Samenvatting
Samenvatting Taal en Spraak kennisdoelen 1B
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Uitgebreide kennisdoelen, overzichtelijk weergegeven en makkelijk leerbaar.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
KT&S kennisdoelenBlok B
De student benoemt mogelijke oorzaken van een afwijkende taalontwikkeling en verwoordt de
invloed van de stoornis op de taalontwikkeling (Welle-Donker, 2000).
• Slechthorendheid / gehoor
o Wanneer een kind niet goed hoort zal het klanken in de taal niet goed kunnen
waarnemen.
o Een kind met slechthorendheid kan hoge klanken goed waarnemen maar klanken als
P, T, K, S en F lijken dan te veel op elkaar.
▪ Hier worden klinkerverschillen niet goed waargenomen.
▪ Een zin met te weinig klemtoon wordt nauwelijks begrepen waardoor ook de
grammatica van de taal onvoldoende geleerd kan worden. Dan gaat het om:
• Voorzetsels, lidwoorden of voegwoorden.
• Perceptief gehoorverlies of geleidingsverlies
• Afwijkingen in bouw of bewegingsmogelijkheden van de spraakorganen
o Wanneer een kind zijn spraakorganen niet goed kan bewegen of hier afwijkingen in
heeft, kan het kind moeite krijgen met uitspreken van klanken.
o Elke spraakklank heeft zijn eigen spraakorganen nodig om te worden uit gesproken.
▪ Bijvoorbeeld: een 3 jarige jongen kan vanwege onhandige mondmotoriek
klanken nog niet vormen.
▪ Gesloten lippen, ronding of vernauwing.
• Neurologische (ontwikkelings-) stoornissen
o Als een kind als gevolg van een ongeluk een hersenbeschadiging oploopt kan dit tot
afasie leiden.
▪ De dingen die het kind vroeger begreep, begrijpt hij niet meer.
▪ Taal wordt niet begrepen en kan moeilijk uit de woorden komen.
• Sterk onvoldoende omgevingsfactoren, deprivatie
o Als een kind opgroeit in een weinig stimulerende omgeving kan het kind niet
voldoende taal opbouwen.
o Kinderen leren taal door de ouders en nieuwe informatie te krijgen, voorlezen.
Hierdoor gaan kinderen dingen op hun eigen manier uiten.
• Algemene leervermogen/mogelijkheden
o Een kind dat een minder intelligent vermogen heeft zal minder vloeiend taal kunnen
leren dan een kind die dit wel heeft.
o In de taalproductie zullen fouten blijven zitten en taalbegrip zal achter blijven.
▪ Hak op de tak
o Begrijpen en formulering van zinnen zal achter blijven.
o Een taalprobleem kan een bedreiging vormen voor het denkontwikkeling en
leervermogen in het onderwijs.
o Tussen spreken en gedrag bestaat een verband. Bij kinderen tussen 4 en 6 jaar zal dit
veranderende gedrag tot uiting komen.
• Gedragsstoornis: autisme, pdd-nos, ADHD
Stoornissen in de spraak taalproductie, vaak ook in taalbegrip. Zijn te verklaren door ongunstige
beïnvloedende factoren:
▪ Slechthorendheid
1
,KT&S kennisdoelen
Blok B
▪ Afwijkingen in de bouw en bewegingsmogelijkheden van de spraakorganen
▪ Neurologische ontwikkelingsstoornissen
▪ Sterk onvoldoende omgevingsfactoren
▪ Algemene leermogelijkheden
▪ Gedragsstoornis: ADHD, PDD-NOS (contactstoornis) geven o.a. aandacht en
concentratie problemen en kunnen dus moeilijk stil staan bij een boodschap
of grammatica leren.
▪ Extreem lichamelijke condities zoals bloedarmoede en stofwisselingsziekten.
• Kinderen met bloedarmoede hebben niet een lange inspanningsboog
en kunnen zich dus niet voor een lange tijd inspannen om iets te
leren. Het ijzertekort zorgt voor een achterstand in mentale en
motorische ontwikkeling.
De student legt de begrippen rondom verschillende taalontwikkelingsstoornissen uit
• Op zichzelf staande taalontwikkelingsstoornis de taalontwikkelingsstoornis is niet te
verklaren uit sensorische cognitieve neurologische of emotionele problemen:
o Genetische factoren spelen wel een rol
o Er is sprake van een zeer zwakke aanleg om taal te leren
o Primaire taal ontwikkelingsstoornis
▪ opzichzelfstaande tos/specifieke stoornis
▪ in wetenschappelijke literatuur: specific language impairment (SLI)
In het speciaal onderwijs: ESM (ernstige spraak/taalmoeilijkheden) alleen in het speciaal onderwijs
worden met kinderen met ernstige spraak en taal moeilijkheden gebruiken we deze term ESM. We
hebben in NL over taal ontwikkelings stoornis (tos) kinderen.
Kind heeft zwakke aanleg om taal te kunnen leren. Je kunt dit afleiden omdat het kind geen andere
problemen heeft, er is dus een uitsluitingsdiagnose.
Dit is een uitsluitingsdiagnose.
Het is een uitsluitingsdiagnose omdat we nog te weinig weten over de oorzaken van een specifieke
tos.
2
, KT&S kennisdoelen
Blok B
Kenmerken specifieke taalontwikkelingsstoornis
o Woordenschat blijft achter
o Woordvindingsproblemen
o Grammaticale problemen
o Sociale taalvaardigheid is beperkt
o Moeite met verklaringen en adequate definities, heeft te
maken met woordvinding. Weten hoe je iets omschrijft.
o Metalinguïstisch bewustzijn is minder ontwikkeld. Je
begrijpt wat je niet goed gedaan of gezegd. Kinderen die
wel goed ontwikkeld zijn begrijpen dit vaak wel. Uit
zichzelf zullen ze zich niet zelf gaan verbeteren.
• Niet op zichzelf staande taalontwikkelingsstoornis
Ook wel secundair, taalproblemen als gevolg van een ander probleem. Dit is een
taalontwikkelingsstoornis als gevolg van een ander primair probleem.
Oorzaken van een secundair/ niet op zichzelf staande stoornis:
• Auditieve stoornis
• Mentale stoornis (verstandelijke beperking)
• Een stoornis in het autistisch spectrum
• Lichamelijke beperking, waaronder afwijkingen aan
spraakorganen en neuro motorische stoornissen
• Extreem weinig taalaanbod en sociale deprivatie in de eerste
levensjaren
• Meervoudige handicap, combinatie van hier bovenstaande
factoren
Auditieve stoornis
• Blijvende matig tot ernstige gehoorverliezen
o Kunnen zorgen voor niet specifieke taalontwikkelingsstoornissen
• Lichte gehoorverliezen (minder dan 40 dB)
o Hebben invloed op de taalontwikkeling met name de expressieve ontwikkeling.
o Die invloed is niet blijvend, achterstanden worden weer ingehaald.
Sociaal emotionele omstandigheden
• Vanuit literatuur enige aanwijzing dat lage opleiding moeder samenhangt met beperkte
woordenschat kind. Taalaanbod geeft aan hoe het wel moet.
• Beperkte woordenschat is echter niet hetzelfde als taalontwikkelingsstoornis.
Als de moeder hoog opgeleid is, hangt dit samen met de kinderen die een goede taalvaardigheid
hebben. Geldt ook voor de vader. Belangrijk dat de opvoeder een hoge opleiding heeft.
• Specific Language Impairment (SLI) Primair, betekent dat de taalstoornis
op zichzelf staat en niet te verklaren is vanuit sensorische, cognitieve, neurologische of
emotionele problemen. Er mag geen sprake zijn van een beneden gemiddelde intelligentie,
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper praatjuf. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen