Legaliteitsbeginsel
- Wettelijke strafbepaling
- Voorafgegane strafbepaling (verbod van terugwerkende kracht)
- Voldoende duidelijke strafbepaling (lex certa)
- Verbod van analogie
o Wel toegestaan: extensief (en restrictief) interpreteren via taalkundige,
wetshistorische, Wetssystematisch, teleologische (enz) interpretatiemethode
o Niet toegestaan: analoog redeneren (maar verschil soms lastig)
Misdrijven en overtredingen
- Misdrijven moeten altijd geformuleerd worden in wetten in formele zin.
Overtredingen mogen ook afkomstig zijn van de lagere wetgever.
- Rechtsdelicten= delicten die iedereen afkeurt en zeer oud zijn (diefstal, moord etc.)
misdrijven zijn dus rechtsdelicten
- Wetsdelicten= delicten die gecodificeerd zijn om de samenleving beter te laten
werken, maar niet iedereen per definitie wordt afgekeurd, dit zijn overtredingen
- Misdrijven en overtredingen kan je ook in andere wetten vinden.
Delictssoorten
Krenkings- en gevaardelicten
- Krenkingsdelict= er wordt pas strafrechtelijk gereageerd als en rechtsgoed
daadwerkelijk wordt aangetast.
- Gevaarzetting= als er gevaar voor krenking is.
o Abstracte gevaarzetting = een gedraging die gevaar kan opleveren.
o Concrete gevaarzetting= het feit dat er gevaar zou kunnen ontstaan, hier is
niet van belang dat het gevaar daadwerkelijk heeft voortgedaan.
Vier voorwaarden voor strafbaarheid:
1. Een gedraging
2. Die aan bestanddelen van delictsomschrijving voldoen
3. Wederrechtelijk (geen rechtvaardigingsgrond) = element wederrechtelijkheid
4. En aan schuld te wijten (geen schulduitsluitingsgrond) = element schuld/verwijtbaarheid
Een delictsomschrijving bestaat uit bestanddelen. Bestanddelen kan je onderscheiden in:
- Objectieve bestanddelen= de objectieve feiten in de delictsomschrijving
- Subjectieve ebstanddelen= bestaan uit een vorm van opzet of schuld (culpa) -> dit
zien op de geestgesteldheid van de verdachte.
VB: Hij die opzettelijk met voorbedachten rade een ander van het leven heeft
berooft….
o Subjectieve bestanddeel opzet -> opzettelijk -> conclusie?
o Iemand zonder opzet kan nooit een moord hebben gepleegd.
o De dader moet opzet hebben gehad op het gevolg -> het leven beroven van
het slachtoffer
De betrokkenheid van de schuldvormen (opzet en culpa) op de objectieve
bestanddelen noemt men het schuldverband.
, Wanneer het bestanddeel is onttrokken aan het schuldverband spreekt men van ene
geobjectiveerd bestanddeel, dader hoeft dan dus geen opzet of culpa te hebben op
dat specifieke bestanddeel. -> indien het feit de dood ten gevolge heeft, hier is opzet
niet op de dood gericht maar dit wordt toch strafbaar gesteld (art 302 lid 2 Sr)
Strafuitsluitingsgronden (en vervolgingsuitsluitingsgronden)
- Algemene wettelijke (geschreven strafuitsluitingsgronden)
- Algemene buitenwettelijke (ongeschreven) strafuitsluitingsgronden
- Bijzondere wettelijke strafuitsluitingsgronden
- Vervolgingsuitsluitingsgronden
o Strafvordering vervalt door de dood van de verdachte
o Iemand die de leeftijd van 12 jaar niet heeft bereikt kan niet strafrechtelijk
worden vervolgd.
Rechtvaardigingsgronden = nemen de wederrechtelijkheid weg
- Overmacht-noodtoestand
- Noodweer
- Wettelijk voorschrift
- Ambtelijk bevel
Schulduitsluitingsgronden = nemen de verwijtbaarheid/schuld weg
- Ontoerekeningsvatbaarheid
- Psychische overmacht
- Noodweerexces
- Onbevoegd gegeven ambtelijk
- (Afwezigheid van alle schuld; buitenwettelijke schulduitsluitingsgrond)
Element is een impliciet (stilzwijgend) bestanddeel
HR: mishandeling is opzettelijk aan een ander toebrengen van lichamelijk letsel of
pijn zonder dat daarvoor een rechtvaardigingsgrond bestaat
Indien noodweer: vrijspraak -> eerste materiële vraag
Overmacht
- Art. 40 Sr: niet strafbaar is hij die een feit begaat waartoe hij door overmacht is
gedrongen.
- Elke kracht, elke drang, elke dwang waaraan men geen weerstand kan bieden
- Externe oorzaak: kracht, drang, dwang van buiten
o Bij art. 39 Sr; ontoerekeningsvatbaarheid: interne oorzaak -> psychische
stoornis
Twee vormen van overmacht
(0. Absolute overmacht: valt doorgaans niet onder art. 40 Sr; al geen sprake van gedraging ->
vrijspraak)
1. psychische overmacht (schulduitsluitingsgrond)
HR: ‘van buiten komende drang waaraan verdachte redelijkerwijze geen weerstand
kon en ook niet behoefde te bieden’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sanneplenter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.