Volledige samenvatting Romeins recht [BA1, Universiteit Leiden) WEEK 3, inclusief: hoorcollege (erg uitgebreid) en werkgroep (met handige stappenplannen, voorbeelden en antwoorden). Alles wat je moet weten voor je tentamen dus! Behaalde cijfer: 8
Deze week gaat het over het tenietgaan van verbintenissen. Het is eigenlijk het natuurlijke einde
van een verbintenis. Als je voldoet aan de inhoud van een verbintenis, bevrijd je jezelf uit de
verbintenis. Het presteren in verbintenissen wordt ook wel betaling genoemd.
De drie uitzonderingen:
- Hoogstpersoonlijk: dood van relevante partij
Verbintenissen die alleen maar voor of door één persoon kunnen worden nagekomen
Vb: je laat van jezelf een schilderij maken door Rembrandt. Als jij of Rembrandt dood gaat,
bestaat de verbintenis niet meer, omdat deze hoogstpersoonlijk was.
- Delicten: “dood” van de debiteur
Vb: als je vader een misdaad heeft gepleegd en vervolgens overlijdt, kan jij daar niet de cel
voor in.
- Delict van iniuria: “dood” van de crediteur
Krenking van het lichaam of de goede eer van iemand
Bij hoogstpersoonlijke en privaatrechtelijke / civiele delicten, zoals bovenstaanden, gaat de
aansprakelijkheid uit een verbintenis niet over bij de dood van een van de partijen uit de
verbintenis. Dit is maar in 1% van de gevallen zo.
Bij verbintenissen uit contract gaat de aansprakelijkheid uit de verbintenis namelijk bijna altijd
over bij de dood van een van de partijen uit de verbintenis.
Let op: delict =/= onrechtmatige daad!
Bevrijdende betaling
Bij bevrijdende betaling vervul je louter de afspraak die gemaakt is in de verbintenis. Er zijn een
aantal dingen die goed in de gaten gehouden moeten worden:
- B heeft een schuld bij A en A heeft een schuld bij C
- A (crediteur) heeft opdracht gegeven aan B (debiteur) om niet aan A te betalen, maar aan C
- A zegt daarna te verrekenen met C
- Conclusie: beide verbintenissen (tussen A en B & tussen A en C) zijn voldaan
Twee regels:
1. Betaling AAN een derde door de debiteur bevrijdt de debiteur niet
Tenzij in opdracht (vooraf) of bekrachtigd (achteraf)
2. Betaling DOOR een derde aan de crediteur bevrijdt de debiteur wel
Betaling is de bevrijding uit een verbintenis. De daadwerkelijke betaling in deze casus heeft dus
niet plaatsgevonden tussen B en C, maar tussen B en A!
, Inbetalinggeving
De verbintenis verplicht tot één ding, maar debiteur en crediteur spreken af dat dat ene ding ook
vervuld kan worden door een andere prestatie.
Schuldvernieuwing
Schuldvernieuwing is het overbrengen en overzetten van een bestaande schuld in een andere
verbintenis, zij het een civiele, zij het een natuurlijke. Wanneer uit een eerdere rechtsverhouding
een nieuwe rechtsverhouding wordt gevestigd, gaat de eerdere teniet. Schuldvernieuwing
ontleent haar naam immers aan ‘nieuw’ en ‘nieuwe verbintenis’.
De procesovereenkomst (litis contestatio) leidt tot schuldvernieuwing.
Verschil inbetalinggeving en schuldvernieuwing:
Bij inbetalinggeving wordt de verbintenis zelf veranderd, dus het object van de overeenkomst
verandert. Bij schuldvernieuwing wordt er een nieuwe verbintenis gemaakt, waarbij de oude
verbintenis komt te vervallen. Die wordt dus niet zoals bij inbetalinggeving verandert, maar
doorgestreept.
Een extra doel van schuldvernieuwing is dat je met schuldvernieuwing ook een bestaande
rechtsverhouding kunt overbrengen op iemand anders. Bij schuldvernieuwing kan er worden
overeengekomen dat een derde (C) partij wordt bij een verbintenis tussen een crediteur (A) en
debiteur (B). De verbintenis tussen A en B gaat dan teniet en er ontstaan dan een nieuwe
verbintenis tussen A, B en C, aangezien alle partijen moeten toestemmen. Meestal vervangt C de
plek van de crediteur (A) of de debiteur (B), dus valt uiteindelijk of A of B buiten de nieuwe
verbintenis.
Truc aan de zijde van de crediteur: cessiemandaat = overdracht van vorderingen
Truc aan de zijde van de debiteur: ex promisio = crediteur buitenspel zetten
Zodra twee partijen een geschil aangaan, krijgen ze van de lekenrechter een procesformulier met
de inhoud van hun geschil. Op dat moment verdwijnt de verbintenis uit contract en kunnen beide
partijen zich daar niet meer op beroepen. Beide partijen kunnen alleen nog maar gaan
procederen voor de lekenrechter over het geschil op het procesformulier (potentiële verbintenis
uit vonnis). Dit is om te voorkomen dat men telkens over hetzelfde gaat procederen (ne bis in
idem).
Stel A is hoofdelijke crediteur van B en C. A vordert geld van B en spant een proces aan. Als blijkt
dat B failliet is, heeft A pech! A heeft een procesovereenkomst gemaakt met B, waardoor de hele
verbintenis achter het gordijn is verdwenen, dus ook de verbintenis tussen A en C. A kan dus
geen geld meer vorderen van C.
Kwijtschelding
Zoals een koop en verkoop gesloten worden door overeenstemming, zo wordt hij ook door
overeenstemming in tegengestelde zin ontbonden voordat aan de zaak uitvoering is gegeven.
Net zoals schenking is kwijtschelding een overeenkomst. Het is een overeenkomst met als doel
een verbintenis om zeep te helpen.
Formele kwijtschelding: contrarius actus, de verbintenis gaat teniet
Informele kwijtschelding: gegeven woord, de verbintenis is verlamd
Formele kwijtschelding is onmogelijk om terug te draaien. Informele kwijtschelding kan uiteindelijk
wél worden teruggedraaid. Het gedrag van degene die de kwijtschelding terugdraait, ondanks
dat hij zijn woord heeft gegeven, wordt arglistig (dolus) genoemd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roméepostma. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
