Artikelen samengevat behorend bij het vak risicotaxatie schooljaar 2018/2019 aan de VU Amsterdam.
* Instrumenten voor risicotaxatie in situaties van (vermoedelijke) kindermishandeling - Ingrid ten Berge (2008)
* Veiligheid en risico’s inschatten: wat helpt? De zin en onzin van risicotaxatie-instr...
Instrumenten voor risicotaxatie in situaties van (vermoedelijke)
kindermishandeling
Ingrid ten Berge (2008)
Doel van het artikel; op landelijk niveau een overzicht maken van risicotaxatie-instrumenten
die ingezet kunnen worden bij het beoordelen van veiligheidsrisico’s voor kinderen.
Het artikel moet antwoord geven op de volgende vragen;
Doel:
- Waar richt het instrument zich op?
- Op welke wijze ondersteunt het de besluitvorming
Gebruik:
- Wie kan het invullen?
- Is een speciale functie vereist?
- Hoe lang duurt het invullen?
- Wat is de geldigheidsduur van de resultaten?
Risicotaxatie is een essentieel aspect in de beoordeling van de aard en ernst van de
ontwikkelingsbedreiging voor het kind. Risicotaxatie is het beoordelen van het risico dat een
ouder of andere primaire verzorger in de nabije of verre toekomst het kind schade toebrengt.
Naast de mogelijke bedreigingen in de toekomst, de risicotaxatie, moet altijd de huidige
situatie worden beoordeeld: is het kind op dit moment veilig en, zo nee, hoe komt dat?
Veiligheidstaxatie is het beoordelen of sprake is van een levensbedreigende situatie of een
situatie waarin het kind onmiddellijk gevaar loopt.
Instrumenten voor risicotaxatie helpen bij het in kaart brengen van de toekomstige risico’s
voor het kind; zij geven in principe geen antwoord op de vraag of het kind op dit moment
veilig is of mishandeld wordt. Ook geven de resultaten niet altijd de toekomst weer. Iemand
met een hoog risico zal niet 100% zeker in de toekomst worden mishandeld. Ook kan er niet
met 100% zekerheid gezegd worden dat iemand met een laag risico niet mishandeld zal
worden.
Bij alle kernbeslissingen (belangrijkste beslissingen) zal er een risicotaxatie moeten
plaatsvinden. Ook zal er wanneer er nieuwe informatie is of wanneer er veranderingen
optreden een nieuwe risicotaxatie moeten plaatsvinden.
De instrumenten
Child Abuse Risk Evaluation – Nederlandse versie (CARE-NL)
Doel:
De CARE-NL is een gestructureerde beoordelingslijst voor de inschatting van het risico op
diverse vormen van kindermishandeling bij kinderen en jongeren van elke leeftijd.
Inhoud en Score
De CARE-NL bestaat uit 18 risicofactoren, verdeeld over vier subschalen (zie ook bijlage 2):
1. Ouderlijke factoren (8x): individuele kenmerken van de ouder die samenhangen met het
risico van mishandeling;
2. Ouder-kind factoren (3x): opvoedingsaspecten;
3. Kindfactor (1x): kwetsbaarheidskenmerken van het kind;
4. Gezinsfactoren (5x): kenmerken gerelateerd aan de omgeving van het gezin.
Tenslotte is er een risicofactor (nummer 18) die alleen van toepassing is in gevallen van (een
vermoeden van) seksueel kindermisbruik.
,Alle items (risicofactoren) worden gescoord op een 3 puntsschaal: 'Ja' betekent dat de
risicofactor duidelijk aanwezig is, '?' betekent dat de risicofactor mogelijk of gedeeltelijk
aanwezig is en 'Nee' betekent niet aanwezig.
Vervolgens beschrijft de werker zes aspecten van risicoscenario's: aard, kans, snelheid,
frequentie/duur, lichamelijke ernst en emotionele ernst. Tot slot geeft de werker op een 3
puntsschaal (hoog-matig-laag) een algemeen oordeel over het risico van
kindermishandeling.
Gebruik
De CARE-NL kan voor alle leeftijden gebruikt worden. Wanneer het instrument wordt
gebruikt voor beslissingen omtrent kindermishandeling dient men deskundig te zijn. Wanneer
je het gebruikt voor opleidingsdoeleinden etc. is dit niet van toepassing. Tijdsduur van het
invullen is onbekend.
California Family Risk Assessment (CFRA)
Doel:
De CFRA is bedoeld om een objectieve inschatting te maken van de waarschijnlijkheid dat
een kind waarover vermoedens van kindermishandeling zijn gemeld, in de komende 18 tot
24 maanden binnen het gezin mishandeld of verwaarloosd wordt.
Inhoud en score
De CFRA wordt per gezin ingevuld en bestaat uit twee onderdelen: een lijst met 10
risicofactoren voor verwaarlozing en een lijst met 10 risicofactoren voor mishandeling. Elke
risicofactor wordt gescoord met 0, 1 of 2. De som van deze scores geeft het overall risico
aan. Laag, matig, hoog of zeer hoog.
