van de stad, na haar dood
hebben de decurionen een speciaal plekje gegeven voor haar grf
waar de grote graftombe gebouwd kon worden. Je was dus deel
van de elite en dit bleek uit het priesterschap.
Tempels
Als we niet naar de wie kijken, maar naar waar gaan we kijken naar tempels. In Herculaneum zijn
geen grote tempels gevonden, wel altaartjes. In Pompeii hebben we wel een aantal belangrijke
tempels.
De tempel van Apollo is de oer-tempel, in het hoekje van het forum op weg naar de haven. Waarom
dit rare plekje? Deze is ouder dan het forum. Het is in de zesde eeuw v. Chr. gesticht. Dit weten we
door votieven. Er is zowel Etruskisch als Grieks aardewerk gevonden en de eerste tempel was
waarschijnlijk naar Etruskisch model. Interessant voor de context waarin Pompeii is ontstaan in de
tiende eeuw v. Chr.
Bij het Etruskisch model zien we uitgebreide decoratie op het dak, één ingang voorin met een
uitgebreid voorportaal. De tempel is veel uitgebouwd en er werd altijd aan doorgebouwd. In de
tweede eeuw v. Chr. was het Romeins. Deze tempel raakte in onbruik toen de grote tempel van
Jupiter, ook ongeveer in de tweede eeuw gebouwd, in gebruik raakte.
De tempel van Zeus/ Capitolijnse trias was dé tempel waar alles gebeurde. We denken dat de
Pompeianen zich spiegelden aan de Romeinen. Rome was ook een bondgenoot. Er waren veel
contacten en men denkt dat toen de spiegeling plaatsvond en dat ze zo’n netjes Romeins forum met
een tempel op de kop wilden en gebouwen die toonden hoe het Romeins bestuur in elkaar zou
moeten zitten. Jupiter, Juno en Minerva zijn de Capitolijnse trias. Door de bouw van deze tempel
hebben ze getoond bij het culturele spectrum van ideeën en bouwwerken aangesloten te zijn en dat
ze bij Rome wilde horen.
De tempel van Venus staat niet op het forum, maar dicht aan de haven. Treurig is dat deze niet heel
interessant is om te zien. Het is een tempel die gebouwd werd nadat Pompeii een kolonie werd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RoosGroen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen