Nederlandse letterkunde II: middeleeuwen (BKULV0UE1A)
Samenvatting
Samenvatting Nederlandse Letterkunde II - Middeleeuwen
6 keer bekeken 0 keer verkocht
Vak
Nederlandse letterkunde II: middeleeuwen (BKULV0UE1A)
Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting van alle slides, colleges & aansluitende notities van Hanne Eeredekens (samenvatting ).
Deze bevat alle te kennen informatie zoals genoemd door professor Geert Claassens.
Nederlandse letterkunde II: middeleeuwen (BKULV0UE1A)
Alle documenten voor dit vak (1)
Verkoper
Volgen
geertjehutsebaut
Voorbeeld van de inhoud
Geertje Hutsebaut
NEDERLANDSE LETTERKUNDE II
MIDDELEEUWEN
SAMENVATTING
Inleiding
Middelnederlandse literatuur 1150 – ca 1500
= begonnen met ‘hebban olla vogala’
Problemen met Middelnederlandse
Middelnederlands geen gestandardiseerde taal
literatuur = verzameling van dialecten van het
Nederlands
o.a. Vlaams, Brabants, Limburgs,
Hollands, Oost-Middelnederlands
Oostgrens geen vloeiende
grens gezien
Duits en Nederlands
verwant zijn
zuiderse taalgrens
(Romaanse Frans tov
Germaanse Nederlands)
Niet veel overgebleven geschreven
boeken
(boekdrukkunst toen enkel in Aalst met
Aalsters accent ≠ overal te verstaan)
< heel langzaam proces
< veel fouten dialectologisch
overgenomen
< autografen niet bewaard
< heel duur
< lage alfabetiseringsgraad
Proces van schrijven 1. perkamentmaker adhv dierenhuid
2. gelooid (fijnschuren en op maat snijden)
3. aflijnen en liniëren
4. kopiëren in scriptorium
5. illumineren
Hoe meer kopieën van een werk, hoe
belangrijker
= gesponsord door mecenaten
Tekstvorm = orale doorgave adhv voorlezingen
Profane literatuur Geestelijke literatuur
Rijm Proza
≠ waarheid = ‘de waarheid’
= middelen om tekst te onthouden: ≠ rijm of speciale vorm
rijm, herhalingen, epitheta, formules (rommelt met waarheid)
= ongeletterd publiek
Originaliteit ≠ wenselijk, aangezien waarheid al bekend is (Bijbel)
+ fictie is liegen en dan ga je naar de hel
Chrétien de Troyes: ‘uitvinder’ van de fictie: verhalen zonder
historische waarheid, maar wel morele waarheid – rechtvaardigt
leugens
Conventionalitei Wél ideeën op basis van wat al bekend is
t Herkenbaarheid met verrassingen
Bv. patronen in de Arthurromans (zelfde structuur, andere
personages/boodschap/avontuur)
1
,Geertje Hutsebaut
Vertalingen = ‘uiteenzetten van betekenis dmv een andere taal’
Waarbij de inhoud belangrijker is dan de exacte verwoording
Versredundantie: aanpassen/weglaten van zinnen om rijm te
doen kloppen
Vormvereisten grote invloed
BEHALVE bij gewijde teksten waar de vorm bijdraagt tot de
betekenis: zo min mogelijk aanpassing
Auteur = aanvankelijk clerus < monopolie op onderwijs (in Latijn)
= veel minder dan Invloed op auteurs en literatuur blijft
nu Schrijven in volkstaal als “tweede,
vreemde taal”
MAAR vanaf 13de eeuw opkomst stadsschool
1) Niet meer uitsluitend clericale
loopbaan: ook handel
2) Alfabetisering met wereldlijke
oriëntatie: zakelijk schriftgebruik
3) Wel nog invloed clerus als
leerkrachten
= veel anonimiteit < ideaal van nederigheid/humilitas (werk >
auteur)
= in opdracht van Mecenas = een beschermheer van
mecenaat kunstenaars, verzoekt het schrijven van
bepaalde teksten en biedt de financiële
middelen daarvoor
= kloosters, hof & adel en stedelijke elite
< literaire interesse
< statussymbool
Invloed op objectiviteit van werken
Literatuurconsumptie als belegering
(moraliserend) of entertainment?
Moraal als cover-up voor juicy story?
Sensus - Letterlijke interpretatie
litteralis - Uitleg over wat precies in de tekst staat
Sensus - Allegorische interpretatie
allegoricus - Gebeurtenissen (meestal uit OT) begrepen als
voorafspiegeling (van NT)
Sensus moralis - Morele interpretatie
/ tropologicus - Uitleg van bijbelplaats zoals die
consequenties heeft voor de mens
Sensus - Eschatologische interpretatie
anagogicus - Concentratie op uiterste bestemming van de
mens
Middeleeuwse literatuur symbolisch georiënteerd: tussen de
regeltjes lezen
Conclusies Middeleeuwse samenleving = doordrenkt van het religieuze
- Belegering > amusement
- Functionaliteit staat voorop aka pragmatische werken
- Thema’s God, de liefde en de strijd > innerlijke wereld van de
auteur
Heinric van Veldeke, hagiograaf en hofprofeet
Heinric van Veldeke < Hasselt, Limburg = Maasland: oudste literaire werken
Bv. Limburgse Aiol of Trierer Floyris
< ?? – vóór 1210 1210: verwijzing naar Heinric in Godfried
van Strassburgs Tristan in o.v.t.
< lagere adel = trivium
Oeuvr = altijd in het Limburgs met bewerkingen in het Thürings ≠ duidelijke
e (Z-Duits) taalgrenzen
Beroemd in Duitse taalgebied
Minnelyriek = hoofs spel
= 25 liederen in clusters (interne samenhang)
= cylische samenhang: liederen interreageren
= onzekere datering
= gebroken rijmparen: invloed Limburgs
= invloed Franse lyriek: troubadours, trouvères
en Latijnse vagantenlyriek
Invloedrijk werk: doorgeefluik Franse
hoofse lyriek naar Germaans taalgebied
Eneïde/eneasroman = 1e literaire diefstal: manuscript werd gestolen
op bruiloft, later teruggegeven met verzoek om
tekst af te maken
= ridderroman met klassieke elementen
= deel 1 geschreven voor 1174, voltooid tussen
1183 en 1190
= benadrukt hoofse ideologie en introduceert in
Germaans gebied
= = Anglonormandische roman (1160):
geba redelijk snelle vertaling en circulering van
seer de tekst
d op ≠ letterlijke vertaling, bewerking met
Rom versredundantie
an - Personages weggelaten
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geertjehutsebaut. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.
