Een uitgebreide samenvatting van het vak Zorg & Welzijn. Zoveel mogelijk college's, werkgroepen en relevante artikelen zijn hierin uitgewerkt. Het bevat de stof van beide deeltentamens
Week 1...............................................................................................................................3
1.1 – Hoorcollege: Introductie in zorg en welzijn...........................................................................3
1.2 – Tutorgroep: Bespreking literatuur........................................................................................3
Verhoeven, I., & Tonkens: Active citizenship...................................................................................................3
Peeters, R.: Responsibilisation on Government’s term...................................................................................4
1.3 – Hoorcollege: Beleidsparadigma’s (24 april)...........................................................................5
1.5 – Tutotgroep: Toepassing literatuur........................................................................................6
Literatuur......................................................................................................................................7
De beloften van nabijheid en de verhuiselijking van zorg...............................................................................7
Week 2...............................................................................................................................8
2.1 – Hoorcollege: Beleidsveranderingen in zorg en welzijn (29 april)...........................................8
2.2 – Tutorgroep: Debat voor en tegen burgerparticipatie (30 april)...........................................10
2.5 – Tutorgroep: Toepassing literatuur: Participatieproblemen en -oplossingen in de ggz en
jeugdzorg....................................................................................................................................11
Michels: Burgerparticipatie in het beleid, burgerinitiatieven en de rol van de gemeenteraad....................11
Van de Bovenkamp & Vollaard: De democratische kwaliteit van gekozen en niet-gekozen
vertegenwoordigers in gemeenten................................................................................................................12
Literatuur....................................................................................................................................13
Inspectors’ responses to adolescents’ assessment of quality of care: a case study on involving adolescents
in inspections (Rutz).......................................................................................................................................13
Week 3.............................................................................................................................14
3.1 - Hoorcollege: systeem van jeugdrecht (6 mei)......................................................................14
3.2 – Tutorgroep: Jeugdrecht casuïstiek (7 mei)..........................................................................14
3.3 - AVVG: Bestuderen rechtspraak (8 mei)...............................................................................16
3.4 – Kinderverwaarlozing en -mishandeling: De aanpak van Veilig Thuis (8 mei).......................17
3.5 – tutorgroep: Debat voor en tegen vaccinatie jeugdigen (9 mei)...........................................18
Literatuur....................................................................................................................................19
Partnergeweld: Wat werkt bij kindermishandeling.......................................................................................19
Syllabus jeugdzorg..........................................................................................................................................19
Toevoeging pleegoudervoogdij......................................................................................................................22
Week 4: International week.............................................................................................23
4.1 – Hoorcollege: Childrens’/adolescents’ Sexual and Reproductive rights................................23
4.2 – Tutorgroep: Childrens’ Sexual and Reproductive rights......................................................23
4.3 – Hoorcollege: Children with disabilities and healthcare acces..............................................25
1
,Week 5.............................................................................................................................26
5.1 – Hoorcollege: Integraal werken in de wijk (21 mei)..............................................................26
5.2 – Tutorgroep: Bespreking literatuur: Integrale zorg (21 mei).................................................29
5.3 – Hoorcollege: AVVC: Analyseren en coderen (X)..................................................................31
5.4 – Hoorcollege: Integraal werken in de wijk – Barbara Groen (X)............................................32
5.5 – Tutorgroep AVVc: Analyseren en coderen (X).....................................................................33
5.6 – Tutorgroep: Toepassing literatuur: Casuistiek rondom intergraal werken..........................33
Week 6.............................................................................................................................35
6.1 – Hoorcollege: Teams............................................................................................................35
6.2 – tutorgroep: Bespreken literatuur........................................................................................38
Havig: Real teams and their effect on the quality of care in nursing homes.................................................41
Smith-Carrier: ITEM-model............................................................................................................................41
Week 7.............................................................................................................................43
7.1 – Hoorcollege: Professies in de wijk.......................................................................................43
7.2 – Tutorgroep: Bespreking literatuur......................................................................................45
Postma.J (2014): Organised professionalism in healthcare: Articulation work by neighbourhood..............46
Rose.J: Dilemma’s of interprofessional collaboration: Can they be resolved...............................................47
Martimianakis et al.: Sociological interpretations of professionalism...........................................................48
7.5 – Tutorgroep: Bespreking literatuur: Verbindingen tussen integrale zorg, teams en professies
(6 juni).........................................................................................................................................48
8.3 – Hoorcollege: Van verzorgingsstaat naar verzorgingsstraat: Burgers, beleid en instituties...52
8.5 TG Toepassing literatuur: Positieve gezondheid (do 13 juni).................................................54
Tentamen.........................................................................................................................55
Deeltentamen 1: rijtjes en begrippen..........................................................................................55
Deeltentamen 2: rijtjes en begrippen..........................................................................................56
Peeters, R. (2013). Responsibilisation on government's terms: new welfare and the governance of
responsibility and solidarity. Social Policy and Society, 12(4), 583-595. (Links to an external site.)Links
to an external site.
