Acute complexe zorg
Inleiding: In Nederland vinden er jaarlijks > 4.000.000 spoedeisende handelingen op huisartsenposten, >
2.000.000 spoedeisende handelingen op SEH’s en > 1.000.000 ambulanceritten plaats. Acute zorg is vaak
complexe ketenzorg: 1 geheel met meerdere schakels. Het begrip acute zorg hangt af van de definitie en het
perspectief. Afhankelijk van de definitie valt de hulpverlening bij ernstig ongemak of ongerustheid van een
persoon wel of niet onder de acute zorg.
Definitie van acute zorg volgens Schrijvers: zorg in situaties waarin zonder acuut ingrijpen gevaar is voor
overlijden of irreversibele gezondheidsschade.
Definitie van acute zorg volgens werkgroep (NVT-NOV): diagnostiek en behandelingen waarbij binnen een
beperkte tijd het aannemelijk is dat de uiteindelijke uitkomst negatief beïnvloed wordt.
Definitie van acute zorg volgens VWS: een door de zorgvrager en/of zorgverlener ervaren onvoorziene en
onmiddellijke behoefte aan diagnostiek en behandeling.
Acute zorg volgens het Nederlands Triage Systeem: RLSDNA
U0 Reanimatie Ten minste een vitale functie is uitgevallen (patiënt ademt niet meer)
U1 Levensbedreigend Vitale functies zijn in gevaar (bewusteloos)
U2 Spoed Reële kans dat de toestand van de patiënt op korte termijn verslechtert
U3 Dringend Patiënten met klachten die binnen enkele uren moet worden beoordeeld
om medische of emotionele redenen
U4 Niet-dringend De kans op schade op korte termijn is verwaarloosbaar. Beoordeel in 24 uur
U5 Advies Er is geen kans op schade op korte termijn
Huisartsen gebruiken het om te kijken hoe je iemand in moet schatten. In het ziekenhuis gebruik je het om
mensen op volgorde te zetten. U1 kan ook gebruikt worden als iets enorm veel pijn doet. Dan wordt er vaak
even snel pijnstillers gegeven en dan gaan ze ‘’echte’’ U1 mensen helpen.
Definitie van complexiteit van zorg volgens Nivel: de mate waarin verpleegkundigen en verzorgenden in hun
werkzaamheden te maken hebben met routines of juist onvoorspelbaarheid.
Definitie van complexiteit van zorg volgens Rijksoverheid: hoogcomplexe zorg is de zeer complexe behandeling
met een lage mate van voorspelbaarheid van de benodigde kwantitatieve en kwalitatieve inzet en van het
beloop, en waarbij interventies continu worden bijgesteld op grond van diagnostiek en observatie, en grote
gezondheidsrisico’s in het geding zijn.
Definitie van complexe zorg volgens Holla: diagnostiek en behandeling welke ingewikkeld omdat er zeer veel
bepalende en wisselende bijkomende factoren zijn, en er noodzaak is voor hooggespecialiseerde technische
middelen, kennis of een specifieke infrastructuur.
Eenvoudige zorg = diagnostiek en behandeling welke niet complex zijn.
Organisatie acute traumazorg:
- Huisartsen(posten) Eerstelijnszorg
- Traumacentrum level II & III Tweedelijnszorg
- Traumacentrum level I Derdelijnszorg
Organisatie van acute zorg in Nederland:
- Eerstelijnsgezondheidszorg: rechtstreeks toegang aan hulpverlener voor alle vormen van zorg.
- Tweedelijnsgezondheidszorg: alleen toegang aan hulpverlener na verwijzing vanuit eerste lijn met
uitzondering van acute ernstige aandoeningen.
- Derdelijnsgezondheidszorg: alleen toegang aan hulpverlener na verwijzing vanuit tweede lijn met
uitzondering van acute ernstige aandoeningen.
