Samenvatting Psychologie
1. Psychische stoornissen
Psychopathologie omvat elk patroon van emoties, gedragingen of gedachten dat niet bij de situatie past
en dat persoonlijk lijden veroorzaakt of het individu ervan weerhoudt om belangrijke doelen te realiseren.
Psychopathologie wordt ook wel psychische stoornis of geestesziekte genoemd.
Het is niet eenvoudig om een onderscheid te maken tussen ‘normaal’ en ‘abnormaal’. Klinische
psychologen kijken naar drie klassieke symptomen van ernstige psychopathologie:
• Hallucinaties
Zintuigelijke belevingen die niet overeenkomen met de werkelijkheid, zoals stemmen in het hoofd of
‘dingen zien’.
• Wanen
Extreme verstoringen van het denken, waaronder hardnekkige irrationele overtuigingen.
• Affect
Term die verwijst naar een emotie of stemming. Mensen wier affect zonder duidelijke oorzaak
verstoord is en die gedeprimeerd, angstig of manisch zijn – of die helemaal geen emoties lijken te
hebben – vertonen mogelijke tekenen van een ernstige psychische stoornis.
In de oudheid voelde men zich omringd door bovennatuurlijke krachten, die verantwoordelijk waren voor
geluk, ziekten en rampen. De mensen geloofden dat psychopathologie werd veroorzaakt door demonen
en geesten die zich in de geest en het lichaam van het slachtoffer hadden verschanst. ‘Genezen’ was
alleen mogelijk door de demonen uit de geest van het slachtoffer te verjagen à martelingen.
Later ontstond het medisch model. Deze beschouwt psychische stoornissen als ziekten van de geest,
die, net als lichamelijke ziekten, een objectieve oorzaak hebben en een specifieke behandeling vereisen.
De in de westerse wereld als de twee belangrijkste beschouwde visies op psychopathologie, het
medisch model en de psychologische invalshoek, staan dikwijls lijnrecht tegenover elkaar. Het medisch
model beschouwt psychische stoornissen als een ‘ziekte’, terwijl de psychologie ze opvat als een
interactie tussen biologische, gedragsmatige, cognitieve, ontwikkelings- en sociaal-culturele factoren.
Hoewel therapeuten het soms oneens zijn over de etiologie (oorzaken) van psychische stoornissen,
bestaat er gewoonlijk wel consensus over de indicatoren of tekenen die wijzen op het bestaan van een
stoornis. Naast de drie klassieke symptomen van een stoornis zijn ook de volgende kenmerken
indicatoren van psychische stoornissen:
• Distress
Vertoont de betrokkene ongewone of langdurige symptomen van onbehagen of angst?
• Onaangepastheid
Gedraagt de betrokkene zich regelmatig op een manier die bedreigend is voor zichzelf en/of
anderen?
, • Irrationaliteit
Gedraagt of uit de betrokkene zich op een manier die irrationeel of zelfs onbegrijpelijk is voor
anderen?
• Onvoorspelbaarheid
Gedraagt de betrokkene zich onvoorspelbaar en inconsistent op verschillende tijdstippen of in
verschillende situaties, alsof hij of zij de controle kwijt is?
• Onconventioneel en ongewenst gedrag
Gedraagt de betrokkene zich op een manier die zelfden voorkomt, die sociale normen of wetten
schendt en moreel onacceptabel of onwenselijk is?
De DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorder) is wereldwijd het meest gebruikte
classificatiesysteem voor psychologische en psychiatrische stoornissen. In 2013 is de nieuwste versie,
de DSM-5, verschenen.
Kritiek DSM-5:
• Te veel verschijnselen worden geclassificeerd als ziekte
• Ziektes en medicijnen worden te veel aangepraat à belang farmaceutische industrie en
zorgverzekeraars
Labeling verandert mensen in stereotypen, waardoor de persoonlijke kenmerken en de unieke
omstandigheden die van invloed zijn op hun stoornis onopgemerkt blijven. Bovendien leiden etiketten
vaak tot vooroordelen en sociale afwijzing.
In het ideale geval leidt een nauwkeurige diagnose tot de juiste behandeling. Soms is een diagnose een
etiketje dat mensen van hun identiteit berooft en de sociale en culturele context van hun problemen
verdoezelt.
1.1 Stemmingsstoornissen
Een stemmingsstoornis is een abnormale verstoring in emoties of stemming, inclusief bipolaire en
unipolaire stoornis. Stemmingsstoornissen worden ook wel affectieve stoornissen genoemd.
Ernstig depressieve stoornis
Een ernstig depressieve stoornis (unipolair) is een stemmingsstoornis die wordt gekenmerkt door verlies
van levenslust en/of zware neerslachtigheid. Het is een vorm van depressie die niet afgewisseld wordt
met manische perioden.
• Elk jaar lijden er zo’n 650.000 mensen in Nederland aan een depressie.
• Depressie heeft grote economische gevolgen. Mensen met depressie maken extra gebruik van
medische voorzieningen en door het ziekteverzuim ontstaan er productieverliezen in betaalde en
onbetaalde arbeid. Het zorgt dus voor hoge maatschappelijke kosten.
• 1 op de 50 mensen met een ernstige depressie pleegt zelfmoord.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gwendolynx. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.