Maatschappijleer samenvatting parlementaire democratie
H1: Wat is democratie?
De afspraken van de Vrede van Westfalen (1648) probeerden godsdiensttwist en agressie te
neutraliseren door de soevereine staat centraal te stellen.
Soeverein: een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen het hoogste gezag uitoefent
en het monopolie van geweldsuitoefening heeft.
Politiek: het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden.
Deze keuzes worden in algemeen geldende wetten vastgelegd, en uitgevoerd door ‘dienaren van de
macht’ (ministers, ambtenaren, politie en het leger).
De meeste onderwerpen waarmee de politiek zich bezighoudt zijn van algemeen belang, omdat veel
mensen ermee te maken krijgen.
Een groot dilemma van de politiek is: snel en efficiënt besturen of zorgen we voor maximale
participatie van het volk. In het tweede geval duurt het proces langer.
Democratie: betekent letterlijk dat het volk regeert.
Directe democratie komt nu nauwelijks meer voor. Alleen bij bijvoorbeeld een referendum. Indirecte
of representatieve democratie met als basiskenmerk dat het volk vertegenwoordigers kiest die de
beslissingen nemen en met een zekere regelmaat bij verkiezingen aan de bevolking verantwoording
moeten afleggen over hun beleid komt vaker voor. Dit is praktischer dan directe democratie omdat je
met kleine groepen makkelijker tot besluiten komt.
Andere kenmerken van een democratie:
- er is individuele vrijheid
- er gelden grondrechten
- politie en het leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden
- er bestaat onafhankelijke rechtspraak
- er bestaat persvrijheid
Binnen representatieve democratie bestaat er het parlementaire stelsel (Nederland) en het
presidentiele stelsel (V.S. en Frankrijk).
- Bij het parlementaire stelsel wordt door het rechtstreeks gekozen parlement een kabinet gevormd
die te alle tijden verantwoording moet afleggen aan het parlement en dus indirect aan het volk.
- Bij een presidentieel stelsel wordt er niet alleen een parlement maar ook een president gekozen. De
president staat aan het hoofd van de regering, de uitvoerende macht, en kan naar eigen keuze
ministers benoemen en ontslaan.
Het basiskenmerk van dictatuur is dat de drie machten niet van elkaar gescheiden zijn, maar in
handen zijn van een kleine groep mensen. Deze mensen bepalen nagenoeg alles zelf waardoor
burgers niet of nauwelijks invloed hebben op de politiek, maar ook dat ze hun rechten, als ze die al
hebben, niet kunnen opeisen. Daarom kan een dictatuur nooit een rechtstaat zijn.
Andere kenmerken van een dictatuur:
- er is een beperkte individuele vrijheid
- er is nauwelijks politieke vrijheid
- er is vaak overheidsgeweld
- er bestaat geen onafhankelijke rechtspraak
- massamedia en kunstuitingen staan onder censuur van de overheid
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gijssix. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