Organisatie van niet-acute zorg in Nederland:
- Eerstelijnsgezondheidszorg: patiënt met meerdere chronische aandoeningen met daarbij een acuut probleem
- Tweedelijnsgezondheidszorg: hoogbejaarde patiënt met een septische shock.
- Derdelijnsgezondheidszorg: jonge patiënt met ernstige letsels meerdere orgaansystemen
,Organisatie van acute eenvoudige zorg door de Eerstelijnsgeneeskunde:
- tijdens kantooruren: via huisartspraktijken
- buiten kantooruren: via huisartsenposten
Organisatie van acute zorg door huisartspraktijken
- Voor de patiënt bekend bereikbaar telefoonnummer waarbij binnen 30 seconde overlegd kan worden met
een medisch deskundig persoon, en er de mogelijkheid is om binnen 15 minuten de patiënt te kunnen zien.
- Praktijkassistente geschoold voor NTS-triage
- Spoedplekken voor consultatie gereserveerd bij reguliere spreekuren
- Tijd gereserveerd voor spoedvisites
- Buiten kantoor uren automatische doorverwijzing naar dienstdoende huisartsenpraktijk of huisartsenpost.
- Huisartsen met verschillende taken: visite-huisartsen, telefoon-huisartsen, consulent huisartsen.
Algemene criteria voor traumacentra level I t/m III:
- Het level 3-ziekenhuis kan geïsoleerde letsels behandelen, bv. een enkel- of heupfractuur.
- In het level 2-ziekenhuis kunnen ook vitaal bedreigde patiënten worden opgevangen, maar zijn niet alle
voorzieningen aanwezig, zoals de neurochirurgie.
- In het level 1-ziekenhuis kunnen alle ernstig gewonde patiënten 24/7 worden opgevangen.
III II I
Levelindeling SEH-afdeling Basis Profiel Compleet
Intensive care indeling Niveau 1 ICU Niveau 2 ICU Niveau 3 ICU
Helikopterlandingsplaats 7x24 uur operationeel Nee Nee Ja
Aantallen ISS >15 0 0 >100
Aantal traumaopvang op shockroom per jaar 0 >50 >300
Materiele criteria voor traumacentra level I t/m III
III II I
Aantal bedden shockroom op SEH 1 1 2
Aantal bedden op SEH 5 5 10
C-boog op OK Ja Ja Ja
Spoedlift SEH naar OK Nee Wenselijk Ja
Cell saver op OK Nee Nee Ja
CT scan - < 3 ' looptijd Op SEH
Angiokamer Nee Ja Ja
MRI Nee Ja Ja
Criteria voor traumacentra level I t/m III
III II I
Anesthesiologie, Intensivist Ja Ja Ja
Cardiologie Ja Ja Ja
Chirurgie Ja Ja Ja
Interne geneeskunde Ja Ja Ja
Kindergeneeskunde, Neurologie, Oogheelkunde Ja Ja Ja
Orthopedie, Radiologie, Revalidatie, KNO Ja Ja Ja
Mond-/kaakchirurgie Nee Ja Ja
Neurochirurgie Nee Nee Ja
, Reconstructieve en microchirurgie Nee Nee Ja
Fysieke criteria voor traumacentra level I t/m III
III II I
Chirurg Basisarts, specialist < 30’ aanwezig AIOS Heelkunde AIOS (3e jaars)
Anesthesioloog Basisarts, specialist < 30 ' aanwezig Specialist < 15 ' aanwezig Specialist < 15 ' aanwezig
Neuroloog Basisarts, specialist < 30 ' aanwezig SEH-arts aanwezig, specialist < 30 ' aanwezig AIOS, specialist < 15 ' aanwezig
Radioloog Basisarts, specialist < 30 ' aanwezig SEH-arts aanwezig, specialist < 30 ' aanwezig AIOS, specialist < 15 ' aanwezig
Röntgenlaborant Basisarts, specialist < 30 ' aanwezig SEH-arts aanwezig, specialist < 30 ' aanwezig AIOS, specialist < 15 ' aanwezig
SEH-verpleegkundige 1 1 2
Level II en III traumacentra in Nederland anno 2014:
- samen hoog volume aantal opnames
- van laag energetische letsels
Level I-trauma centra in Nederland zijn Groningen, Zwollen, Enschede, VU Amsterdam, AMC Amsterdam,
Utrecht, Nijmegen, Rotterdam, Leiden, Tilburg en Maastricht. Jaarlijks worden er > 300 patiënten opgenomen
met meerdere ernstige letsels (ISS>16) alleen al in Nijmegen
Level I-trauma centra in Nederland anno 2014:
- laag volume aantal opnames
- van hoogenergetische letsels
> verwachting rond 2030 is dat het dan hoog volume aantal opnames van hoogenergetische letsels is.
