Dit zijn de aantekeningen van alle hoorcolleges die gegeven zijn in de module Levensfasen. Dit is ook inclusief eventuele bijbehorende kennisclips/webcolleges.
Alleen het gastcollege over scoliose ontbreekt
Aantekeningen Hoorcolleges Levensfasen
Hoorcollege 1 Groei & Degeneratie
Hormonen betrokken bij de groei
- Groeihormoon
- Schildklierhormoon
- Hormonen voor calciumhomeostase
Parathormoon
Calcitonine
Vitamine D
- Geslachtshormonen secundaire geslachtskenmerken
Groeihormoon
GH-RH = GH-releasing hormone
Dit stimuleert de afgifte van het groeihormoon. Dit wordt in de hypofyse afgegeven. Het GH-RH geeft
een seintje aan de hypofyse om het GH vrij te maken. Het zorgt voor de groei van heel veel cellen: van
je botten, maar ook voor de productie van eiwitten bijvoorbeeld.
Het heeft een anabole werking, de opbouw van je lichaam wordt beïnvloedt door dit hormoon.
GH-IH = GH-inhibiting hormone
Remt de afgifte van het groeihormoon. Kan door de hypothalamus worden afgegeven. De
hypothalamus bewaakt dus hoeveel GH er wordt afgegeven in het lichaam.
Somatomedine = Insulin-like growth factor
Een stofje dat in de lever wordt afgegeven en de skeletgroei extra stimuleert.
Schildklierhormoon
TRH = Thyrotropin-releasing hormone
Wordt door de hypothalamus afgegeven en dit stimuleert de hypofyse.
TSH = Thyroïd stimulerend hormoon
Wordt afgegeven in de hypofyse wanneer deze is geprikkeld door de hypothalamus. Dit stofje
stimuleert de schildklier weer. Vervolgens geeft de schildklier het schildklierhormoon af, thyroxine. Dit
stimuleert de skeletgroei en de celstofwisseling. Dit hormoon heeft een negatieve terugkoppeling op
de hypothalamus en de hypofyse. Bij een tekort aan jodium kan er geen schildklierhormoon worden
aangemaakt. Jodium krijg je via de voeding binnen en het is aan zout toegevoegd zodat je in ieder
geval genoeg jodium binnen krijgt.
Calciumhomeostase
Er zijn hormonen die zorgen voor een calciumtoename in het bloed. Calcium is een bouwstof voor kalk en zit
dus in de botten.
De bijschildklieren geven het parathormoon, PTH, af en die stof zorgt ervoor dat calcium uit de botten wordt
gehaald. Calcium is namelijk ook nodig voor spiercontractie en de hartwerking. Bij een tekort kan het dus
tijdelijk uit de botten gehaald worden. PTH zorgt er ook voor dat minder calcium wordt uitgescheiden via de
nieren, het zorgt er dus voor dat er meer calcium terug komt in het bloed. Het zorgt er ook voor dat vitamine D
een actieve vorm krijgt, en dat zorgt ervoor dat er genoeg calcium uit de darmen wordt gehaald.
Calcitonine is een hormoon dat calcium juist weer in de botten wordt opgeslagen.
Geslachtshormonen
Oestrogeen en progesteron komt bij de vrouw voor, en testosteron bij de man. Hebben groei op de groei en de
ontwikkeling, en testosteron heeft ook invloed op de spierontwikkeling. Deze hormonen nemen af in de loop
van de jaren. Oestrogeen neemt sterk af tussen het 35 e en 50e levensjaar. Een bijkomend nadeel is dat je
botten dan minder sterk worden.
Oorzaken van veroudering
,Er zijn een aantal erfelijke eigenschappen die meespelen bij het ouder worden, maar er zijn ook heel veel
omgevingsfactoren die een rol spelen.
Erfelijke/voorgeprogrammeerde factoren:
- Hormonale veranderingen
- Antagonistische pleiotropie
- Beperkt delingsvermogen van de cellen
- Apoptose
DNA wat in de celkern ligt kan beschadigd raken waardoor het minder goed afgelezen kan worden. Dit komt
door cellulaire verouderingen, maar kan versterkt worden door bijvoorbeeld straling. Als er een veranderingen
in het DNA optreden kan het zijn dat er fouten in de enzymen komen en dit kan erger worden naarmate je
ouder wordt. Het is ook zo dat bij de verdubbeling van de cellen fouten kunnen optreden. Als er nieuwe cellen
worden gemaakt kunnen die oude vervangen worden, maar het kan zijn dat dit niet goed meer lukt naarmate
je ouder wordt.
