VERPLEEGKUNDIGE KENNIS
KWALIEIT EN (LANGDURIGE) ZORG
P4
WEEK 1
ORGANISATIEKUNDE (HC)
Kernbegrippen; kwaliteit van zorg leveren en participeren in kwaliteit van zorg uitleggen en toepassen binnen
de rol van professional en kwaliteitsbevorderaar
Kernbegrip: kwaliteit van zorg leveren
Op een methodische en kritische wijze bewaken, uitvoeren en borgen van kwaliteit van verpleegkundige zorg
Kennis
- Kent de voor kwaliteit van zorg relevante wet- en regelgeving die van toepassing is op de verpleegkundige
beroepsuitoefening en de context waarin zij werkzaam is
- Kent verschil tussen kwaliteit van zorg en kwaliteitszorg
- Kent actuele kwaliteitskaders en weet hoe het beleid van een organisatie te beïnvloeden is
Vaardigheden
- Kan haar visie op kwaliteit van zorg in begrijpelijke bewoordingen naar voren brengen
- Kan op systematische en kritische wijze relevante meetinstrumenten voor kwaliteit van zorg hanteren
Attitude
- Streeft continu naar leveren van goede zorg en spoort collega’s daartoe aan
Kernbegrip: participeren in kwaliteitszorg
Leveren van proactieve bijdrage aan kwaliteitszorg van zorgorganisatie
Kennis
- Kent de voor kwaliteitszorg relevante wet- en regelgeving die van toepassing is op de verpleegkundige
beroepsuitoefening en de context waarin zij werkzaam is
- Kent diverse methoden en modellen voor kwaliteit van zorg en van kwaliteitszorg
- Kent methoden voor verbeteren, borgen en monitoring van resultaten van zorg
Vaardigheden
- Kan resultaatgericht, effectief en efficiënt werken
- Kan op transparante wijze werken volgens de in de organisatie gehanteerde kwaliteitscyclus zoals de pdca-
cyclus
- Kan samen met andere disciplines en instellingen projecten vormgeven voor verbetering van kwaliteit zoals
projecten ter gezondheidsbevordering in wijk of op specifieke thema’s zoals valpreventie of voorkomen van
agressie
- Kan meedenken met beleidsmakers en voorstellen doen voor noodzakelijke verander- en verbetertrajecten
Attitude
- Toont een positieve benadering van en houding ten opzichte van verander- en verbetertrajecten
Professional en kwaliteitsbevorderaar: kwaliteit van zorg leveren en participeren in kwaliteitszorg
De verpleegkundige werkt als professional in verschillende sectoren van de gezondheidszorg:
• Zij is ondernemend en initiatiefrijk, werkzaam in grote organisaties of zelfsturende, kleinschalige teams, of als
zelfstandig beroepsbeoefenaar.
• Binnen de verschillende contexten overziet zij de financieel-economische en bedrijfsmatige belangen die bij
de patiëntenzorg spelen.
▪ Zij voelt zich medeverantwoordelijk voor het betaalbaar houden van de gezondheidszorg
▪ Zij gaat op verantwoorde wijze met materialen en middelen om
▪ Zij neemt beslissingen in het dagelijks werk over taken, beleid (prioritering) en middelen voor de
individuele patiëntenzorg
De verpleegkundige heeft een coördinerende rol rond patiënt of groepen patiënten: tussen disciplines en 24 uur per
dag, 7 dagen per week.
• Zij houdt alle ontwikkelingen rondom de patiënt bij en zoekt samen met hem of haar naar oplossingen.
Daarmee wordt fragmentatie van zorg voorkomen, de complexiteit goed ingeschat en de juiste professional
ingeschakeld.
• Zij heeft ook invloed op indicering van zorg.
De organisaties en coördinatie van de zorg is niet denkbaar zonder de mogelijkheden van ICT
, • De verpleegkundige past de nieuwste informatie- en communicatietechnologieën toe, biedt zorg op afstand
(eHealth) als aanvulling op het persoonlijk contact met de cliënt.
• De verpleegkundige neemt verantwoordelijkheid naar de organisatie waarin of waarmee zij werkt.
▪ Ze bewaakt de patiëntveiligheid, meldt fouten en incidenten, signaleert en rapporteert
mogelijkheden tot verbetering van de zorgverlening.
▪ De verpleegkundige speelt een actieve rol bij het inrichten van een aantrekkelijke werkomgeving.