Derdelijnszorg
Samenstelling klein traumateam:
- SEH-arts of AIOS SEH geneeskunde
- assistent radiologie
- SEH verpleegkundige
- coassistent SEH-geneeskunde
, Samenstelling reanimatieteam:
- SEH-arts - AIOS SEH geneeskunde
- SEH-verpleegkundige I - SEH verpleegkundige II
- Anesthesist - AIOS Anesthesie
- Cardioloog - AIOS-cardiologie
- Anesthesie medewerker - Co-assistent cardiologie
- Co-assistent SEH
Samenstelling groot traumateam
- SEH-arts - AIOS SEH geneeskunde
- anesthesist - anesthesie assistent
- radioloog - AIOS-radiologie
- SEH-röntgenlaborant - CT-röntgenlaborant
- SEH-verpleegkundige I - SEH-verpleegkundige II
- trauma/ortho chirurg - AIOS-traumachirurgie
- IC-arts - AIOS IC geneeskunde
- coassistent SEH - coassistent chirurgie
Samenstelling groot traumateam neuro
- SEH-arts - AIOS SEH geneeskunde
- trauma/ortho chirurg - AIOS-trauma/ortho chirurgie
- anesthesist - anesthesie assistent
- radioloog - AIOS-radiologie
- SEH-röntgenlaborant - CT-röntgenlaborant
- SEH verpleegkundige I - SEH verpleegkundige II
- IC-arts - AIOS IC geneeskunde
- Co-assistent SEH - Co-assistent chirurgie
- Co-assistent IC - Co-assistent neurologie
- neuroloog - AIOS neurologie
- neurochirurg - AIOS neurochirurgie
Samenstelling groot traumateam kind:
- SEH arts - AIOS SEH geneeskunde
- trauma/ortho chirurg - AIOS trauma/ortho chirurgie
- radioloog - AIOS radiologie
- SEH röntgenlaborant - CT röntgenlaborant
- SEH verpleegkundige I - SEH verpleegkundige II
- kinder IC arts - AIOS kinder IC geneeskunde
- Coassistent SEH - Coassistent chirurgie
- kinderanesthesist - anesthesie assistent
- kinderneuroloog - AIOS kinderneurologie
- kinderarts - AIOS kindergeneeskunde
- Co-assistent kindergeneeskunde
Trauma time-out in Radboudumc is een plenaire bespreking voor aankomst patiënt met:
- controle en taakverdeling aanwezig personeel
- gegevens van patiënt(en) op transport
- voorbereiding materiaal/CT/IC/OK
MIST = mechanisme injury, identified injury, signs en therapie. MIST is een handige methode voor de
gevorderde eerstehulpverlener (EHBO). Je kunt alleen een goede overdracht doen als je weet wat belangrijk is.
Trauma sign-out in Radboudumc is een plenaire bespreking bij vertrek patiënt SEH met:
- update ABCDE
- samenvatting van conclusies (hoofd tot teen)
- bepalen hoofdbehandelaar