Inleiding psychologie samenvatting S.S
Hoofdstuk 1
Psychologie is de geesten studie. Psyche = geest (oud Grieks), ologie = gebied van
studie. Echter houdt psychologie zich tegenwoordig niet alleen bezig met de geest,
maar ook met gedragingen.
Belangrijke aspecten van de definitie van psychologie:
Interne geestelijke processen: denken, voelen, begeren
Externe waarneembare gedragingen: praten, lachen, lopen
Wetenschappelijk onderdeel van de psychologie
Wetenschap van de psychologie gebaseerd op objectieve, verifieerbare
gebeurtenissen.
3 soorten psychologen: experimenteel psychologen, docenten psychologie en
toegepast psychologen. (Overlap tussen de groepen)
o Experimenteel psychologen (onderzoek psychologen)
Kleinste groep van de 3. Onderzoek dat nieuwe kennis creëert.
o Docenten psychologie geven les op scholen.
o Toegepast psychologen gebruiken de kennis die opgedaan is door de
experimenteel psychologen. Ze gebruiken dit om problemen van mensen op te
lossen d.m.v. trainingen, psychologische behandelingen en het ontwerpen
ervan.
1
,Inleiding psychologie samenvatting S.S
Specialisaties in de TP
o Arbeids- en organisatiepsychologie: aanpassingen aan de werkplek die
productiviteit bevordert en arbeidsmoraal maximaliseert.
o Sportpsychologen: prestaties en motivatie van atleten te verbeteren.
o Schoolpsychologen: deskundig op het gebied van leren en lesgeven.
(Persoonlijke omstandigheden die schoolprestaties beïnvloeden)
o Klinisch psychologen en counselors: helpen mensen aan te passen op sociaal
en emotioneel gebied. Helpen bij moeilijke keuzes maken.
o Forensische psychologen: leveren hun expertise aan het wets- en
rechtssysteem. (TBS, gevangenen etc.)
o Omgevingspsychologen: interactie met onze omgeving en milieu verbeteren.
Invloeden van groene ruimtes bestuderen en milieuvriendelijk gedrag
stimuleren etc.
o Gerontopsychologen: houden zich bezig met ouderen. Zij helpen hen bij leeftijd
gerelateerde problemen etc.
Psychologie = GÉÉN psychiatrie
Psychiaters behandelen psychische stoornissen. Psychiatrie = een medisch
specialisme (geneeskunde). Kleiner vakgebied dan psychologie. Geestelijke ‘ziekte’
Pseudopsychologie = niet onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd (horoscopen etc.) Geen bewijs.
De vragen die je moet stellen om de 6 vaardigheden voor kritisch denken te
beheersen:
o Wat is de bron? (Feitelijke kennis, heeft de bron baat bij het winnen bv.
Geneesmiddel verkopen, alleen positief nieuws brengen).
o Is de bewering redelijk of extreem? Extreem probleem heeft ook extreem
antwoord/oplossing nodig
o Wat is het bewijsmateriaal? Wetenschappelijk bewijsmateriaal is nodig. Niet op
anekdotisch bewijs (ervaringen van enkele personen schetsen, ten onrechte
voor wetenschappelijk bewijs worden aangezien) dus bv. 5 mensen slechte
ervaring.
o Kan conclusie zijn beïnvloed door bias? (bias = een vooroordeel/vervorming of
vertekening van een situatie, meestal op basis van persoonlijke ervaringen en
waarden).
• Emotionele bias, oordelen gebaseerd op gevoelens i.p.v. rationele
analyse van bewijsmateriaal.
• Confirmation bias, neigen naar de info die onze aannamen bevestigen.
Info die niet bij je opvatting aansluiten negeren.
2
,Inleiding psychologie samenvatting S.S
o Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden? Logische denkfouten
moeten vermeden worden. Het gezonde verstand maakt vaak logische fouten.
Bv. Autisme stijgt, meer jongeren zijn ingeënt. à Autisme door inenting à
correlatie-causaliteit-denkfout. Alleen zorgvuldige analyse van bewijzen
voor en tegen kan leiden tot betrouwbaar antwoord.
o Verschillende invalshoeken nodig voor het oplossen van het probleem?
Voor een probleem dat uit meerdere facetten bestaat, is een complexere
oplossing nodig. Probleem bekijken vanuit verschillende perspectieven!
Geschiedenis de psychologie/filosofie
René Descartes – rationalisme
Rationeel denken is de enige manier om aan wetenschap en filosofie te doen.
Kennis vergaren wij door logisch na te denken.
John Locke – empirisme
Wij vergaren kennis door waarneming en ervaring.
Tabula rasa (onbeschreven blad)
Wilhelm Wundt
Bewustzijn wetenschappelijk laten zien d.m.v. eerste psychologische experimenten
(reactietijd). Introspectie – beschrijving van je eigen innerlijke, bewuste ervaring.
Bewustzijn/geest structureren.
Edward Titchener – leerling Wundt à Structuralisme
Titchener ging verder met Wundt zijn onderzoeken en noemde het strucuralisme.
William James à ß Edward Titchener
De psychologie moest zich richten op de functie van het bewustzijn en niet alleen de
structuur. Functionalisme. (John Watson behaviorisme, waarneembaar gedrag
concreet bestuderen)
6 perspectieven
Biologisch – Cognitief – Behavioristisch – Whole Person – Ontwikkeling –
Sociocultureel
3
, Inleiding psychologie samenvatting S.S
Biologisch perspectief
Onze persoonlijkheid, voorkeuren, gedragspatronen en vaardigheden komen voort uit
ons zenuwstelsel, het (endocriene stelsel) hormoonstelsel en onze genen. (René
Descartes). Het biologisch perspectief heeft 2 delen: Neurowetenschap en
Evolutionaire psychologie
o Neurowetenschap: richt zich op het begrip van hoe de hersenen gedachten,
gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen en andere mentale processen
creëren.
o Evolutionaire psychologie: beschouwt gedrag en mentale processen op basis
van hun genetische aanpassing aan overleving en voortplanting.
Cognitief perspectief
De nadruk ligt op mentale processen, zoals leren, geheugen, perceptie en denken als
vormen van informatieverwerking. Alles in het hoofd. Onze gedachten en handelingen
zijn het resultaat van het unieke cognitieve patroon van waarneming en interpretaties
van ervaringen. (Wilhelm Wundt en William James)
Behavioristisch perspectief
Ons handelen wordt gevormd door de consequenties van ons gedrag. Buiten af,
waarneembaar gedrag (John Watson). Tabula Rasa - onbeschreven blad (John
Locke)
Whole person perspectief
Processen in onze onbewuste geest. Globaal inzicht in de persoonlijkheid,
humanisme, psychodynamische psychologie, psychologie van karaktertrekken en
temperament.
o Psychodynamische psychologie: persoonlijkheid en stoornissen komen voort
uit processen in het onbewuste. (Sigmund Freud)
o Humanistische psychologie: menselijke groei en potentieel. Behoefte om te
groeien.
o Psychologie van karaktertrekken en temperament: unieke
persoonlijkheidskenmerken die in de tijd en alle situaties consistent zijn.
(Psychoanalyse is een medische techniek voor de behandeling van psychische
stoornissen)
Ontwikkelingsperspectief
Mensen veranderen als gevolg van een interactie tussen erfelijke eigenschappen die
in onze genen zijn vastgelegd en de invloed van onze omgeving.
Nature – Nurture, levenslooppsychologie, puberteit, midlifecrisis etc.
4
