Wereldoriëntatie
Student: Karel Bos
Studentnummer: 665905
Klas: DT1B2
Datum: 10 januari 2021
1
,Voorwoord
In dit verslag vindt je een overzicht van de vakken geschiedenis, aardrijkskunde, natuur & techniek en
ICT in de praktijk op basisschool Visser ’t Hooft te Castricum. Dit wordt ondersteund door
bewijsvoering in de bijlage.
Ik ben Karel Bos, 1e jaars PABO student aan de hogeschool InHolland. Ik loop stage op basisschool
Visser ’t Hooft en heb hier gedurende deze stage de leerlijn wereldoriëntatie onderzocht.
Mijn kennis van de vakken aardrijkskunde, natuur & techniek en ICT is beperkt. Het is kennis die ik al
jaren niet meer heb moeten toepassen. Ik ben goed in het vak geschiedenis hier heb ik wel veel
kennis van. aan het ontwikkelen van de ontbrekende kennis draagt dit verslag bij. De resultaten van
het observeren, en de feedback op mijn lessen, helpen mij om stappen te zetten deze kennis weer
terug te halen.
Ik wil basisschool Visser ’t Hooft, en in het bijzonder Danielle Koet (leerkracht groep 8) bedanken
voor het ondersteunen van dit verslag. Ik wil Heidi van Cuijk, Jilles de Kooker, Marlene de Groot en
Klaas-Jan Lammers bedanken voor de ondersteuning vanuit de opleiding.
2
,Inhoud
Voorwoord ............................................................................................................................................. 2
Aardrijkskunde ....................................................................................................................................... 4
De 7 bouwstenen van een goede aardrijkskundeles .......................................................................... 4
Geschiedenis .......................................................................................................................................... 5
De 8 kenmerken van een goede geschiedenisles ............................................................................... 5
Mijn geschiedenisles .......................................................................................................................... 5
Evaluatie ............................................................................................................................................. 6
Natuur & techniek .................................................................................................................................. 7
Het 7 stappenplan .............................................................................................................................. 7
Mijn demonstratie N&T les ................................................................................................................ 7
Reflectie ............................................................................................................................................. 7
Practicum N&T les .............................................................................................................................. 7
Reflectie ............................................................................................................................................. 8
ICT .......................................................................................................................................................... 9
Hoe ga ik aan mijn digibord vaardigheden werken ............................................................................ 9
Digibordskills Beauchamp *= beheers ik **=pas ik toe in mijn lessen ............................................. 10
Bronnenlijst .......................................................................................................................................... 11
Bijlage aardrijkskunde .......................................................................................................................... 12
Lesvoorbereidingsformulier aardrijskunde ...................................................................................... 12
Link PowerPoint aardrijkskunde ....................................................................................................... 14
Kijkwijzer aardrijkskunde.................................................................................................................. 15
Bijlage geschiedenis ............................................................................................................................. 16
Lesvoorbereidingsformulier geschiedenis ........................................................................................ 16
Link PowerPoint geschiedenis .......................................................................................................... 18
Kijkwijzer geschiedenis ..................................................................................................................... 19
Bijlage natuur en techniek.................................................................................................................... 20
Lesvoorbereidingsformulier natuur en techniek .............................................................................. 20
Kijkwijzer natuur en techniek ........................................................................................................... 22
Voorbeeldopdracht natuur en techniek ........................................................................................... 28
Link PowerPoint kompasles .............................................................................................................. 35
ICT foto’s digibord gebruik ................................................................................................................... 36
3
,Aardrijkskunde
Aardrijkskunde helpt om kennis en inzicht te ontwikkelen over de manier waarop plaatsen en
landschappen zijn gevormd, hoe processen en gebieden elkaar beïnvloeden en wat de
consequenties zijn van ruimtelijke beslissingen. Het gaat niet alleen over hoe de wereld nu is maar
ook hoe die in de toekomst kan zijn. (Blankman, 2020)
Ik heb zelf een les gegeven over klimaten, en dan vooral het verschil tussen Nederland en Indonesië.
