Intellectuele eigendom in de digitale samenleving 2018-2019
OPDRACHTEN WERKCOLLEGE 1
16 april 2019
1. Stellingen
Vraag. Beoordeel de tussen aanhalingstekens geplaatste tekst. Geef per zin aan of de stelling
juist is. Zo ja, geef een korte motivering; zo nee, geef dan kort aan hoe het wel is.
1. ‘Het auteursrecht bevordert de vrijheid van meningsuiting’
Juist. Het auteursrecht biedt met het verlenen van exclusieve rechten enerzijds
een stimulans om nieuwe culturele werken te creëren. Het auteursrecht creëert
een bron van inkomsten (door de verlening van exclusieve exploitatierechten) die
onafhankelijk is van sponsoren etc. die invloed zouden kunnen nemen op de
individuele expressie van de maker. Verder stellen de inkomsten die voortvloeien
uit de exploitatie van het auteursrecht de maker in staat om meer tijd te
investeren in de creatie van werken en de industrie in staat om meer geld te
investeren in de disseminatie van werken (want langere periode van
marktexclusiviteit om gedane investeringen terug te verdienen). Tegelijkertijd
bieden de wettelijke beperkingen van het auteursrecht genoeg ruimte om de
vrijheid van meningsuiting te garanderen.
Ook goed:
Onjuist. Het auteursrecht biedt met het verlenen van exclusieve rechten
weliswaar een stimulans om nieuwe culturele werken te creëren, maar vormt
tegelijkertijd een obstakel voor de creatie van nieuwe culturele expressie die op
bestaande expressie gebaseerd is of daarmee overlapt (creatief hergebruik).
Bestaande expressie is beschermd en kan doorgaans niet vrij gebruikt worden,
hetgeen de creatie van culturele expressie juist belemmerd. Tegelijkertijd zijn de
wettelijke beperkingen die beogen de vrijheid van meningsuiting te bevorderen
limitatief en onderworpen aan de strikte driestappentoets: de vrije toegang tot
informatie wordt op deze manier niet bevordert.
2. ‘In Nederland kan een geur in aanmerking komen voor auteursrechtelijke
bescherming’
Genuanceerder. Een werk dat een eigen oorspronkelijk karakter heeft (= niet
ontleend) en het persoonlijk stempel van de maker draagt (= creatieve keuzes)
komt in aanmerking voor auteursrechtelijke bescherming (HR Zonen/Endstra).
Te betogen valt dat bij het creëren van een geur creatieve keuzes worden
gemaakt ten aanzien van de samenstelling van bijvoorbeeld de chemicaliën die de
, geur bepalen. Om die reden heeft de Hoge Raad in Lancôme/Kecofa dan ook
geoordeeld dat geur voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking kan
komen.
Na de uitspraak van het HvJ EU in Levola/Smilde is het echter twijfelachtig of geur
nog steeds voorwerp van auteursrechtelijke bescherming kan zijn. Wat betreft smaak
oordeelde het Hof namelijk dat een werk duurzaam en objectief bepaalbaar moet
zijn om in aanmerking te kunnen komen voor auteursrechtelijke bescherming. Dat
lijkt bij een geur, net als bij smaak, niet het geval te zijn. Net als een smaak heeft een
geur immers een bepaalde houdbaarheid en is deze niet objectief uit te drukken. De
uitspraak van de HR in Lâncome/Kecofa is dus waarschijnlijk inmiddels
achterhaald.
3. ‘Een auteursrechtelijk beschermd boek dat in de VS op de markt is gebracht, mag in
Nederland zonder toestemming van de auteur worden doorverkocht.’
Onjuist. De auteur beschikt over het exclusieve recht om openbaar te maken (art.
