1: Vrijheid of veiligheid?:
De overheid zet sinds een aantal jaar stevig in op aanpak van ondermijnende criminaliteit, georganiseerde en
onzichtbare criminaliteit. Dit komt oa doordat het steeds vaker de onderwereld verlaat. In een land waarin de
overheid de veiligheid van burgers kan garanderen, voert de overheid het geweldsmonopolie uit. Alleen de
overheid mag geweld gebruiken wanneer noodzakelijk. De politie moet de orde handhaven en criminaliteit
opsporen. Hierbij mag ze iemand staande houden, bij gegronde verdenking. De politie mag hierbij dus gebruik
maken van geweld.
Alle bevoegdheden van de overheid hebben regels, Nederland is een rechtsstaat; de overheid heeft macht, en
er zijn voor iedereen geldende rechtsregels. Deze regels bevatten de rechten en plichten van de burgers, en
regelen bevoegdheden van overheidsinstanties. Instanties kunnen met elkaar samenwerken, en dus gebruik
maken van elkaars bevoegdheden, om meer informatie te krijgen.
Criminelen die ondermijnende activiteiten uitvoeren negeren het sociaal contract.
Het kan lastig zijn om criminaliteit aan te pakken, door onduidelijkheden. Overheidsdiensten hebben een
integrale aanpak: de politie zoekt naar onwaarheden mbv bijv de belastingdienst, en kan daarna haar
opsporingsbevoegdheden gebruiken. De officier van justitie geeft hiervoor toestemming. Al deze officieren
vormen het Openbaar Ministerie (OM). Als de politie de wet overtreedt bij verzamelen van informatie, is het
juridisch onbruikbaar. Het OM doet hier onderzoek naar. Elke keuze die een agent maakt moet
verantwoordbaar zijn.
In politiestaten hoeft de politie geen verantwoording af te leggen, dit kunnen dus nooit rechtsstaten zijn. Een
rechtstaat moet voldoen aan 4 kenmerken:
1. De aanwezigheid van grondrechten: Grondrechten beschermen burgers tegen machtsmisbruik van de
overheid. Ze kunnen zich beroepen op hun grondrechten.
2. De Grondwet bevat ook het legaliteitsbeginsel: dit biedt burgers rechtszekerheid en gaat over 2
dingen: -Alles wat de overheid doet, moet gebaseerd zijn op de wet.
-Je kunt alleen gestraft worden voor iets waarvan op dat moment in de wet staat dat het
strafbaar is.
3. Machtenscheiding(Trias politica):De wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht moeten elkaar
controleren en in balans houden.
4. Onafhankelijke rechtsspraak: rechters moeten onafhankelijk en onpartijdig zijn. Er zijn 3
rechtsgebieden: het burgerlijk recht, het bestuursrecht en het strafrecht.
Burgers van Nederland worden beschermd tegen willekeur en machtsmisbruik van de overheid, ook wel
rechtsbescherming.
De overheid wil alles doen om criminele ondermijning aan te pakken, maar Nederland wil ook een rechtsstaat
zijn, waar alle burgers rechten hebben. Iedereen is onschuldig tot het tegendeel bewezen is, en iedereen is dus
gelijk voor de wet.
2: Grondrechten: beperken of niet?:
De politie mag niet etnisch profileren, dit is een vorm van discriminatie. Ze mogen iemand niet controleren
omdat hij niet zou ‘thuishoren’ in de buurt. Ze mag wel preventief fouilleren, niet verdachte mensen
onderzoeken aan hun kleding. Dit mag alleen met toestemming van de officier van justitie. Hier worden ook
keuzes gemaakt; bepaalde groepen worden wel gefouilleerd, andere niet. Het is de vraag of dit altijd
rechtvaardig gebeurd. Vragen om identificatie is ook niet zomaar toegestaan, maar er geldt wel
identificatieplicht vanaf 14 jaar.
Als het over grondrechten gaat, zijn dat meestal de klassieke grondrechten. Er zijn 3 soorten:
1. Gelijkheidsrechten: het belangrijkste gelijkheidsrecht staat in artikel 1: ‘Allen die zich in Nederland
bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. …’. Dit is uitgewerkt in verschillende wetten,
zoals de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen.
2. Politieke rechten: deze maken het voor burgers mogelijk om te gaan stemmen, en zich verkiesbaar te
stellen. Ze kunnen alleen afgenomen worden bij heel ernstige overtredingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElisadeWit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