Aan het begin heb ik ze even kort uitgelegd waarom het geen Indië meer heet maar Indonesië, een
stukje geschiedenis. Daarna ben ik gaan uitleggen wat klimaat nou eigenlijk is, wat van invloed is op
het klimaat, wat de bijbehorende weersverschijnselen zijn, een video over de stand van de zon en de
invloed op seizoenen/klimaat en een korte uitleg over de zee die invloed heeft. Daarna ben ik het
klimaat in Nederland gaan uitleggen, zeeklimaat en de bijbehorende kenmerken. Vervolgens ben ik
doorgegaan naar het klimaat van Indonesië en de bijbehorende kenmerken. Als laatste heb ik
uitgelegd hoe de situatie gaat worden als de aarde zo blijft opwarmen. Daarbij heb ik ook uitgelegd
dat klimaatverandering deels een geregisseert proces is, wat ondanks de invloed van de mens
sowieso plaats vind, maar dat de mens het verergert heeft. En dat als wij er niks aan veranderen dat
het zo maar is zo zou kunnen zijn dat veel landen in zee verdwijnen en dat wij in Nederland ook wel is
natte voeten zouden kunnen krijgen. Ik heb de les afgesloten door te vragen of de leerlingen het een
leuke les vonden en door te checken wat ze geleerd hebben.
Dit is alles is gebeurt aan de hand van een PowerPointpresentatie waar een kaart met legenda in
verwerkt was zodat de leerlingen een goed beeld hadden van de klimaatzones.
De 7 bouwstenen van een goede aardrijkskundeles
1. Een motiverende start, de leerlingen worden uitgedaagd om aan de les deel te nemen
2. Waar is dat, beschrijf wat je waar ziet, de ligging is van invloed op wat er gebeurt
3. Waarom is dat daar, verklaren waarom je iets daar ziet
4. Wat zie je als je in en uitzoomt, je wisselt van schaalniveau van Nederland naar de wereld
5. Hoe verandert dat, hoe was het vroeger en/of hoe zal het zijn in de toekomst
6. Wat zijn de voor en nadelen of de gevolgen daarvan, wat zijn de effecten van de verandering
7. Afsluiting, je sluit de les concreet af
(Blankman, 2020)
-De motiverende start heb ik gecreëerd door een mooi geschiedenisverhaal te vertellen met een
slide erbij met een grote tank erop uit de tijd van Nederlands-Indië.
-De waar is dat, heb ik behandeld door een kaart te laten zien waar Nederland en waar Indonesië
ligt.
-Waarom daar heb ik behandeld door de klimaatverschillen uit te leggen en zo een context te
creëren, waarom het klimaat anders is in Nederland dan in Indonesië.
-In en uitzoomen heb ik behandeld door mij niet alleen op het klimaat in Nederland te behandelen
maar ook een ander land in de wereld, Indonesië. Dit heb ik ook gedaan door een wereldkaart met
legenda met de verschillende klimaatzones te laten zien.
-Hoe verandert dat, dit heb ik uitgelegd door de opwarming van de aarde uit te leggen.
-Wat zijn de voor en nadelen of de gevolgen, heb ik beschreven door het broeikaseffect uit te leggen,
dat landen onder lopen etc.
-Afsluiting, dit heb ik gedaan door nog even te reflecteren en te checken wat ze geleerd hebben.
Meer informatie vindt je in de bijlage, hier is mijn lesvoorbereidingsformulier te vinden, de link naar
de PowerPoint die ik heb gebruikt en de ingevulde kijkwijzer. Op pagina 12 t/m 15
4
,Geschiedenis
De 8 kenmerken van een goede geschiedenisles
1. Een motiverende start door middel van goed beeldgereedschap. Je moet bij het begin van je
les direct de interesse van de leerlingen prikkelen. Dit kan door middel van
beeldgereedschappen als media en werkvormen.