Verhoeven, I., & Tonkens, E. (2013). Talking active citizenship: framing welfare state reform in England
and the Netherlands. Social Policy and Society, 12(3), 415-426. (Links to an external site.)
De student kan na afloop van deze bijeenkomst:
de centrale begrippen en bevindingen uit de literatuur uitleggen en met elkaar verbinden
Actief burgerschap: In staat zijn om zelfstandig te participeren in de samenleving en ervoor te zorgen dat je
omgeving dit ook kan
VERHOEVEN, I., & TONKENS: ACTIVE CITIZENSHIP
Framing: Een doelbewust proces waarin actoren selecteren en beslissen welke aspecten in de realiteit als
belangrijk worden gezien. Door middel van framing kan je burgerparticipatie hoger op de agenda krijgen en
laat je dus meer mensen participeren.
Feeling rules: Alle regels die opgesteld worden om te gaan framen (bv. Gevoel.) Feeling rules zijn onderdeel
van framing rules. Door middel van ‘feeling rules’ definieren wat je wel en niet zou moeten voelen in bepaalde
situaties.
Voorbeeld: De norm dat burgers moeten participeren in de samenleving is een ‘framing rule’, terwijl de norm
om je blij te voelen wanneer je participeert en slecht te voelen wanneer je dit niet doet ‘feeling rules’ zijn.
Vormen van framing en feeling rules
3
,Empowerment talk
Komt veel voor in de Engelse politiek (‘ons gevoel’)
De schuld (van te weinig participatie) wordt meer geschoven op de overheid
Hiermee wordt geprobeerd positieve gevoelens over actief burgerschap te triggeren zodat mensen
zelf meer willen participeren
De focus ligt bij wijken en maatschappelijke organisaties
Kan stuklopen wanneer er te weinig enthousiasme heerst onder burgers
Responsibility talk
Komt veel voor in de Nederlandse politiek (‘ik gevoel’)
De schuld (van te weinig participatie) wordt meer geschoven op de burgers
Hiermee wordt geprobeerd negatieve gevoelens over onactief burgerschap te triggeren. Bugers
participeren omdat ze anders vinden dat ze een slechte burger zijn
De focus ligt bij het individu
Kan stuklopen door het ontstaan van wederzijds verwijt van verantwoordelijkheid tussen burgers en
de overheid
Reponsibilization: Burgers worden ingezet om de doelen van de overheid te bereiken
Nadelen van deze ‘talks’ zijn dat empowerment talk niet genoeg enthousiasme kan wekken bij burgers en dat
responsibility talk kan burgers laten reageren met claims tegen verantwoordelijkheid.
Empowerment talk krijgt de voorkeur, want dit ligt dichter bij de cultuur van de burger.
Mogelijke tentamenvraag:
Bedenk vier punten waarop de benaderingen van Nederland en Engeland verschillen?
