HC 1: Ondervoeding
Leerdoel: Benoem mechanismen van het ontstaan en de gevolgen van ondervoeding.
Lesdoelstellingen
• De belangrijkste resultaten uit LPZ 2015 kunnen benoemen
• De definitie van ondervoeding weergeven
• Verschillende typen van ondervoeding kunnen verklaren
• Mechanismen van het ontstaan en de gevolgen van ondervoeding op het lichaam kunnen
uitleggen
Hoorcollege 1: Prevalentie, soorten en gevolgen van ondervoeding
WZW: Wonen zorg Welzijn
TZ: ThuisZorg
Ondervoeding komt het meeste voor in woon, zorg en welzijnsvoorzieningen WZW bij 1 op
de 5 bewoners maar liefst.
LPZ
Ondervoeding blijft een belangrijk zorgprobleem in de Nederlandse gezondheidszorg.
Gevolgen zijn; daling van weerstand, verhoogde kans op ziekteproblemen, zoals infecties
decubitus, vallen en een vertraagde wondgenezing. Kan leiden tot een langere opnameduur
in ziekenhuis verhoogd medicijngebruik toename zorgcomplexiteit afname van de kwaliteit
van het leven en toenemende kosten.
,Oorzaken minder eten:
Verminderde eetlust
Misselijkheid
Problemen met kauwen
Problemen met slikken
Actuele ziekte
Pijn
Nuchter zijn (?)
Ondervoeding komt vaker voor en met het grootse risico bij:
Jonge kinderen, zwangere en ouderen YOPI (Young, Old, Pregnant, Immunosupressed)
Patiënten: infectieziekten, maligniteit, GI, nierziekte en longziekte
Co morbiditeit
Ondergaan van de complexe operaties, brandwonden en transplantatie
Diagnose
BMI, onbedoeld gewichtsverlies, de vetvrije massa index (VVMI), aanwezigheid van ziekte en
inflammatie
Definitie
Ondervoeding is een acute of chronische toestand waarbij een tekort of disbalans van
energie, eiwit en andere voedingstoffen leidt tot een meetbare, nadelige effecten op
lichaamssamenstelling, functioneren en klinische resultaten.
ESPEN Definitie
Ondervoeding is een subacute of chronische toestand van een inadequate voedselopname, waarin
een combinatie van verschillende mate van over- of ondervoeding en inflammatoire activiteit
hebben geleid tot een verandering in de lichaamssamenstelling en verminderde functie.
,Deze definitie kennen voor het tentamen.
Deze drie dingen moet je weten voordat je kan zeggen of iemand ondervoed is:
Onbedoeld gewichtsverlies opgetreden
BMI
Spiermassa
, Onderdeel van de toets. In de oefentoets kan je zien hoe ze worden gesteld.
Uitleg afbeelding m.b.v. literatuur:
Cachexie
Als er sprake is van ziekte gerelateerde ondervoeding met inflammatie, kan er sprake zijn van
cachexie. Cachexie kenmerkt zich door een ernstige metabole ontregeling met gevolgen voor onder
andere het gewicht, de spiermassa, het energieverbruik, de functionaliteit en de eetlust.
Ziektebeelden waarbij dit optreedt zijn kanker, COPD, hartfalen en andere chronische inflammatoire
aandoeningen. Bij cachexie zijn de gebruikelijke voedingsinterventies onvoldoende effectief om het
gewichtsverlies en verlies aan spiermassa om te keren.
