Dit is een samenvatting van de leerstof van week 2 van het vak sociale psychologie. Alle leerdoelen zijn hierin uitgewerkt met stof van de hoorcolleges en werkcolleges. Ook zitten er plaatjes en schema’s bij voor meer duidelijkheid en overzicht. Hoofdstuk 7
4.1 De student kan uitleggen hoe de relatie tussen attitude en gedrag in elkaar zit op basis
van het MODE model en het model van gepland gedrag
MODE: Motivation and Opportunity as Determinants
= In het MODE-model is de sterkte en de toegankelijkheid van de attitude belangrijk
Er zijn 2 manieren waarop attitudes gedrag beïnvloeden
1. Opportunity: wanneer mensen voldoende gelegenheid hebben om een afweging te
maken (dus geen haast, afleiding, druk etc.)
2. Motivation: wanneer mensen voldoende gemotiveerd zijn om een afweging te maken
= zullen ze hun gedrag baseren op een zorgvuldige afweging van alle beschikbare info en
bestaande relevante attitudes
Dan voorspeld de attitude het gedrag redelijk goed
Toegankelijkheid van attitudes: de attitude komt makkelijk in je hoofd op
Sterkte van attitudes: toegankelijk doordat ze geactiveerd zijn
Wanneer een attitude niet sterk/ aanwezig is dan is hij meestal ook minder toegankelijk en
heeft het geen invloed op gedrag dus het gedrag en de attitude komen niet overeen
Wanneer een attitude sterk is dan is hij ook makkelijker toegankelijk (omdat ze vaker
gebruikt worden) deze attitudes beïnvloeden het gedrag dus meestal
Overzicht:
Toegankelijkheid Attitude = is geen attitude dus gedrag Het sneeuwt en je hebt haast
zwak zwak wordt gestuurd door de context/ dus pakt maar snel boerenkool
situatie (docu die iemand net met worst (stemming)
heeft gezien of zijn stemming
van vandaag)
Toegankelijkheid Attitude = gedrag wordt waarschijnlijk Je hebt net een reclame gezien
sterk zwak beïnvloed door attitude maar van Unox die je wel leuk vond
hoeft niet ligt eraan of hij net dus pakt maar een paar
geactiveerd is (dus als de knakworstjes
attitude net of vaak gebruikt is)
Toegankelijkheid Attitude = attitude wordt niet Je zit aan de telefoon en wordt
zwak sterk geactiveerd en beïnvloed dus afgeleid dus pakt zomaar iets
waarschijnlijk niet het gedrag uit de schappen om te eten
Toegankelijkheid Attitude = gedrag wordt sterk beïnvloed Je bent vegetariër dus zoekt in
sterk sterk door attitude de schappen naar een
vleesvervanger
Beredeneerd gedrag (sterke opportunity) wordt altijd gestuurd door attitudes, maar
spontaan gedrag (zwakke opportunity) wordt alleen gestuurd door attitudes wanneer er een
toegankelijke relevante attitude (sterke motivation) beschikbaar is
, De sterkte van de attitude hangt samen met hoe de attitude is gevormd
Directe ervaring -> associatie is sterk -> attitude is sterk en toegankelijk -> voorspeld gedrag
BV: je mening tegenover homo’s is zeer positief omdat je beste vriend ook een homo is
Indirecte ervaring -> associatie is minder sterk -> attitude is zwak en minder toegankelijk
BV: je vindt homo’s maar een beetje raar door de filmpjes die je ziet van de gaypride op
youtube
Het model van gepland gedrag: Het model gaat ervan uit dat de beste voorspeller van gedrag is door
te weten wat mensen van plan zijn, de intentie. Deze intentie wordt weer bepaald door de attitude
maar ook door andere factoren. (gaat over gedrag waarover nagedacht wordt)
Wat bepaalt of iemand iets van plan is of niet:
- Attitude
- Sociale norm
- Waargenomen gedragscontrole
Attitude: het eindproduct van een afweging van voor- en nadelen. Dus naar te kijken wat het ‘nut’ is
van een bepaalde optie
Om iemands attitude te kunnen bepalen moet je weten hoe groot die persoon de kans op
bepaalde uitkomsten schat (beliefs) en welke evaluaties de persoon toekent aan die beliefs
Beliefs (opvattingen): de verschillende waargenomen consequenties
van gedrag
(er past veel in de auto, de auto is blauw etc.)
Evaluaties: de waarden die aan de consequenties worden toegekend
(ik hou van een auto waar veel in past voor mijn boodschappen en
mn lievelingskleur is blauw)
Is er sprake van Attitude-ambivalentie?
= de mate waarin een persoon zowel voor als nadelen van een bepaald gedrag ervaart
(De auto is groot en makkelijk voor de boodschappen maar wel slecht voor het milieu)
Als er sprake is van attitude-ambivalentie heeft dat gevolgen voor de veranderingsbereidheid
(Ambivalente attitudes zijn minder sterk, dus makkelijker veranderbaar/te overtuigen)
Er kan ook meer inzicht worden gekregen in de attitudestructuur dmv te vragen welke beliefs
zwaar wegen voor iemand, dus hoe sterk de evaluaties zijn
(Rokers weten dat het slecht is voor de gezondheid maar ze vinden hun gezondheid niet zo
belangrijk als het genot van de sigaret)
Tailoring: Gedragsverandering toepassen dmv het belang te veranderen en niet de beliefs
(Dus het belief is dat roken slecht is voor de gezondheid maar ook stress weg neemt en rokers
vinden hun gezondheid niet van belang, dus ervoor zorgen dat ze hun gezondheid wel van
belang vinden en niet de opvatting veranderen dat roken stress wegneemt want dat werkt
niet)
Sociale norm: de stimulerende of remmende werking van de sociale omgeving, 2 componenten
Mensen conformeren zich soms aan anderen: ze trekken zich iets aan van de mening van
anderen (partner, vrienden, familie)
1. Referentieopvattingen: geeft weer wat iemand denkt dat personen in de omgeving
vinden (mijn vriendin vindt het lelijk als ik trainingsbroeken draag)
2. Motivatie om te conformeren: niet voor elk onderwerp evenveel van een bepaald
persoon aantrekken (wat betreft het dragen van trainingsbroeken boeit het me niet wat
mn vriendin daarvan vindt)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maudverbugt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
