Samenvatting
Samenvatting puntsgewijs, hele reader
- Instelling
- Open Universiteit (OU)
Samenvatting van de volledige reader van Rechtsgeschiedenis. Puntsgewijs met alle belangrijke punten per historisch moment.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
Voorbeeld 3 van de 23 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
10 beoordelingen
Door: jurriaanbol3083 • 1 maand geleden
Door: iri1 • 7 maanden geleden
Door: dennisdelaak • 1 jaar geleden
Door: ahjumelet • 2 jaar geleden
Heel overzichtelijk
Door: fatih_tuncer81 • 2 jaar geleden
Door: jipwienbelt55 • 2 jaar geleden
Door: hadeel86 • 5 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Wetgeving uit de periode vóór de XII tafelenCodex Hammurabi
- Koning Hammurabi van Babylon– 1810 – 1750 voor Christus
- elk artikel heeft de vorm van een korte casuïstische rechtsregel gevolgd door een rechtsgevolg
- jurisprudentie bundel : verzameling van rechterlijke uitspraken door de Koning gegraveerd
- geen codificatie, omvatte niet het hele recht (geen landbouw)
- openbare plaats bij een tempel
- ‘de persoon die een proces voert voor mij als koning van de gerechtigheid, kome naar mijn
beschreven zuil, neemt mijn woorden tot zich, en mijn zuil zal zijn rechtspositie verduidelijken, hem
een vonnis geven, waar hij zich naar kan richten.’
- regels over de rol van de rechter
- positief recht ten tijde van de heerschappij van koning Hammurabi –
- kleitabletten met rechtszaken waarin de rechtsregels uit de codex Hammurabi zijn toegepast.
- geen scheiding privaat- strafrecht en materiaal – procesecht.
Athene
- 700 stadstaten : de polis
- Een samenhangend eenvormig recht ontbrak
Plato
- Het recht wordt door mensen gecreëerd en niet door goden.
- Goden hebben instemming gegeven aan de wetten
- Geeft argumenten waarom wetten verschillen als de geografische omstandigheden verschillen
Draco
- Eerste wetgever van Athene
- 621 voor Christus
- Wetten van Draco kwamen tot stand in een periode van sociale onrust
- Bekendgemaakt op 3 houten borden
- Voor iedereen toegankelijk
- Duidelijk onderscheid tussen moord en doodslag
- Geen gevarieerd stelsel van in zwaarte oplopende straffen
Solon
- 594/593 voor Christus
- Doet onderzoek naar de sociale misstanden (schuldslavernij)
- Eunomia – een staat geregeerd door goede wetten – staat die Solon voor ogen heeft
- Alle burgers dienen bij te dragen aan het belang van de overkoepelende polis – eigen
verantwoordelijkheid en mede verantwoordelijkheid
- Koopt Atheense burgers die in slavernij zijn vervallen vrij
- Afschaffing van met lijf en leden garant staan voor schulden (einde slavernij door schulden)
- Bezit en niet afkomst wordt bepalend voor de vraag welke maatschappelijke positie een burger van
Athene kan bekleden
- Het opschrift stellen van de wetten van Athene om de maatschappij voor lange duur te hervormen
- Afschaffen wetten van Draco
- Kernwoord = onderlinge solidariteit
- Rechtsingang voor alle burgers
- Staat kreeg monopolie op vervolging
- 3 zuilen met 4 houten borden
- Enkel echt spreken op grond van geschreven teksten! rechtszekerheid en rechtsgelijkheid
- Athene gebruikte wetten tot 403 voor Christus
Jury rechtspraak in Athene
- Grote groep burgers velde collectief het oordeel
- Zowel over feiten als over interpretatie van het recht
- Ieder jaar via loting een groep van 6000 man voor de jury gekozen
- Alleen burgers van Athene boven de 30 jaar
- 201 man voor klein zaken tot volledige 6000 voor belangrijke zaken
, o Moeilijk om te kopen
o Door loting (met kleroterion) bijeen gebracht, invloed van elite werd geneutraliseerd
o Stadsbewoners dichterbij rechtspraak, maar hadden geen overwicht
- Na pleidooien werd direct oordeel gevraagd
- Jury gaf antwoord op twee vragen – geheime stemming
o Of de gedaagde straf behoorde te krijgen
o Welke straf toepasselijk was
- Meerderheid gaf de doorslag
- Vonnissen werden niet gemotiveerd
- Hoger beroep bestond niet
De totstandkoming van de XII tafelenwetgeving
Koninkrijk – 753-509 voor Christus
Republiek – 509-27 voor Christus
Keizerrijk Principaat – 27 voor Christus – 284
Keizerrijk Dominaat – 284-395
West Romeinse Rijk – 395 – 476
Oost-Romeinse Keizerrijk – 395-1453
Archaïsche periode – koningstijd
- Lopende tot eind van de 6e eeuw voor Christus
- Afzetting van koning Tarquinis
- Koning aan het hoofd van de staat
- Veeteelt en landbouw zijn de economische motor van de stad
- Groeiende sociale tegenstellingen tussen patriciërs en plebs
- Wetgeving op schrift stellen gelijkheid van inwoners voor de rechter waarborgen
- Na 510 voor Christus worden koningen verdreven en bestuur komt in handen van 2 consuls
Republiek