De verpleegkundige levert zorg passend binnen de geldende wet- en regelgeving. De verpleegkundige monitort, meet
en screent haar zorg systematisch, met het oog op kwaliteitsverbetering. Waar mogelijk werkt de verpleegkundige
evidence based, en volgt kritisch wat werkt. Zij monitort resultaten, zowel op het niveau van individuele zorgverlening
als op het niveau van een eenheid waarin zij werkt, en stuurt waar nodig bij. Zij kan afwegingen maken tussen prijs en
kwaliteit, om kostenbewust te werk te gaan. Zij levert een bijdrage aan kwaliteitssystemen binnen de organisatie.
Veel zorg is geprotocolleerd en gestandaardiseerd. De verpleegkundige is betrokken bij het lokaal toepasbaar maken
en uitvoeren van standaarden. Signaleert het ontbreken van standaarden en protocollen op relevante gebieden en
brengt dit onder de aandacht van de eigen organisatie en van de beroepsvereniging van verpleegkundigen.
Als lid van de beroepsgroep/beroepsorganisatie beïnvloedt de verpleegkundige samen met vakgenoten de
beeldvorming en het positieve image van het beroep, laat zien wat het beroep voor staat en wat de verpleegkundige
bijdrage aan de rog is. De verpleegkundige heeft visie, bevlogenheid en betrokkenheid. Zij vindt het een uitdaging om
met mensen te werken, toont respect en oprechte interesse, heeft aandacht voor het unieke van ieder mens.
De verpleegkundige heeft een verantwoordelijke en assertieve beroepshouding. Verpleegkundigen spreken elkaar
aan op professioneel gedrag: complimenteren en waarderen elkaar, geven elkaar feedback, reflecteren samen.
- Verpleegkundige monitort, meet en screent zorgverlening zowel op niveau van individuele zorgverlening als
op niveau van eenheid waarin zij werkt om goede kwaliteit van zorg te borgen dan wel te verbeteren.
- Verpleegkundige levert bijdrage aan kwaliteitssystemen binnen organisatie en is betrokken bij lokaal
toepasbaar maken en uitvoeren van standaarden, richtlijnen, protocollen en zorgtechnologie, signaleert
ontbreken en draagt bij aan ontwikkeling hiervan.
- Verpleegkundige levert positieve en actieve bijdrage aan beeldvorming en ontwikkeling van verpleegkunde
vanuit historisch, institutioneel en maatschappelijk perspectief.
Kennis van WTZi: waarvoor is de wet bedoeld en door wie wordt deze wet getoetst
Zorgaanbieders die zorg willen aanbieden die onder de Zorgverzekeringswet of Wet Langdurige Zorg (WLZ) valt,
hebben een WTZi-toelating nodig. Hiervoor moeten zij aan diverse wettelijke eisen voldoen die in de Wet toelating
zorginstelling (WTZi) staan.
Belangrijkste eisen gaan over transparantie van bestuursstructuur, bedrijfsvoering en de bereikbaarheid van acute
zorg. Zo zijn er eisen aan de inrichting van het bestuur van een zorginstelling, zoals het hebben van een onafhankelijk
toezichthoudend orgaan en aan de financiële administratie. Ook bepaalt de wet in welke gevallen er winst mag
worden uitgekeerd. Daarnaast zijn de instellingen verplicht jaarlijks verantwoording af te leggen over de manier
waarop de instelling het geld uit de WLZ en Zorgverzekeringswet besteedt. De eisen zijn terug te vinden in het
Uitvoeringsbesluit WTZi.
De wet regelt ook hoe de toelating is geregeld. Het CIBG toetst bij een aanvraag voor toelating of de instelling aan de
eisen voldoet en geeft de toelating af.
U moet een WTZi-toelating aanvragen als uw organisatie zorg wil leveren die wordt gefinancierd vanuit de
Zorgverzekeringswet (Zvw) of de Wet Langdurige Zorg (Wlz). Uw organisatie komt alleen in aanmerking voor een
toelating als er tenminste 2 personen namens de organisatie daadwerkelijk zorg verlenen. Bepaalde categorieën
zorginstelling zijn vanuit de wet direct toegelaten en hoeven hiervoor geen aanvraag in.
Zorgaanbieders met één zorgverlener
Aanvragen van zorgaanbieders met maar één zorgverlener worden afgewezen. Een WTZi-toelating is alleen bedoeld
voor zorgaanbieders waar met tenminste 2 personen namens de organisatie daadwerkelijk zorg verlenen. Vanuit de
WTZi is dit de definitie van een 'zorginstelling'. Dit wordt ook wel een organisatorisch verband genoemd. Het maakt
daarbij niet uit of het gaat om inhuur of om een dienstverband.
