Samenvatting
Samenvatting geologie en geomorfologie
- Vak
- Instelling
alles over platen, vulkanen, gesteente, gletsjers & geologische tijdschaal
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
femkevern
Voorbeeld van de inhoud
Aardrijkskunde juni 2024Thema 2: geologie
1 bouw van de aarde
1.1 Ontstaan van de aarde
4.6 miljard jaar ⟶ ontstaan aarde uit reusachtige accretieschijf van gas en
stof ⟶ die draaide om jonge zon & bestond uit overblijfselen van eerdere
sterrenexplosies.
Protoplaneten ⟶ door zwaartekracht beginnen in accretieschijf kleine deeltjes
samen te klonteren.
Aarde = protoplaneet ⟶ groeide door het aantrekken van
materie uit zijn omgeving.
Vele botsingen, sterkte radioactief verval, kernsplijting in
zwaardere elementen & aangroeien van de aarde = veel
energie bevat, kern = vloeibaar ⟶ Binnenin ⟶ zwaarste
elementen = ijzer & nikkel ⟶ centrum ⟶ vormden kern.
Korst = dunste, buitenste schil van aarde, bestaat uit
gesteente/mineralen. = gestolde buitenste lagen van de aarde.
Mantel = boven op korst, samengesteld uit vloeibare gesteenten uit binnenste
planeet.
Aarde koelde af ⟶ waterdamp condenseerde & regende ⟶ oceanen die lagere
delen van korst vulden.
Atmosfeer = gassen die werden vrijgegeven tijdens vulkanische activiteit &
uitgassen van het interieur.
Theia = botste tegen aarde ⟶stuk uit aarde = maan, aarde terug gesmolten en
bol geworden.
1.2 Onderzoeksmethode van de aarde
Boringen
Diepste mijnen = 4/5km (norm = 800m) ⟺ Olieboringen = 8km Aardstraal =
6371km ⟺ diepste gat geboren = 12,226 km diep
Boren ⟶olie, gas & steenkool
Technische problemen bij boren = hoger wordende druk, temperatuur in
binnenste aarde, harde steenlagen.
,Aardrijkskunde juni 2024
Kola ⟶ Sovjet-Unie, wouden tot binnenste
aarde boren.
Vulkanisme:
⟶ Magmatisch materiaal aan opp als lava.
= mantelmateriaal. ⟶ Geologen achterhalen hoe
binnenste aarde eruit ziet.
Seismologie:
= wetenschap, bestuderen van het binnenste van de aarde
via aardbevingen. Met seismografen (apparaat) & het seismogram (aflezen
van aardschokken)
Hypocentrum/focus = plaats waar aardbevingen
ontstaan
Epicentrum = plaats op korst waaronder aardbevingen
ontstaan
Aardbeving ⟶ primaire golven (longitudinale
golven) & secundaire golven (transversale golven)
uitgezonden.
Als golven aardopp bereiken ⟶ vormen ze om naar
oppervlaktegolven = seismische golven = schade van aardbeving
veroorzaken.
P-golven = niet waargenomen in schaduwzone van epicentrum van een
aardbeving (103°-143°) door brekingen,
Sneller als s-golven.
S-golven ⟶niet door vloeibaar materiaal.
Seismische golven ≠ in rechte lijn maar
afgebogen door toenemende dichtheid.
Discontinuïteiten ⟶veranderingen in
binnenste aarde door scherpe overgangen
zoals versnellingen op hoekveranderingen in
traject golven.
Seismograaf ⟶ zware massa die opgehangen is aan een
veer, door de vertraging die de veer op de massa uitoefent,
,Aardrijkskunde juni 2024
zal de massa trager bewegen bij aardbevingen. Een pen op de zware massa
maakt dan het seismogram op papier, het beweegt mee met de aardbeving.
De magnitude = de sterkte uitgedrukt in eenheden op de schaal van Richter,
berekent adhv de grootte van de uitslagen op een seismogram.
Seismoloog ⟶ correcties toe op seismogram nadat hij de invloed van de
afstand tussen het epicentrum & seismisch station heeft verrekend.
⟶Door toenamen afgelegde afstand verliezen de trillingen door geometrische
spreiding & absorptie een deel van hun kracht
Schaal van Richter ⟶ indelen van aardbevingen volgens hoeveelheid
vrijgekomen energie. = logaritmische schaal ⟶ = 10X krachtiger bij elke graad.
Aardbevingen zwaarder dan 7 ⟶ seismische momentmagnitudeschaal =
rekening gehouden met hoeveelheid vrijgekomen energie, verschuiving
tektonische plaat & de grote van het verschoven deel.
Schaal van Mercalli ⟶ indeling in beschrijvende vorm van de gevolgen die
aan het aardopp. zijn opgetreden. ⟶ Effecten op mensen, voorwerpen,
gebouwen & landschap. ⟶ Verdeeld in 12 delen (Romeinse cijfers, I: niet
gevoeld ⟺ XII: buitengewoon catastrofaal. ⟶ Hoe dichter bij epicentrum hoe
intensiever.
De
aardkorst:
Indeling gebaseerd op: verschillen in druk, temp., dichtheid & fysische en
chemisch samenstelling
, Aardrijkskunde juni 2024
Aardkorst (2): want de moho(rovic)-discontinuïteit (plotse overgang in
snelheid tussen 2 korsten)
- Oceanische korst
- Continentale korst
Je ziet
Oceanische korst ligt dieper
Boven oceanische korst = oceaan
Boven continentale korst = zeeën
Continentale helling (overgang continentale & oceanische korst)
Troggen ⟶ oceanische botsen tegen oceanische of continentale korsten
Ritsen ⟶ openscheuring continentale korst
Slenken ⟶ openscheuring continentale korst
De mantel:
Onder de aardkorst (35-2900km diep)
3 lagen met verschillende aggregatietoestand
Buitenste laag = vast, tot 100km diep, samen met korst = lithosfeer
2de laag = plastische asthenosfeer, P & S-golven vertragen & buigen af
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkevern. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 71184 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen