Samenvatting van powerpoints + wat in de les werd verteld in het vak Chronische Ziekten; Systeemziekten.
Bevat alle te kennen informatie maar zo beknopt en gestructureerd mogelijk om optimaal te kunnen blokken op korte tijd.
Besproken: vasculitiden (GCA, PMR, takayasu, GPA, MPA, EGPA, Henoch-Sch...
Inleiding
Systeemziekte = ziekte die meer dan 1 orgaan aantast
- vasculitiden
- anderen: lupus, auto-immuunziekten, …
I. Vasculitiden
Vasculitis = clinicopathologisch proces gekenmerkt door ontsteking en beschadiging van bloedvaten
à obstructie vaatlumen à ischemie
· Elk BV kan aangetast worden onafh. van het type/grootte/lokalisatie
· Uitgebreidheid:
o verschillende organen (systeemvasculitis)
o 1 orgaan (zz): bijv. huid (hypersensitivity vasculitis), nieren, CZS
· Oorzaak:
o Primair (bv PAN, GPA)
o Secundair (aan BW ziekte, RA)
1
,1. Presentatievormen
· Huidletsels
o Palpabele purpura = kleine licht verheven rode puntjes
kunnen samenvloeien tot grotere lesies van enkele cm → ulcera bij zeer hevige
vormen van vasculitis tot zelfs necrose/gangreen
§ DD trombopenie: petechieën niet palpabel
o Urticaria
o Noduli
o Vesikels
· Algemene symptomen
o Langdurige koorts (FUO fever of unknown origin)
o Aantasting algemene toestand (AAT): bijv vermagering
o Multi-orgaanaantasting: bijv nieren en longen
· Oog
o (Epi)scleritis
o Ant/post uveïtis: bijv. ziekte van Behcet (veel bij Turken, zijderoute)
o Neuritis optica: blind langs 1 oog GCA
· NKO
o Chronische etterige/bloederige rhinorree
o Recidiverende sinusitis/otitis
· Neurologisch
o Mononeuritis multiplex: zenuwuitval handtekening vasculitis van de vasa vasorum
o Polyneuropathie
· Eigenaardige zaken
o Claudicatioklachten bij jongeling bijv. claudicatie armen bij ziekte van Takayasu
o Recidiverende epididymitiden
· Toevalligheden
o Inflammatoir bloedbeeld (bijv. bij controle bloedname)
o APO bijv. cholecystectomiespecimen => vasculitis letsels in galblaas na wegname
voor vermoeden galsteen
2. Diagnose vasculitis
1. Denk eraan
2. Ken uw syndromen
Vereist biopsie of beeldvorming (RX/CT/MR/PET) bewijs: altijd bevestiging nodig want zware
therapieën (CS min 1j, cyclofosphamide…)
o Bv GPA (granulomatosis met polyangiitis, vroeger Wegener): nier of huid biopsie
o Bv arteriitis temporalis: a. temporalis biopsie
o Bv ziekte van Takayasu: suggestieve MR-angio of PET-scan
o Bv ziekte van Buerger: kurkentrekker arteries op angio, bij zware rokers
o Bv PAN (polyarteriitis nodosa): arteriografie
· Anamnese
o Ethniciteit
§ Behçet: meer Turken (en Zijderoute-gebied)
2
, § Takayasu: meer in het Oosten
o Familiale anamnese: eerder uitzonderlijk, meestal niet van belang
o Persoonlijke VG
§ bv EGPA (eosinofiele granulomatosis met polyangiitis): meestal VG van
allergische rhinitis/astma jaar ervoor
· volledig KO
o zorgvuldige huid- en mucosa-inspectie
o arteries palperen en ausculteren (opzoeken vasculaire geruisen):
o BD links en rechts (vergelijken)
· Labo
o Sedimentatie en CRP (inflammatoire parameters): bij de meeste
o Complet formule, leukocytose
o Levertesten: alkalische fosfatasen en gamma-GT, transaminasen
o Nierfunctie: creatinine en ureum (urgentie bij achteruitgang)
o Complementfactoren: gedaald door IC neerslag
o ANF (anti-nucleaire factor): meestal niet bij vasculitiden (meer SLE, soms BW ziekten)
o Cryoglobulines
o Imuunglobulines (IgG, IgM, IgA, IgG4)
§ IgA: IgA vasculitis of ziekte van Henoch Schönlein
§ IgG4: IgG4 gerelateerde aandoening
o ANCA: anti-neutrofiele cytoplasmatische antistoffen, tegen azurofiele granules van
neutrofielen (bv proteïnase 3, myeloperoxidase), in vasculitiden kleinere bloedvaatjes
§ Techniek: in formol gefixeerde neutrofielen
o Urinesediment !! (en herhalen) bij vermoeden aantasting nier: dysmorfe RBC,
proteinurie, ...
· Biopsie uit aangetast orgaan: zo weinig invasief mogelijk
o Huid
o Neus-, mondslijmvlies
o Spieren/zenuw: pijnlijk, slecht genezen
o Nier: courant, invasief
o Bronchoscopisch
o (Open) longbiopsies
o Lever
o Testis
· TO
o RX/CT sinus: enkel indien klachten bv GPA
o RX thorax
o Oftalmologisch onderzoek
o NKO onderzoek enkel indien klachten
o Arteriografie/CT-angio/MR-angio/biopsie
o PET scan
o Arteriële duplex
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mdmd12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,66. Je zit daarna nergens aan vast.