Welke zorgaanbieders hebben geen toelating nodig
De Wet Toelating Zorginstellingen is niet van toepassing in de hieronder genoemde situaties. Deze instellingen
hoeven geen toelating aan te vragen als zij Zvw of Wlz zorg willen leveren.
- Zorgaanbieders die zorg leveren die geheel wordt betaald vanuit een persoonsgebonden budget (PGB);
- Zorgaanbieders die alleen zorg leveren als onderaannemer;
- Zorgaanbieders die zorg leveren die valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeente (de Jeugdwet en/of
de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO).
,let op!
Heeft u een toelating, dan zijn hier ook een aantal verplichtingen aan verbonden, zoals het jaarlijks aanleveren van de
jaarverantwoording zorg
Verplichtingen:
- De toelating brengt ook een aantal belangrijke verplichtingen met zich mee:
- U moet de in de wet gestelde eisen blijven naleven, ook na de toelating.
- Eventuele wijzigingen in uw situatie die uw toelating raken, moet u zo snel mogelijk aan ons doorgeven.
- U moet vanaf het moment van toelating elk jaar verantwoording afleggen over de manier waarop uw
organisatie het geld uit de Wet Langdurige Zorg en Zorgverzekeringswet besteedt. Lees meer op
www.jaarverantwoordingzorg.nl.
- Voor de meeste van u is de Wet Normering Topinkomens (WNT) van toepassing. Lees meer op
www.jaarverantwoordingzorg.nl/wnt
Direct toegelaten instellingen
De WTZI bepaald dat bepaalde type zorginstellingen automatisch een toelating hebben. Zij hoeven dus geen toelating
aan te vragen. Als toegelaten aangemerkt zijn instellingen voor:
- Huisartsenzorg,
- Verloskundige zorg,
- Kraamzorg,
- Mondzorg,
- Paramedische zorg,
- Het verstrekken van hulpmiddelen,
- Het verlenen van farmaceutische zorg,
- Ziekenvervoer,
- Erfelijkheid advisering,
- Behandeling van gedragswetenschappelijke aard in verband met een psychiatrische aandoening.
Deze instellingen moeten voldoen aan bepaalde eisen uit de WTZi.
Kennis van wet BIG en begrijpt wat de betekenis van de wet is ten aanzien van het handelen van een
verpleegkundige in de zorg
Wat betekent een BIG-registratie voor u als zorgverlener?
- U mag de wettelijk beschermde beroepstitel voeren;
- Artsen, tandartsen, verpleegkundigen en verloskundigen mogen bepaalde handelingen zelfstandig uitvoeren;
- U kunt met een buitenlands diploma aan de slag in Nederland;
- U kunt een opleiding tot specialist volgen;
- U valt onder het tuchtrecht.
- Vanaf 1997 gefaseerd ingevoerd
- Vervanging van de oude WUG uit 1865
▪ Geneeskunst zaak van universitair opgeleide artsen
▪ Anderen uitgesloten
De BIG laat daarentegen iedereen handelingen op het gebied van de individuele zorg verrichten m.u.v. voorbehouden
handelingen.
Doelstellingen wet:
• Garanderen kwaliteit van beroepsbeoefenaren in gezondheidszorg
• Keuzevrijheid van patiënt
Bevoegdheid
• Artsen zijn zelfstandig bevoegd
• BIG-geregistreerde Verpleegkundigen komen in aanmerking voor de regeling van functionele zelfstandigheid.
Deze regeling houdt in dat zij in opdracht van een arts, tandarts of verloskundige zelfstandig voorbehouden
handelingen mogen uitvoeren zonder dat de opdrachtgever toezicht houdt en de mogelijkheid heeft om
tussenbeide te komen. Voorwaarde is dat de verpleegkundige bekwaam is.
• Verpleegkundig specialisten mogen binnen het eigen vakgebied ook indiceren en medicijnen voorschrijven
(deels zelfstandig bevoegd)
Wanneer is iemand bekwaam?
Bekwaamheid bestaat uit een aantal afzonderlijke componenten; kennis, kunde en attitude:
- Kennis: noodzakelijke, context gebonden, kennis die betrekking heeft op één voorbehouden handeling.
, - Kunde: vaardigheid tot het uitvoeren van de voorbehouden handeling.
- Attitude: professionele houding.
Ter illustratie: Bekwaamheid voor het injecteren van insuline houdt dus in dat een medewerker;
de injectie als zodanig goed (volgens protocol) kan uitvoeren;
weet wat voor een effect insuline heeft op de cliënt, wat de gevaren zijn die mogelijk optreden bij het geven van
injecties en welk gedrag van de cliënt verwacht mag worden na toedienen van insuline;
de cliënt op de juiste wijze tegemoet treedt, dat wil zeggen uitleggen wat er gaat gebeuren, de cliënt goed observeert
tijdens de handeling en op adequate wijze de handeling rapporteert.
Over de ‘Bevoegdheidsregeling voorbehouden handeling’ is een brochure van het ministerie beschikbaar dat je kunt
vinden op www.bigregister.nl
Instrumenten in de wet BIG
- Periodieke registratie en titelbescherming
- Voorbehouden handelingen
- Kwaliteitsbewaking en tuchtrecht
- Maatregelen wegens ongeschiktheid
- Strafbepalingen
In BIG-register en vallend onder wettelijk tuchtrecht: arts, tandarts, apotheker, gezondheidszorgpsycholoog,
psychotherapeut, fysiotherapeut, verloskundige, verpleegkundige.
Kwaliteitsregeling in wet BIG overgeheveld naar Wkkgz. In BIG nog drie specifieke regels (art 40 wet BIG)
V&VN: Voorbehouden en risicovolle handelingen
In artikel 36 van de Wet BIG wordt een opsomming gegeven van de dertien categorieën voorbehouden handelingen.
Deze dertien handelingen mogen alleen worden geïndiceerd en uitgevoerd door de in de Wet BIG aangewezen
beroepsbeoefenaren, te weten verpleegkundig specialist en arts en voor bepaalde voorbehouden handelingen de
verloskundige en tandarts. Deze beroepsbeoefenaren moeten wel beschikken over de nodige bekwaamheid om deze
handelingen verantwoord uit te mogen voeren. Onder bepaalde voorwaarden mogen zij aan anderen opdracht geven
om ook voorbehouden handelingen te verrichten.
De voorbehouden handelingen mogen alleen worden uitgevoerd door bekwame beroepsbeoefenaren. Echter, nood
breekt wet. In geval van nood, waarbij deze beroepsbeoefenaren niet op tijd aanwezig kunnen zijn, zijn ook anderen
gerechtigd deze voorbehouden handelingen te verrichten.
Risicovolle handelingen
Naast de voorbehouden handelingen volgens de wet BIG kunnen instellingen ook bepaalde handelingen als risicovol
aanmerken. Dit zijn veelal handelingen die bij onbekwaam en onzorgvuldig handelen vrijwel zeker tot
gezondheidsschade zullen leiden.
Voor het uitvoeren van risicovolle handelingen is net als bij voorbehouden handelingen scholing en een
bekwaamheidsverklaring verplicht.
http://wetten.overheid.nl/BWBR0006251/2016-08-01
Belangrijkste elementen uit de Wkkgz benoemen. Heeft begrip van de termen en weet wanneer deze toe te
passen
Wkkgz is een kaderwet waarin algemene normen zijn geformuleerd. De wet richt zich tot de zorgaanbieder (instelling
of solistisch werkende zorgverlener). Een instelling is een rechtspersoon of een natuurlijk persoon die bedrijfsmatig
zorg verleent. De wet ziet op zowel zorgverleners die individueel zorg verlenen (bv. zelfstandig gevestigde
huidtherapeut) als op grotere samenwerkingsverbanden.
Wkkgz is van toepassing op vormen van zorg, zoals Wlz-zorg, Zvw-zorg en andere zorg. Wkkgz is niet van
toepassing op zorg zoals omschreven in WMO 2015.
Alternatieve zorg: zorgaanbieders die dergelijke zorg aanbieden, zijn niet verplicht om de in Wkkgz vastgelegde
‘goede zorg’ te leveren. Zij hoeven slechts zorg te verlenen die – buiten noodzaak – niet leidt tot schade of
aanmerkelijke kans op schade voor de gezondheid van de cliënt.
Wkkgz bepaalt dat de zorgverlening op zodanige wijze is georganiseerd dat verwacht mag worden dat dit leidt, of
redelijkerwijs moet leiden, tot goede zorg.
Aan zorgaanbieders wordt een aantal algemene eisen met betrekking tot kwaliteit van de te leveren zorg gesteld:
- Zorgaanbieder moet goede zorg aanbieden (zorg van goede kwaliteit en goed niveau)