2. Het met elkaar vaststellen wat het thema en het onderwerp van de les zijn. Het thema is
bijvoorbeeld de gouden eeuw en het onderwerp de VOC
3. Het formuleren van het lesdoel. Om te komen tot een effectieve les en het stimuleren van de
ontwikkeling van kennis is het belangrijk dat de leerlingen het lesdoel kennen. Het is aan te
raden een doel te kiezen ten aanzien van historisch tijdsbesef, het opdoen van kennis en het
oefenen van historisch redeneren.
4. Het inventariseren van bestaande concepten bij leerlingen. Je moet goed in beeld hebben
welke kennis er al aanwezig is bij de leerlingen. Zodat je gericht kan werken aan de
ontwikkeling van de leerling.
5. Het aanbieden van een historische context. Wanneer heeft het zich in het verleden
afgespeeld (tijdbalk).
6. Het zich verdiepen in het onderwerp/realiseren van geschiedkundige input. Cruciaal is het
opdoen van kennis en vaardigheden. Hierbij kan beeldgereedschap ingezet worden,
bijvoorbeeld een verhaal, foto, video etc.
7. Het verwerken van de lesinhoud door het oefenen met de stof. De verzamelde informatie,
wordt nu geordend en verklaard. De leerling gaat zelf oefenen.
8. Het reflecteren op het lesdoel en toepassen van de transfer. Wat is er geleerd en wat kun je
er nu mee.
(Brinkman, 2019)
Mijn geschiedenisles
Ik heb zelf een geschiedenisles gegeven door middel van een PowerPointpresentatie met in mijn
achterhoofd deze 8 kenmerken. Mijn geschiedenisles ging over Willem Barentsz. Ik ben mijn les
begonnen door op het digibord een prachtige slide te laten zien van het schip van Willem Barentsz
vast in het ijs. Op deze manier heb ik direct geprobeerd om een motiverende start te creëren. Daarna
heb ik aan de klas gevraagd wat zij al weten van Willem barentsz. Zo heb ik kunnen vaststellen, wat
de kennis van de klas was over dit onderwerp. De leerlingen wisten nog niks van dit onderwerp.
Daarna heb ik het lesdoel benoemt, de leerlingen moeten aan het eind weten wie Willem Barentsz is
en wat zijn vaarroute geweest is.
Daarna ben ik gaan vertellen over Willem Barentsz, wanneer hij geboren is en wat zijn beroepen
waren. Ik ben verder gaan vertellen waarom Willem deze reis ondernam, de reis zelf, de eerste
ijsbeeraanval en de aankomst op Nova Zembla. In deze slide had ik een tijdbalk gestopt om te
kunnen laten zien wanneer zijn reis begon, in welke eeuw ze nu bezig zijn met geschiedenisles en
wanneer we nu leven. Vervolgens ben ik gaan vertellen over de ontberingen op Nova Zembla, de
kou, de tweede ijsbeeraanval en het Behouden Huys. Als laatste ben ik gaan vertellen over de
terugtocht, hoe Willem stierf en hoe ze als helden werden onthaalt. Aan het eind heb nog een
Schooltv video over het verhaal van Willem laten zien.
5
, Tot slot ben ik gaan reflecteren met de leerlingen, wat weten jullie nu van het onderwerp en heb ik
nog ruimte gegeven aan vragen.
Evaluatie
Terugkijkend op mijn les heb ik 7 van de 8 kenmerken toegepast in mijn les, de lesdoelen zijn bereikt,
de leerlingen kende nu het verhaal en bijbehorende vaarroute van Willem Barentsz. Volgens mijn
praktijkbegeleider was het zo’n goede les dat ik hem op verzoek van de leerkracht groep 7 daar
nogmaals heb gegeven. Natuurlijk ging het niet geheel perfect, getuigend het feit dat ik 1 kenmerk
ben vergeten, dat kenmerk is het verwerken van de lesinhoud. In het vervolg moet ik het dus beter
doen dat ik de leerlingen ook zelf met de gegeven informatie laat oefenen.
Meer informatie is te vinden in de bijlage, hier vindt je mijn lesvoorbereidingsformulier, een link
naar de PowerPoint die ik heb gebruikt en de ingevulde kijkwijzer. Pagina 16 t/m 21
6