PEETERS, R.: RESPONSIBILISATION ON GOVERNMENT’S TERM
Government > Governance Dit houdt in dat je eigen verantwoordelijkheid stimuleert. De overheid wil meer
samenwerken met burgers en andere actoren.
Government: Hiërarchisch. De overheid staat boven de samenleving en werkt weinig samen.
Governance: Open overheid. Meer samenwerking met burgers en andere instanties. De overheid is
minder betrokken dan bij government. Ze spelen meer in op gevoelens.
Vormen governance:
Retreat (management perspectief): De overheid trekt zich terug van de burgers (neemt weinig
verantwoordelijkheid)
Greedy (politiek perspectief): De overheid is juist betrokken bij de burger (neemt veel
verantwoordelijkheid). De overheid probeert ervoor te zorgen dat. Macht, belangen en conflicten:
De staat bestuurt nog steeds, maar op een andere manier
4 manieren om op het gedrag van burgers in te spelen (gezonde keuze=de makkelijke keuze)
Communicatie
Reguleren
o Accijnzen op ongezond voedsel
Faciliteren
4
, o Voetbalvelden aanleggen
Choice architecture
o Voorbeeld: Pianotrap
Empirie: Jeugdzorg en ‘crime prevention’
Vroeger:
Ex post accountability.
Nu
Ex ante (er wordt meer gewerkt aan preventie)
Er wordt vooral gekeken naar de jeugdwet, want bij volwassenen komt er minder preventie kijken.
Crime prevention: In staat zijn risicogroepen van tevoren kunnen herkennen (juist actieve rol overheid)
Autonomie (zelfbeschikking) en responsibility (zelfverantwoordelijkheid) zijn belangrijk.
Hoe verandert het politieke discourse. Hoe breng je iets over (in welke taal)? De overheid kan het nu niet
alleen en deelt verantwoordelijkheid met de burger.
Responsibility: De overheid gebruikt bepaalde technieken om bepaalde gevoelens op burgers over te brengen.
1.3 – HOORCOLLEGE: BELEIDSPARADIGMA’S (24 APRIL)
Paradigma’s zijn een coherent geheel van denkwijzen en handelingen. Een paradigmaverschuiving is een
verandering hierin.
Wat is een beleidsparadigma?
Volgens Carson (2009:17) is een beleidsparadigma een coherent proces van principes en veronderstellingen,
versimpelde metaforen en interpretatieve en uitleggende discourses (hoe wordt iets overgebracht?). Het gaat
om hoe dingen zouden moeten zijn en hoe de wereld werkt.
Volgens Hall (1993:179) is een beleidsparadigma een frame waarbinnen beleidsmakers werken dat zich niet
alleen focust op het doel en gebruikte instrumenten van het beleid, maar ook kijkt naar de aard van het op te
lossen probleem.
Volgens Morel & Palier (2011) bestaat een beleidsparadigma uit:
1. Een diagnose en probleem (probleemstelling)
2. De waarden die nagestreefd worden (wat vinden we belangrijk in de samenleving?)
3. De normen voor publieke actie (wet- en regelgeving)
4. De instrumenten die daarvoor gebruikt worden (op basis van normen en waarden)
Allebei de vormen zijn gebaseerd op een diagnose die
afhankelijk is van mankementen in het oude systeem.
De verzorgingsstaat is er voor iedereen, ongeacht
afkomst etc. (anonieme solidariteit). Een
participatiesamenleving streeft naar persoonlijke
solidariteit. Eigen initiatief en zorg op maat worden
gestimuleerd.
Aankloppen bij de overheid is niet meer gewenst,
maar mensen moeten zelf kijken wat ze wel voor
zichzelf kunnen doen en wat hun naasten voor hen
kunnen doen. Daarna kan zorg aan de gemeente
(decentralisatie) worden gevraagd.
Toepassing op speeltuinwerk
In Utrecht wordt een nieuw beleid ingevoerd omtrent speeltuinwerk.
