Samenvatting
Samenvatting Psychologie van het persoonlijke
- Instelling
- Hogeschool Leiden (HSL)
Toetsdoelen psychologie van het persoonlijke uitgewerkt
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
Voorbeeld 3 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
2 beoordelingen
Door: alexadema • 4 jaar geleden
Door: artuitermark • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Psychologie van het persoonlijke, periode 4 jaar 1Hoofdstuk 1
De student kan de definitie geven van het begrip persoonlijkheid, die in het boek gehanteerd
wordt als uitgangspunt.
Persoonlijkheid = bestaat uit de verzameling persoonlijke karakterrekken en mechanismen die
binnen het individu zijn georganiseerd --> relatief langdurig en beïnvloedt iemands interacties met en
aanpassingen aan de intrapsychische, fysieke en sociale omgeving
Karaktertrek = beschrijven de neigingen van een persoon om zich op een bepaalde manier te
gedragen
- Beschrijven mensen
- Helpt gedrag te verklaren
- Helpt toekomstig gedrag te voorspellen
---> Karaktertrekken beïnvloeden de manier waarop mensen hun leven vormgeven (denken,
doen en voelen)
Mechanisme = proces over hoe een bepaalde eigenschap tot uiting komt d.m.v.: input -> decision
rules (beslissingsregel) -> output
- Gevoeliger voor info uit omgeving die aansluit bij de karaktertrek
- Denkt na over verschillende opties
- Stuurt gedrag richting bepaalde categorieën
Bv:
Input: nieuwe mensen ontmoeten
Beslissingsregel: extravert --> praatje maken/ introvert --> op achtergrond blijven
Output: extravert persoon --> stapt op nieuwe mensen af/ introvert --> ontwijkt nieuwe mensen
Beslisregels persoonlijkheid: bepalen welke behoeften worden geactiveerd, afhankelijk van de
omstandigheden
- Georganiseerd:
Karaktertrekken en mechanismen zijn georganiseerd en aan elkaar gelinkt
Persoonlijkheid is zo georganiseerd dat ze beslisregels hebben en in bepaalde situaties onder
bepaalde omstandigheden wordt geactiveerd
- Langdurig:
Karaktertrekken zijn relatief langdurig en vaak consistent met verschillende situaties
Persoonlijkheid op 3 niveaus te analyseren:
1. Niveau van menselijk ras
2. Niveau van individuele/groepsverschillen
3. Individueel niveau (vaakst als TP’er)
De student kan de zes invalshoeken binnen de persoonlijkheidspsychologie van elkaar
onderscheiden.
Dispositionele invalshoek:
- Hoe verschillen individuen van elkaar op basis van persoonlijke kenmerken
- Hoeveel eigenschappen nodig om persoon te beschrijven? -> Big 5 meest gebruikt
0
,Biologische invalshoek:
- Persoonlijkheid bekeken vanuit de genen en evolutie
- Mensen worden gezien als verzamelingen biologische systemen: bouwstenen van gedrag,
gedachten en emoties
- Persoonlijkheid aangeboren (nature)
Intrapsychische invalshoek:
- Gekeken naar buitenbewustzijn
- Mensen worden gedreven door innerlijke processen: gedachten, verlangens, angsten,
onbewuste motieven
- Psychodynamische invalshoek: Freud
- Humanistische invalshoek: Maslow en Carl Rogers
Cognitieve-ervarings invalshoek:
- Wat mensen denken, doen en voelen wordt bepaald door de manier waarop zij de wereld
interpreteren
- George Kelly
Sociale en culturele invalshoek:
- Persoonlijkheid het gevolg van interactie met cultuur, omgeving en relaties
- Zorgen bv. voor verschillende persoonlijkheden tussen mannen en vrouwen
Aanpassingsinsvalshoek:
- Rol van persoonlijkheid in stressvolle situaties (coping strategieën)
- Homeostase
Hoofdstuk 2
De student kan de volgende soorten persoonlijkheidsdata onderscheiden en toelichten aan de
hand van voorbeelden.
Self-report data (S-data):
- Informatie die de persoon zelf vrijgeeft
- (Bv. persoonlijkheidsvragenlijsten als de NPV of PMT)
Observer-report data (O-data):
- Informatie verworven door mensen die de persoon hebben geobserveerd
- (Bv. een juf die vertelt hoe Tim van 5 jaar zich gedraagt in de klas)
Test data (T-data):
- Informatie verkregen vanuit experimenten die gevoerd worden in een experimentele setting
- (Bv. FMRI (hersenscan))
Life-outcome data (L-data):
- Informatie verkregen d.m.v. het geboorteregister, facebook etc.
1
, Dispositionele invalshoek
Hoofdstuk 3
De student kan verschillende taxonomieën van persoonlijkheid onderscheiden en toelichten.
Eysenck (Hiërarchisch persoonlijkheidsmodel: PEN):
- Drie hoofdpersoonlijkheidskenmerken onderscheidt
- -> lopen uit in 5 andere kenmerken -> lopen uit in 4 andere kenmerken
- P = psychotcisme (mate van egoïsme en vijandigheid)
E = extraversie/introversie
N = neuroticisme/emotionele instabiliteit
Catell (16-persoonlijkheidsfactorensysteem):
- 16 persoonlijkheidskenmerken onderscheidt
- Tot deze kenmerken gekomen d.m.v. factoranalyse, S-data en T-data
- Theorie nooit bewezen, wel basis voor Big Five
Jerry Wiggins (Circumplex model):
- Twee dimensies gehanteerd: dominantie/onderdanigheid en vriendelijkheid/vijandigheid
- A.d.h.v. de dimensies -> 16 persoonlijkheidskenmerken
- Ontwikkeld door het bestuderen van taal: synoniemen/antoniemen, woorden uit
woordenboek
Adjacency = persoonlijkheidskenmerken die dicht bij elkaar in de buurt liggen (zoals
dominant en competitief) hebben een positieve correlatie
Hoge score op het ene kenmerk -> hoge score op het andere
Bipolarity = persoonlijkheidskenmerken die het tegenovergestelde van elkaar zijn: liggen
tegenover elkaar
Orthogonality = persoonlijkheidskenmerken die niet gecorreleerd zijn aan elkaar: staan
haaks op elkaar (hoek van 90 graden) in de cirkel (bv. dominantie en vriendelijkheid)
Big Five:
Bestaat uit de volgende 5 persoonlijkheidskenmerken (OCEAN), d.m.v. factoranalyse:
- O: Openheid
- C: Consciënteusheid
- E: Extraversie
- A: Vriendelijkheid
- N: Neurotcisme
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper student99nmp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen