‘Samen delen’
Samenvatting
Deel 1
Hoofdstuk 1: Theorie en visie
Ouders en opvoeding
De meeste ouders groeien vanzelf in hun rol als opvoeders en vertonen adequaat gedrag in
verschillende opvoedingssituaties. Niet alleen de ouders maar ook de omgeving heeft een
grote invloed op de manier waarop kinderen opgroeien. De opvoeding en ontwikkeling van
kinderen is dan ook een wisselwerking tussen factoren vanuit het kind en factoren vanuit
ouders en de omgeving. Factoren die een negatief effect hebben worden gezien als
risicofactoren. Daar tegenover staan de beschermde factoren, die een positief effect hebben.
De belangrijkste theorieën binnen de opvoedingsondersteuning zijn; het transsectioneel
ontwikkelingsmodel, levensloopmodel en de ecologische theorie.
Belangrijk voor een ouder is het om te beschikken over aandacht, warmte en betrokkenheid
bij het kind. Maar ook kennis en inzicht in wat het kind nodig heeft is van belang. Er moet
hierbij een balans zijn tussen de taken of opgaven en de draagkracht die hiertegenover staan,
het competentiemodel. Als de ouder hulp nodig heeft binnen deze balans, kan een
opvoedingsondersteuner taakverlichting geven of juist zich focussen op het versterken van de
ouderlijke competenties.
Het uitgangspunt van de gedachte ‘goed genoeg ouder’ is dat de perfecte ouder niet bestaat en
dat je dat ook niet moet nastreven.
Opvoedingsondersteuning
Opvoedingsondersteuning heeft als doel een optimale ontwikkeling van kinderen te
bevorderen door het bieden van steun aan ouders en opvoeders. Hierbij is sociale steun een
belangrijk uitgangspunt. Hieronder vallen informatieve/emotionele en praktische steun.
Het gaat er bij sociale steun dus om dat de ouders een beroep kunnen doen op personen in de
directe omgeving in tijden van spanning of nood.
Opvoedingsondersteuning wil dus een optimale ontwikkeling van kinderen bevorderen door
de versterking van de pedagogische draagkracht en competentie van ouders.
Het is belangrijk om ouders in hun eigen kracht neer te zetten en hun empowerment te
versterken. Iedere ouder heeft zijn eigen krachten en die moeten versterkt worden.
Empowerment staat voor een ondersteuningsmodel waarbij aansluiting wordt gezocht bij
concrete alledaagse opvoedingsproblemen die ouders belemmeren een competente opvoeder
te zijn.
, Werken met groepen
Het werken met groepen heeft een aantal voordelen; doorbreekt opvoedingsisolement, ouders
vinden steun en herkenning, meer zelfvertrouwen, goede voorbeelden en bundeling van
kennis.
Bij een groepsgerichte aanpak een goede manier om via empowerment te werken. Tijdens de
groepsgerichte activiteiten kunnen er veel doelstellingen aanwezig zijn, die onderling per
activiteit van elkaar verschillen.
Er zijn verschillende theoretische uitgangspunten aan de orde als het gaat om de inhoud van
groepsactiviteiten met ouders. Het is lastig om dit in beeld te brengen, omdat verschillende
maatschappijen en culturen andere uitgangspunten hebben. Een aantal van die visies met
betrekking tot groepsactiviteiten voor ouders zijn;
- Fase gebonden ontwikkeling, de ontwikkeling van kind tot volwassene verloopt
volgens duidelijk te onderscheiden fasen waarin een kind op een bepaald niveau
functioneert of waarin kinderen zich een bepaald gedrag eigen moeten maken. Elk van
die fasen vragen dan ook specifieke taken vanuit de ouders. De theorieën hierbij
vinden we vooral bij Freud, Erikson en Piaget. Ouders die lastig gedrag van hun
kinderen verklaren aan de hand van een bepaalde fase, wordt ook wel proto-
professionalisering genoemd.
- Sociale leertheorie, vanuit deze theorie worden opvoedingsvaardigheden aangeleerd
en ligt de nadruk op concreet waarneembaar gedrag. Het uitgangspunt is dan ook dat
het gedrag van kinderen het gevolg is van leerprocessen die worden beïnvloed door de
omgeving. Ouders leren om gewenst gedrag te versterkten en ongewenst gedrag te
verminderen. Het nadeel van deze theorie is dat ouders vaak niet de reden weten
waarom kinderen zich op een bepaalde manier gedragen, maar gewoon de
vaardigheden toepassen.
- Cognitieve theorie, de aandacht ligt op de werking van cognities op het gedrag van
mensen. Het sluit beter aan op de complexiteit van opvoedingssituaties. Deze theorie
leert dat de betekenis die ouders aan situaties geven in belangrijke mate bepaalt hoe
ouders op het gedrag van kinderen reageren.
- Humanistische psychologie, deze theorie speelt ook een rol in de relatie tussen
groepsbegeleider en ouder. Centraal staat een optimistische visie op de mogelijkheden
van menselijke groei. Er wordt bij deze theorie veel nadruk gelegd op de juiste
vaardigheden van de ouders en een goede communicatie die van belang is.
- Basiscommunicatie, deze invalshoek richt zich op de interactie tussen ouders en kind.
Deze theorie kreeg zijn aandeel, in de vorm van video-hometraining bij gezinnen
thuis. De theorie gaat uit van een gerichte observatie van de lichaamstaal en
communicatie van kinderen en ouders op microniveau. Bij opvoedingsspanning of
opvoedingsproblemen is er altijd wel sprake van verstoring in het patroon van
basiscommunicatie. Deze hantering sluit aan bij de empowerment gedachte, omdat de
kwaliteiten van ouders naar boven worden gehaald.
- Opvoedingsstijlen, veel controle en weinig warmte leidt tot een autoritatieve
opvoedingsstijl. Veel controle en veel warmte kan leiden tot over bescherming.
Weinig controle en veel warmte wordt getypeerd als een permissieve opvoedingsstijl
en als warmte en controle allebei ontbreken is er sprake van een afwezige
opvoedingsstijl.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elmadeleeuw. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
