In dit document vind je de leerdoelen van gemeenterecht K1. De leerdoelen zijn uitgebreid uitgewerkt aangezien ik ze zelf ook gebruikt heb. Ik heb de tentamens gehaald zonder herkansing gehaald.
het verschil tussen autonomie en medebewind uitleggen aan de hand van de
Grondwet, de Gemeentewet en bijzondere wetten;
Het openbaar bestuur manifesteert zich op verschillende niveaus. Centraal (op landelijk
niveau) en decentraal (onder meer provinciaal en gemeentelijke niveau). Naast de centrale
overheid (= het Rijk) bestaan er dus ook decentrale overheden (= gemeenten en provincies).
Decentrale overheden beschikken vaak over ruimte en tamelijk open bestuursbevoegdheden
(= discretionaire bevoegdheden)
Autonomie en medebewind zijn geregeld in art. 108 Gemw en art. 124 GW.
De bestuursbevoegdheden van provincies en gemeenten kunnen worden verdeeld in twee
soorten bevoegdheden:
- Autonome bestuursbevoegdheden
- Bestuursbevoegdheden die op grond van medebewind worden uitgeoefend
Autonomie (art. 124 lid 1 Gw jo. art. 108 lid 1 Gemw)
‘Voor provincies en gemeenten wordt de bevoegdheid tot regeling en bestuur inzake hun
huishouding aan hun besturen overgelaten’
Dit houdt onder meer in dat de gemeenteraden verordeningen kunnen maken op het terrein
van hun huishouding. De autonome bevoegdheden zijn verder uitgewerkt in de
gemeentewet. Deze wetten worden ook wel organieke wetten genoemd.
Zo is in art. 149 Gemw bepaald dat de gemeenteraad de verordeningen maakt die hij in het
belang van de gemeente oordeelt.
In gemeentelijke verordeningen kunnen zaken geregeld worden die specifiek van belang zijn
voor de desbetreffende gemeente. Het gaat onder meer om gemeentelijke
belastingvorderingen en regels op het terrein van openbare orde en veiligheid (APV’s). In
autonome verordeningen kunnen autonome bestuursbevoegdheden zijn toegekend aan het
dagelijks bestuur van de gemeente (het college van B&W).
Samengevat:
Vrijheid om zelf beleidskeuzen te maken en regelend en besturend op te treden. Organen
kunnen zelf regelend en bestuurlijk optreden ter behartiging van de plaatselijke belangen en
behoeften.
Doen zij dat op eigen initiatief? autonomie
Vraag: hoe groot is ‘eigen huishouding?’
Medebewind (art. 124 lid 2 Gw jo. art. 108 lid 2 Gemw)
‘Regeling en bestuur kunnen van de besturen van provincies en gemeenten worden
gevorderd bij of krachtens de wet’.
Als ‘bij of krachtens de wet regeling en bestuur van de besturen van de gemeenten wordt
gevorderd’, is er sprake van medebewind. Je kan het dus zien aan ‘bij of krachtens de wet’.
Er is dan sprake van een (verplichte) medewerking door de lagere overheidsbesturen aan de
uitvoering van wetten in formele zin die op rijksniveau door de wetgever zijn gemaakt.
Samengevat:
, Er is sprake van (verplichte) medewerking door de decentrale overheidsbesturen aan de
uitvoering van wetten in formele zin die op rijksniveau door de wetgever zijn gemaakt.
Kortom: de lagere overheid wordt verplicht om iets de doen wat op centraal niveau bepaald
is. Medebewind betekent niet dat de decentrale overheid geen beleidsvrijheid heeft. Als er
staat ‘bij of krachtens de wet’, dan is er sprake van medebewind.
Of doen zij dat omdat een andere overheid dat van hen verlangt? medebewind
Voorbeeld 1: art. 2.4 Wabo.
Voorbeeld 2: De burgemeester is krachtens de Paspoortwet belast met het afgeven van
paspoorten, wat van nationaal belang is, en niet een gemeentelijk belang.
Vormen van medebewind:
Facultatief medebewind Mechanisch medebewind
Het bestuursorgaan is niet verplicht iets te Het bestuursorgaan is verplicht om iets te
doen. Er is als het ware sprake van doen. Je ziet aan het woord ‘stelt’ dat het
‘beleidsvrijheid’. Je ziet het aan het woord mechanische medebewind is.
‘kan’ dat er sprake is van facultatief
medebewind, dus beleidsvrijheid
Autonomie en medebewind zijn dus beide vormen van decentralisatie.
Het hangt er dus vanaf waar deze verplichtingen vermeld staan: in de Provincie- en
Gemeentewet dan in een langere regeling op grond van een andere wet. In het eerste geval
is er sprake van autonomie, in de tweede medebewind
Samenvatting geheel
Niet tot de overheid behorende overheidsbesturen (= decentrale overheidsbesturen) kunnen
twee soorten bevoegdheden hebben. Ten eerste kunnen decentrale overheidsbesturen ook
bevoegdheden uitoefenen in het kader van de ‘eigen huishouding’. Deze bevoegdheden zijn
gebaseerd op de Gemeente- en Provinciewet (= organieke wetten). De bevoegdheden op
basis van deze wetten noemen we autonome (bestuursbevoegdheden).
Ten tweede kunnen ze medewerking verlenen aan de uitvoering van wetten in formele zin.
Het gaat dan om uitvoering van het bijzonder bestuursrecht (bijvoorbeeld in de sfeer van de
ruimtelijke ordening, sociale zekerheid of het onderwijs). Als bijvoorbeeld burgemeester en
wethouders uitvoerging geven aan zo’n bijzondere wet, dan sprake we van ‘medebewind’.
Organieke wetten= wetten die betrekking hebben op de inrichting van de staat en waarvan
de basis in de Grondwet is geregeld.
Voorbeeld: Gemeentewet, Provinciewet en Kieswet.
Let op!
Tijdens het tentamen moet je niet letterlijk de betekenis van de begrippen kennen, maar je
moet de begrippen in een artikel kunnen herkennen.
zelf voorbeelden geven van autonomie en medebewind en deze begrippen koppelen
aan het begrip beleidsvrijheid;
De discretionaire bevoegdheid is onder te verdelen in beoordelingsvrijheid en beleidsvrijheid.
Van beleidsvrijheid is er sprake als het bestuursorgaan vrij is om al dan niet van een
bevoegdheid gebruik te maken. Er staan dan termen in zoals ‘kan’ en ‘is bevoegd’.
Autonome is niet synoniem met volledige beleidsvrijheid. Medebewind is daartegen ook niet
het synoniem van het ontbreken van beleidsvrijheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper axtun. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