Basaalmetabolisme
Dit is de stofwisseling in rust. De energie die geleverd wordt door de cel. Hoe ouder je wordt, hoe lager het
basaalmetabolisme wordt. Bij vrouwen is het nog iets lager dan bij mannen. Hierdoor kan je het sneller koud
krijgen op latere leeftijd, er komt minder energie vrij uit de cellen dus minder warmte.
Houdings- en bewegingsapparaat
Spierweefsel zal afnemen. Witte spiervezels worden intermediaire spierweefsel en nemen dus af. De rode
spierweefsels lijken nog redelijk op peil te blijven. Als je actief blijft kun je nog hoge prestaties leveren doordat
er nog wel veel myofibrillen zijn.
Bindweefsel
- Minder water
- Collageen heeft minder dwarsverbindingen
Botweefsel
- Minder calcium
Zenuwstelsel
- Minder neuronen zenuwstelsel wordt trager
Proprioceptie
- Onder andere het aantal spierspoeltjes
Ademhaling
De TLC (totale longcapaciteit) blijft altijd hetzelfde. Het restvolume neemt toe met de leeftijd. De Vitale
capaciteit wordt dus minder als je ouder wordt. VC is de maximale hoeveelheid lucht dat kan worden
uitgeademd na maximaal in te ademen. Het kan zijn dat er dus minder zuurstof opgenomen kan worden.
Bloedstroom door organen
HMV in rust wordt minder hoe ouder je wordt.
% van het hart minuut volume wat door de organen gaat verschilt. Het % HMV in de hartspier blijft hetzelfde,
en het % in de hersenen wordt zelfs hoger. Bij de nieren neemt het dan weer sterk af, en ook bij andere
organen.
, Hoorcollege 2 Pathologie en leefstijl bij kinderen en adolescenten
Scoliose
Scoliose is een zijwaartse kromming van de rug, er zijn twee soorten. Structurele en niet-structurele scoliose.
- Structurele scoliose
Idiopathisch
Congentaal (aangeboren)
Overig
- Niet structurele scoliose
Structurele scoliose
Bij voorover buigen niet corrigerende gibbus of torsie. Er is een structurele verandering in de wervels. Dit kan
worden aangetoond met een röntgenfoto. De Cobbse hoek is bij scoliose groter dan 10 graden. Dit is de hoek
tussen de bovenste schuinste wervel en de onderste schuinste wervel. Lees het boek Orthopedie om alles te
lezen over Scoliose.
Behandeling
- Fysio- en oefentherapie is niet effectief
- Ook een brace heeft geen effect
- Een operatie is wel effectief maar zeer ingrijpend
Ze maken de rug open, zetten de wervels zoveel mogelijk recht en zetten dat weer vast. Dat is
heel ingrijpend voor de rug, de spieren en de evenwicht. Voor het revalidatieproces zijn een
fysio/oefentherapeut juist wel nodig.
Niet structurele scoliose
De scoliose verdwijnt bij de buktest, bij het voorover buigen. Er is geen rotatie en structurele afwijkingen. De
Cobbse hoek is kleiner dan 10 graden.
De oorzaak is een beenlengteverschil, de houding, maar het is fysiologisch ook normaal bij een groeiend kind.
Een beenlengteverschil tot 2 cm is normaal, boven de 3 cm wordt het waarneembaar. Tot 5cm is het niet
operatief op te vangen, dan wordt er vaak gebruik gemaakt van bijvoorbeeld zooltjes.
Scheuermann
- Komt bij jongens en meisjes even vaak voor
- Komt voor aan het eind van de kindertijd/ aan het begin van de adolescentie
- 1/3 heeft ook scoliose
Er is sprake van een versterkte thorocale kyfose die groter is dan 45 graden. Dit wordt vaak gecompenseerd
door lumbale en cervicale lordose.
Wordt veroorzaakt doordat de voorzijde van de wervels minder hard groeien dan de achterwervels waardoor
een versterkte kromming ontstaat.
Behandeling
Fysiotherapie is effectief bij een milde vorm en in vroeg stadium. Het is niet effectief op het verloop, maar wel
op het verminderen van de pijnklachten.
- Streken van de hamstrings
- Strekken en versterken van de rompstrekkers
Mensen met scheuermann kunnen ook een brace krijgen. Er zijn een aantal positieve voorspellers:
- Flexibele kyfose
- De kyfose is kleiner dan 65 graden
- Brace zorgt voor afname kyfose van meer dan 15 graden.
- Kind moet nog minstens een jaar doorgroeien.
De brace moet je 16 tot 23 uur per dag dragen, 18 maanden lang en daarna ga je het pas rustig afbouwen. Dit is
een groot nadeel van de brace.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ladmiraa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