- 5e tot 1ste eeuw voor Christus
- Langeafstandshandel staat centraal
- Rechtswetenschap ontwikkeld die het recht systematisch rangschikt
o Juridische begrippen een vaste definitie
- Voor klassieke juristen
- Einde: grote sociale spanningen tussen kleine bezittende klassen en een grote onderklasse:
burgeroorlogen
Principaat
- 27 voor Christus tot 284
- Periode van maatschappelijke stabiliteit en afwezigheid van oorlogen (pax Romana van Augustus)
- Klassieke juristen vervolmaken de rechtswetenschap
- Ontwikkeling leerboeken
- Praktische toepassing van het recht
Na klassieke periode
- Vanaf midden 3de eeuw
- Dreiging van oorlogen
- Romeins burgerschap voor aan de grenzen van het rijk wonende stammen
- Weinig plaats voor verdere ontwikkeling van het recht
- Romeinse wereldrijk valt in 395 na Christus uiteen in twee delen
o Hoogtepunt van de rechtsontwikkeling in het Oost-Romeinse rijk is de totstandkoming
van de codificatie van Justinianus (529-534) in Constantinopel
Rome: van Koning naar Consul
- Romulus en Remus – 753 voor Christus - tweeling, strijd om macht ROMulus wint
- Geschiedenis van Rome beging pas 500 jaar na de oprichting
- Recht van Rome: bronnen verloren gegaan bij plunderingen door Galliërs in 390 voor Christus
- Mogelijk dat rechts van Etruksen invloed heeft gehad op het recht van Rome
, - Pomponius – 2e eeuw na Christus – beschrijft in zijn rechtshistorische boek dat in de ze beginperiode
rechtszaken zijn afgehandeld ‘zonder vast omgeschreven wet, zonder vast omgeschreven
rechtsbestel’ en alle macht bij de koning berustte
- Recht werd van generatie op generatie mondeling overgeleverd
- Gewoonterecht – deel van nationale identiteit van Rome
- Ius Civile = gewoonterecht
o Alleen toepasbaar voor geschillen van personen met burgerrechten
- Strijd om evenwicht tussen patriciërs en plebs
- 6e eeuw voor Christus – plebejers krijgen rol in het leger
o Plebejers krijgen macht: kunnen militaire plannen boycotten door te weigeren
Pontificus
Romulus schonk als eerste koning de inwoners van Rome het recht en de wet. ook een rol in religie
Zowel religieuze als rechtsprekende taken lagen in Rome tijdens de koningstijd bij de pontifices onder
leiding van de pontifex maximus.
- Pontifices via coöptatie voor het leven gerekruteerd uit de klasse der patriciërs
Ius – wereldlijke wetgeving
Fas – religieuze richtlijnen
Alleen ten aanzien van het ius rechtszaken
Lex – wet
Edict – regelgeving door een met het imperium bekleedde magistraat uitgevaardigd
Lex – regelgeving door magistraten met imperium bekleed als wetsvoorstel aan de volksvergadering
voorgelegd en door de senaat bekrachtigd
o twee autoriteiten bevoegd om rechtsbronnen uit te vaardigen, leidt tot een situatie met
een tegenstrijdige regelingen
o in geval van een conflict tussen lex en imperium, als uiting van de wil van het gehele
Romeinse volk had de lex voorrang boven edicten die op grond van het imperium waren
uitgevaardigd, omdat hierin enkel de wil der magistraten tot uitdrukking kwam
Checks and balances
Lex als uiting van de wil van het gehele Romeinse volk gaat voor het imperium van de magistraat.
Titus Livius
- Beschrijft zeer gedetailleerd de overgang van koninkrijk naar consulaat
- Het volk van Rome neemt het besluit om de koning en zijn familie te verbannen
- 2 consuls met imperium
o Eerste: Lucius Junius Brutus & Lucius Tarquinius Collatinus
o Ambtstermijn beperkt tot 1 jaar
o Konden geen doodstraf opleggen zonder instemming van het volk
o Senaat werd aangevuld, ook door plebs
Harmonie tussen twee bevolkingsgroepen werd vergroot
- Valerius wordt nieuwe consul ipv Lucius Tarquinius Collatinus
De omslag van Koninkrijk naar Consulaat heeft zich waarschijnlijk niet in enkele dagen, maar in de
periode tussen 500 en 470 voor Christus voltrokken. Een langzaam proces waarin de nieuwe status quo
omgezet moest worden in wetten en een werkzaam bestuurssysteem.
Machiavelli – Italiaanse politieke denker (1469-1527) – zelfmoord van Lucretia is bijzaak in de val van de
Etruskische koningen. Koning was verdreven omdat hij de wetten van het koninkrijk verachtte en
regeerde als een tiran.
Consulaat
- Angst dat er weer een alleenheerser zou opstaan
- Bestuurlijke functies stonden alleen open voor patriciërs
o Patriciërs vormden de curiae
o Curiae stemden over de benoeming van hoge beambten en wetgeving.
367 voor Christus – leges Liciniae Sextae – één van consuls kon plebejer zijn
- Naast patriciërs en plebejers waren er ook vreemden (peregrini) en slaven
- Centraal stond het burgerschap van Rome gaf rechten en plichten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geke90. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen