Artikelen Gebieden In Mondiaal Perspectief- Midden Amerika Maartje Rynja
Opbouw v.d. hoorcolleges;
Hoorcollege 1 Inleiding/ geschiedenis
Hoorcollege 2 Economie
Hoorcollege 3 Etniciteit en gender
Hoorcollege 4 Migratie
Hoorcollege 5 Verstedelijking
Hoorcollege 6 Duurzame ontwikkeling
Hoorcollege 7 Toerisme en
ontwikkeling
Hoorcollege 1; Inleiding/ Geschiedenis
Artikel 1; ‘Haïti versloeg het immense leger van Napoleon. Maar daarvoor betaalt het land
nog steeds de prijs’.
Haïti wordt nu vaak gezien als ‘shithole country’. Het heeft veel verwachtingen de bodem
ingeslagen, veel dictators gekend, heel arm en wordt slecht bestuurd.
Geschiedenis
- Aan het begin van de 16de eeuw hadden Spaanse kolonisten de inheemse bevolking
uitgemoord.
- Na een kleine eeuw strijd, kreeg Frankrijk het eiland in bezit
- De Spaanse kroon eiste het land op, maar dit vonden de Fransen niet goed
- 1697; er kwam een westelijk Frans deel en een Oostelijk Spaans deel (Dominicaanse
Re.)
- Saint-Domingue werd super vruchtbaar; 40% van het suiker kwam hier uit en 60% koffie.
- Er was op dit moment geen kolonie op de wereld die zoveel geld opleverde als Haïti, ze
waren zo rijk dat niet alleen Frankrijk er rijk van werd maar dat Haïti zelf ook verbeterde.
- Er was zeker een keerzijde; de rijkdom kon alleen behaald worden d.m.v. slaven.
Tussen 1697 en 1804 zijn bijna 800.000 slaven van Afrika naar de Cariben overgebracht.
- 50% van de tot slaaf gemaakten stierven binnen jaar door hun behandeling en ziektes.
Ze werden hierdoor alleen nog maar erger behandeld. ‘Als hij toch weg is na een jaar’.
- 40.000 slaven per jaar kwamen er aan op Haïti.
- 1791; begin van de Haïtiaanse revolutie. 30.000 witte kolonisten en 500.000 slaven. De
slaven waren ook nog eens eerste-generatie, hierdoor waren ze nog niet geïndoctrineerd
met het idee dat blanken superieur zijn.
- 14 juli 1789; de Bastille in Parijs werd bestormd, een van de grootste omwentelingen in
de geschiedenis van de wereld.
- Het eiland zinderde van haat, natuurlijk voor de slaven maar ook de witte en gemengde
leefden in angst.
Marrons; groepen mensen waar de slaafgemaakten naar toe konden vluchten. Al
halverwege de 18e eeuw kwam er een leider op; Francois Mackandal. Dit leidde tot het
eerste kleine verzet. Mackandal was in 1757 gevangen genomen en levend verbrand.
Ook bij de witte elite was er onrust. Ze grepen de instorting van de oude machtsstructuren
aan om onafhankelijk te worden van Frankrijk. Zij wilde wel de slavernij instant houden.
In mei 1791 kregen kleurlingen in Frankrijk burgerschap, de witte bevolking van Saint-
Domingue was niet van plan deze wet in te voeren. Op 21 augustus 1791 kwamen duizend
mensen samen in opstand. Binnen een paar weken waren er al 100.000 bijgekomen. De
opstandelingen werden ondersteund door Spanjaarden en Engelsen, zij waren ook
,Artikelen Gebieden In Mondiaal Perspectief- Midden Amerika Maartje Rynja
geïnteresseerd in het land. Amerika steunde juist Frankrijk, uit angst voor een zwarte
revolutie.
In geheim was er een leider binnen de zwarte rebellen gekomen; Francois Louverture.
De Britten en de Fransen dachten dat de opstand gesmoord was, maar dat was zeker
niet.
Keer op keer won Louverture; dit kwam omdat de slaven in Afrika krijgsgevangen waren. Ze
voelden zich verbonden met elkaar door trauma’s, niet omdat ze uit hetzelfde land kwamen.
- Toussaint beloofde Jamaica niet aan te vallen, in ruil daarvoor lieten de Britten Saint-
Domingue met rust en bleven ze wel handel drijven met Saint-Domingue
Napoleon kwam in Frankrijk, Saint-Domingue was toen nog wel deel van Frankrijk alleen
mocht slavernij nooit meer en Frankrijk kreeg geen geld. Napoleon nam geen genoegen
hiermee en liet een boot komen om alle zwarte leiders te vermoorden. Louverture werd
ondanks dat hij was opgestapt, in een kerker gegooid en slecht behandeld, hij stierf snel.
Hij kreeg het land onder zijn heerschappij, slavernij kwam terug en veel zwarte mensen
werden vermoord. Hij zij dat het moest, om de opmars van de zwarten te stoppen.
1802; Napoleon liet de slavernij weer invoeren in zijn kolonies. Dit leidde tot nieuwe impuls
van verzet. Jean-Jacques Dessalines was de nieuwe zwarte leider.
November 1803; na lang gevecht werd het machtige leger van Napoleon verslagen.
1 januari 1804; Dessalines riep Haïti uit als vrije republiek. (Naam kwam van Ayiti)
Later kwam een wet die vastlegde dat iedereen die op het eiland geboren is, ‘zwart’ is.
Amerika verbrak de banden met Haïti, de revolutie had ook de infra en plantages verwoest.
Frankrijk had een ‘boete’ vastgesteld van 90 miljoen francs (nu 17 miljard eu) aan Haïti, als
zij dit niet betaalde zou Frankrijk blijven aanvallen. Pas na 122 jaar had Haïti de schuld
voldaan. Haïti heeft daarom geen kans gekregen om een succesvol land te zijn, dit komt
door Frankrijk.
Omstandigheden zoals herstelbetalingen zorgden voor interne conflicten, corruptie en
macht-misbruik door dictatoriale heersers.
Artikel 2; Challenges and Change in Middle America
Er zitten veel verschillen in de regio, toch is het regio door een gedeelde koloniale
geschiedenis en door het in de schaduw leven van de VS.
Globalisatie; serie van diverse processen. Niet alleen economisch, maar ook sociaal,
politiek, cultureel en environmental. Veel mensen zien het als Amerikanisering maar dan
wordt hybridization vergeten.
Meeste gebieden zijn in de 16 e of 17e eeuw gekoloniseerd door Spanje, na de aankomst van
Columbus in 1492 werd de inheemse bevolking uitgemoord en grondstoffen werden
verwervd.
Spanje werd bedreigd door piraterij, hierdoor kon ook Frankrijk, Engeland en Nederland
settelen in de Cariben. Allemaal deden ze aan slavenhandel.
, Artikelen Gebieden In Mondiaal Perspectief- Midden Amerika Maartje Rynja
Onafhankelijk kwam voor het binnenland in het begin van de 19 e eeuw. De rest moest nog
wel wat decennia wachten. Meeste gebieden zijn nu onafhankelijk, maar sommigen zijn nog
wel verbonden aan een andere staat in formele politieke termen.
In de tijd van de onafhankelijkheid was de economie in de regio’s klein en kwetsbaar.
ECLAC (Economic Commission on Latin America and the Caribbean);
- Vanaf 1940 structurele aanpak voor het ontwikkelen van regio’s
- Landen in de regio konden profiteren van protectionisme en een proces van
importsubstituties, achter de hoge tariefgrenzen konden industriële en agrarische
sectoren zich diversifiëren zonder buitenlandse competitie.
- Dus importeren was zo duur geworden dat dat weinig gebeurde, hierdoor hadden lokale
markten meer kans.
In de jaren 70 bleek dat deze strategie beperkingen had;
- De importsubstituties resulteerden niet meer in stabiele economische groei
- De economie was zo gericht op de globale economie, dat ze kwetsbaar was voor
veranderingen in deze externe economie. Door de extra kosten hiervan konden ze
buitenlandse leningen niet terugbetalen.
In 1982 kwam deze schuldencrisis, toen de Mexicaanse overheid tekortdeed aan haar
terugbetaling. In werkelijkheid gebeurde dit al wel een paar jaar eerder.
Overheden hadden extra financiering nodig en moesten toen ‘structural adjustment
programmes’ (SAP’s) aannemen. Dit moest succesvol afgerond zijn om nog te kunnen
lenen.
Onderliggende neoliberale ideologie achter deze aanpassingsstrategieën was dat de
overheden aangemoedigd werden om hun markten open te stellen voor buitenlandse handel.
- De currency devalueren en de staatsuitgaven verminderen
- Dit resulteerde in verminderde schulden en positieve groeicijfers
- Echter zorgde dit voor inkomensongelijkheden en armoede, ook bleven schulden een
probleem, want publieke financiering gebruiken resulteert in minder geld beschikbaar
voor dienstverlening.
De overheid heeft hierdoor minder invloed op de economie, decentralisatie, privatisering
van de dienstverlening en meer bottom-up. Regio wordt democratischer door NGO’s.
In de jaren 60 was de regio dus vrij stabiel, maar in de jaren 70 veranderde dit compleet door
de oliecrisis en burgeroorlogen.
- Conflicten tussen conservatieve staten en pro-Marxist revolutionairen die ongelijkheid
willen verminderen. Deze burgeroorlogen ontvingen militaire steun van de VS.
- Costa Rica zorgde voor vredesakkoorden in El Salvador 1992 en Guatemala 1996
In de jaren 90 dus naoorlogse reconstructie; in de vorm van SAP’s en TNC.
Maatschappelijk middenveld was erg belangrijk en aan psychologische klachten werd
aandacht bestaan.
Door de vredesverdragen was er meer ruimte en stabiliteit voor meer integratie. Regionale
samenwerkingen werden aangemoedigd, er kwam ook het belang voor het balanceren van
regionale en nationale prioriteiten. Regionalisme is belangrijk in een globaliserende wereld.
Waarom bemoeit de VS zich zo? Dit komt uit angst voor communisme.