Civil society (maatschappelijk middenveld): Je hebt de staat, markt en de burger. In het middel heb je het
maatschappelijk middenveld. Dit zijn verbindingen van tussen mensen in organisaties.
De overheid doet een stap terug en geeft de civil society ruimte. Nu wordt meer nadruk gelegd op eigen kracht
en eigenaarschap. Burgers moeten het zelf doen (eigen verantwoordelijkheid om te participeren: responsibility
talk). Dit is het managementperspectief op governance (meer overlaten aan burgers en niet-
overheidsorganisaties).
In de praktijk werkt het anders. De overheid vertrouwt niet alle burgers om goede keuzes te maken. Dan kom
je bij het politieke perspectief op governance. De overheid doet geen stap terug, maar probeert meer moeite
te doen om gewenst gedrag te stimuleren. Burgers worden ingezet om doelen van de overheid te bereiken
(responsibilization). In de zorg houdt dit in dat burgers zelf moeten zorgen voor het oplossen van
mankementen is zorg en welzijn.
Padafhankelijkheid
Keuzes uit het verleden beïnvloeden de huidige keuzemogelijkheden. Je bent afhankelijk van het pad dat je
neemt. Wanneer er nieuw beleid ingevoerd wordt, bouw je het volgende beleid daarop verder.
Aan de voorwaarden van volledige participatie is nog niet voldaan. Van een burger wordt verwacht dat hij een
soort semi-professional is. Professionals moeten dus hun instrumenten aanpassen aan de context. Te
ingewikkelde vragenlijsten en formulieren beperken actieve participatie.
1.5 – TUTOTGROEP: TOEPASSING LITERATUUR
6
, Kernbegrippen:
- Empowerment talk
- Responsibility talk
- Retreating state
- Greedy state
Actief burgerschap: Burgers participeren actief in de samenleving (maatschappelijk werk/vrijwilligerswerk). De
overheid is hier juist actief of minder actief bij betrokken.
VVD: ‘Wij vinden het belangrijk dat iemand zijn eigen zaken regelt, verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn
naasten draagt; vrijwillig zorgt voor familie en buren. Maar als iemand zichzelf niet kan redden, moet de
overheid zorg bieden.’
Responsibility talk: De schuld wordt meer bij de burger zelf gelegd en dan pas bij de overheid
Retreating state: Eerst alles zelf proberen te fixen en als het echt niet lukt helpt de overheid
D66: Veel ondersteuning vanuit de overheid
Greedy: Ze geven alle benodigde middelen, maar geven veel taken uit handen aan professionals en burgers.
Dus de overheid doet alles. Maar als men het zelf wil doen, mag dat ook.
GroenLinks: Veel ondersteuning vanuit de overheid
Minder retreating dan VVD
Welke rol nemen thema's rond zorg en welzijn in binnen het programma (wordt er veel aandacht aan
besteed, met welke bewoordingen)?
Herken je kenmerken van 'empowerment talk' en/of 'responsibility talk'? Licht je antwoord toe met
voorbeelden uit de programma's.
Zie je kenmerken van een 'greedy' en/of van een 'retreating' lokale overheid? Licht je antwoord toe
met voorbeelden uit de programma's.
LITERATUUR
DE BELOFTEN VAN NABIJHEID EN DE VERHUISELIJKING VAN ZORG
De beloften van nabijheid:
1. Gedecentraliseerde zorgverlening helpt kan de bekritiseerde versnippering en bureaucratie kunnen
tegengaan door intregraliteit en generalistische professionals
a. Lokale professionals kunnen een betere band met burgers aangaan dan anonieme
bureaucraten
2. Het aandeel van informele zorgverlening zal toenemen
a. Berust op solidariteit met nabijen en bekenden en niet van de anonieme verzorgingsstaat
3. Nabijheid is democratischer
a. Decentralisatie zorgt tevens voor nabijheid tussen burgers en bestuur
7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper esh10. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