1 Aw). Het op de markt brengen van het boek is een openbaarmakingshandeling
(art. 12 lid 1 sub 1 Aw). Ten aanzien van een auteursrechtelijk beschermd boek
dat reeds op de markt is gebracht in de EER geldt dat voor het doorverkopen
van het specifieke exemplaar van dat boek geen toestemming van de
auteursrechthebbende is vereist (art. 12b Aw). Aangezien de VS echter geen deel
uitmaakt van de EER, gaat uitputting niet op. Voor de doorverkoop is dus
toestemming van de rechthebbende vereist.
4. ‘De eigenaar van het enkele exemplaar van een auteursrechtelijk beschermd werk is
vrij om dit exemplaar te vernietigen. Hij hoeft daarbij geen rekening te houden met de
persoonlijkheidsrechten van de auteur.’
Dat ligt genuanceerder. In beginsel levert het vernietigen van een werkexemplaar
geen inbreuk op het persoonlijkheidsrecht op. Bij het werkexemplaar gaat het
immers niet om de beschermde geestelijke schepping als zodanig. Volgens HR –
Wavin is echter in gevallen waar slechts één werkexemplaar bestaat een
zorgvuldige belangenafweging vereist. De auteur moet met name de mogelijkheid
krijgen om het werk te documenteren. De Wavin-zaak had betrekking op een
gebouw. Daarom is niet duidelijk of de uitspraak al het laatste woord van de HR
is. In het geval van een schilderij zou bijvoorbeeld overwogen kunnen worden om
de eigenaar een verplichting op te leggen om het werk terug te geven aan de
auteur (of dit tenminste aan te bieden). Op deze wijze zou het fysieke exemplaar
dat het kunstwerk behelst, behouden kunnen worden.
5. ‘Hyperlinken naar content die gepubliceerd is op internet met toestemming van de
rechthebbende (legale content), levert nooit auteursrechtinbreuk op’
Onjuist. Indien de hyperlinks het mogelijk maken om getroffen
beveiligingsmaatregelen te omzeilen (vb. Via de hyperlink Netflix.nl bekijken
zonder te betalen), dan verricht de plaatser van de hyperlink een mededeling aan
het publiek, omdat zij toegang verschaft tot de werken aan een nieuw publiek
(immers, de auteur had in beginsel toestemming gegeven voor het publiek dat
betaalde, het nieuwe – niet betalende - publiek was niet ingecalculeerd) (HvJEU
, Svensson).
2. Casus I
Google is de grootste aanbieder van zoekmachinediensten. Het intikken van een zoekbegrip
leidt tot de weergave van korte tekstfragmenten en een hyperlink naar de bronwebsite:
Om deze zoekresultaten te genereren maakt Google continu kopieën van het gehele internet.
Deze kopieën worden vervolgens geïndexeerd en op zodanige wijze opgeslagen dat ze als
basis voor zoekresultaten kunnen dienen. Google bewaart de kopie van een website
gemiddeld voor drie maanden. Dan wordt het interne Google-bestand automatisch vervangen
door een nieuwe kopie van de desbetreffende website.
Vraag 1: Stel dat Google onder meer website teksten kopieert die auteursrechtelijk
beschermd zijn. Levert het kopiëren en tijdelijk opslaan van die teksten dan
auteursrechtinbreuk op?
Toepassing reproductierecht
Bij deze vraag gaat het om de vraag of Google inbreuk maakt op het
verveelvoudigingsrecht (art. 13 Aw), een van de centrale exploitatierechten die exclusief
voorbehouden zijn aan de auteursrechthebbende (art. 1 Aw).
Bespreking tijdelijke reproductie
Het cruciale punt is dan de vraag of de door Google vervaardigde kopieën als tijdelijke
reproducties in de zin van art. 13a Aw kunnen worden opgevat. Dit zou tot gevolg
hebben dat de kopieën – ook zonder toestemming – geoorloofd zijn. Volgens het arrest
HvJ EU Infopaq I dient de regeling in art. 13a Aw echter strikt te worden uitgelegd.
Tegen deze achtergrond rijst de vraag of wel sprake kan zijn van een geoorloofde
tijdelijke reproductie. Ten eerste bewaart Google de kopieën tijdens een vrij lange
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MastersOfLaws. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.