Samenvatting pathologie geslachtsapparaat
Vrouwelijk
1. Vulva 2. Clitoris
3 . vagina 4. Cervix
5. baarmoederlichaam 6. Baarmoederhoorn
7. eileider 8. Eierstok
9. blaas 10. Urethra
Erfelijke afwijkingen (Niet altijd bij geboorte zichtbaar)
- Brachycefalen: te grote kop en te nauw bekken = keizersnede
Congenitale afwijkingen (aangeboren afwijkingen)
- Eten/drinken, medicijnen, röntgenstraling, roken, drinken, infectie
- Kwee / hermafrodiet
Verkregen afwijkingen
Aangeboren of erfelijke afwijkingen
- Keizersnede tgv te grote kop
- Eicellen niet aangelegd in het ovarium
- Ectopische ovaria: eierstok zit op een plek waar hij niet hoort
o Bv. 3e eierstok of 1 niet aangelegde eierstok
- Kwee of hermafrodiet; intersexueel dier; 2 geslachten
o Uiterlijk als teef maar toch teelballen hebben
o Of teef met penis
- Ontbreken stuk geslachtsapparaat
- Rectovaginaal fistel
o Opening tussen vagina en rectum
Verkregen afwijkingen
- Abnormale partus
o Keizersnede
- Cyste in ovarium
o Symptomen afhankelijk van hormoonproductie
o Wat merkt de eigenaar ervan: langdurige loopsheid, schijndracht
o CEH: cysteuze, endometrium hyperplasie; kan overgaan in endometritis
(baarmoeder)
o Soms produceert het geen hormonen en geeft het alleen pijn
- Endocrinologische afwijkingen
o Hyper of hypofunctie van de hypothalamus / hypofyse
o Buitenkant: huidproblemen door hormonen (oestrogeen, progesteron en
testosteron) in onbalans zijn; hyperpigmentatie
o Androgenisatie: bij teef krijg de teef mannelijke trekjes vertonen; rijen, poot optillen,
clitoris vergroten
o Feminisatie: bij een reu vervrouwelijke; aantrekkelijk voor reuen, zittend plassen,
minder interesse in teefjes, melkklieren opzetten
- Intra uterien vruchtdood: vrucht gaat dood in de baarmoeder
, o Bij biggetjes: hoeven niet allemaal dood zijn gegaan
o Abortus:
o Mummificatie: droogt uit, blijft zitten
o Maceratie: weken delen lossen op; je houdt zakje botjes over
o Resorptie: koe word elke keer weer tochtig ook als hij drachtig
Word helemaal opgenomen in de baarmoeder
Kan alleen in heel jong stadium
- Ligginsveranderingen
o Hernia inguinalis = liesbreuk
Organen ingeklemd worden; pijnlijk
o Torsio uteri; draaiing van de baarmoeder
Bij koe aan het einde van de dracht
Bij paard in het midden van de dracht; verstoord geboorteproces
Koliek
- Onstekingen (itis)
o Cysteus endometrium hyperplasiecomplex (CEH) = baarmoederontsteking na
loopsheid
Oorzaak; tijdens loopsheid staat binnenbekleding van baarmoeder onder in
vloed van oestrogeen, dat gaat over in progesteron, kliertjes zijn heel erg
actief, kliertjes zouden moeten slinken maar als dit niet gebeurd krijg je
cystes
CEH: cysteuze, endometrium hyperplasie; kan overgaan in endometritis
(baarmoeder)
Soms produceert het geen hormonen en geeft het alleen pijn
Komt vaker voor bij oudere dieren wanneer ze vaker loops zijn geweest
Onregelmatig loops, hond wil of kan niet drachtig worden
o Mucometra
Kliertjes kunnen slijm gaan produceren
Overdreven slijmproductie in cystes
o Pyometra
Vaak pu/pd
Altijd bij teef na loopsheid (vraag in anamnese)
Lusteloos, slecht eten, algemeen ziek, dikke buik, braken, pijn, pupd
Therapie: operatief, bij open kan je antibiotica geven
Prostaglandines werken bij honden niet
o Vaginitis
In tegenstelling tot CEH vaak bij teef voor de eerste loopsheid
Meestal geen behandeling, evt vaginaal antibiotica inbrengen
Juist bij jong dier die nog niet loops zijn geweest, grote rassen,
brachysephaal, aantrekkelijk voor reuen
Meestal niks aan te doen
Ovariectomie
Ouder dier met vaginitis; denk aan herpes infectie
- Prolapsis vaginae
o Hond; alleen uitpuiling van slijmvlies
o Schaap; alles komt eruit
- Prolapsis uteri