Gebruik
De CFRA wordt ingevuld aan het begin van gezinsinterventies door maatschappelijk hulp of
door de gezinscoach. Er is een training van twee sessies die je moet hebben gedaan om het
instrument te mogen gebruiken. Wanneer de casus en werkwijze bekend is duurt het invullen
van de CFRA ongeveer 10 minuten.
Delta veiligheidslijst
Doel
De Delta Veiligheidslijst is bedoeld als checklist voor de gezinsvoogd bij enerzijds het
beoordelen van het risico van kindermishandeling en anderzijds het beoordelen van de
veiligheid van het kind.
Bijzonder is dat de veiligheidslijst ontwikkeld is om te gebruiken in gesprek met de ouders.
De gezinsvoogd overlegt en toetst zijn bevindingen bij ouders en bespreekt met hen hoe de
veiligheid van het kind aangetoond en gewaarborgd kan worden
Inhoud en score
De delta veiligheidslijst bestaat uit twee onderdelen, namelijk risicotaxatie en
veiligheidsindicatoren.
Het eerste deel bestaat uit een opsomming van de risicofactoren uit de CARE-NL lijst met
uitzondering van seksueel misbruik. De risicofactoren worden gescoord op ja, misschien,
nee en onbekend.
Het tweede deel bestaat uit dertien factoren voor veiligheid van het kind. Namelijk: 1.
dagelijkse verzorging, 2. regelmatig dag- en nachtritme, continuïteit
3. Geborgenheid bij minimaal één vaste verzorger 4. Voorbeeldgedrag van de verzorgers 5.
Emotionele en affectieve aandacht 6. Verzorgers gaan in op behoeften van kind 7. Ruimte
, voor experimenteergedrag en omgang met leeftijdgenoten 8. Regelmatig bezoek
peuterspeelzaal / school 9. Nakomen medische controles 10. Veiligheid fysieke omgeving
11. Kwaliteit huisvesting 12. Financiële middelen 13. Contacten van het gezin met de
omgeving.
Er wordt gescoord op slecht, matig, goed of onbekend.
Gebruik
Het is onbekend of er een training noodzakelijk is voor het gebruik van de Delta
veiligheidslijst, maar dit is zeer waarschijnlijk.
Voor zover bekend is de Delta veiligheidslijst nog niet onderzocht op bruikbaarheid,
betrouwbaarheid en validiteit.
Licht instrument risicotaxatie kindermishandeling (LIRIK)
Doel
De LIRIK is bedoeld als hulpmiddel voor Bureau Jeugdzorg bij: 1. het onderkennen van een
vermoeden van kindermishandeling; 2. een eerste inschatting van het risico op
kindermishandeling in de nabije toekomst.
Inhoud en score
De LIRIK bestaat uit twee delen:
Deel 1: onderkennen vermoeden van kindermishandeling
Deel 2: risicotaxatie
In het eerste deel van de LIRIK staat de beoordeling van de huidige situatie van het kind
centraal. Het gaat daarbij primair om het onderkennen van een vermoeden van
kindermishandeling. De LIRIK onderscheidt drie soorten aanwijzingen hiervoor:
1. het handelen van de ouders in de omgang met de jeugdige (o.a. bescherming, basale
verzorging, emotionele ondersteuning, regels en grenzen);
2. signalen van de jeugdige (o.a. psychosociaal functioneren, letsel);
3. risicofactoren bij ouder(s), jeugdige, gezin en omgeving.
De onderzoeker kruist aan of er risico’s zijn op de verschillende onderdelen en zijn/haar
indruk in eigen woorden.
Na de analyse van de huidige situatie, taxeert de werker met behulp van deel 2 van de LIRIK
welke risico’s er in de toekomst zijn voor de jeugdige. Hij doet dit op basis van de signalen
en risicofactoren die in deel 1 geconstateerd zijn. Daarnaast geeft de werker aan of er
beschermende factoren zijn die de gesignaleerde risico’s zouden kunnen verminderen of dat
er risico’s veranderbaar zijn.
De LIRIK wordt voor elke jeugdige uit het gezin apart ingevuld.
Gebruik
De LIRIK is primair bedoeld voor werkers in de jeugdzorg die op basis van hun opleiding en
werkervaring deskundig zijn in het beoordelen van (ernstige) opvoedings- en
ontwikkelingsproblematiek en duurt ongeveer 10 tot 15 minuten.
De belangrijkste overeenkomsten
Doel;
De vier instrumenten zijn alle gericht op het ondersteunen van het professionele oordeel over
het risico op kindermishandeling. De instrumenten zijn alle vier in te zetten in situaties waarin
sprake is (geweest) van kindermishandeling of een vermoeden daarvan. Hoewel informatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jessicaslag. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
