Samenvatting
samenvattingen infectie en afweer
- Vak
- Instelling
samenvattingen van Meuleman en Vral, lesnotities+ PPT + cursus
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 85 pagina's
Voorbeeld 4 van de 85 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgenjadedegrande
Voorbeeld van de inhoud
IMMUNOLOGIE DE BITCHHOOFDSTUK 1: MICROBIOLOGIE IN BEWEGING
- Immuunsysteem: zich ontwikkelt in samenhang met onze omgeving
o Veel contact met onzichtbare wereld= belangrijke invloed op de werking v ons lichaam (moeten we ons
tgn beschermen)
o Micro-organismen: al dan niet pathogeen, sommige zelf symbionten (nodig om gezond te k leven)
- Evenwicht= belangrijk!!!
o Onze wereld= zichtbare & onzichtbare wereld
§ Vroeger: onzichtbare > het levenloze en het zichtbare= geschapen
o We leven in symbiose met bacteriën en bij verstoring EV kunnen pathogenen hun kans grijpen.
o à Onze voortplantingssnelheid <<< bacteriën
o Verstoring van ons evenwicht: nooit goed
§ Na verstoring: ofwel terug nr = evenwicht, ofwel nr een ander evenwicht
• Bv darmflora verstoord? à Evenwicht hier verstoord
- Niet-pathogeen, pathogeen, conditioneel pathogeen
o Micro-organismen in balans met ons: niet echt pathogeen MAAR als er iets verandert: zal pathogeen
worden (bv HIV à aids)
1. DE DRIE DOMEINEN VAN HET LEVEN
Microbiologie begint met de uitvinding v/d microscoop i/d 17de eeuw.
ð Van Leeuwenhoek microscoop
ð Onzichtbare wereld zichtbaar maken
o à Levende micro-organismen à kokken, staven, staphylokok (tros kokken)
VAN ZICHTBARE KENMERKEN TOT MOLECULAIRE KENMERKEN: organismen w niet puur op zich onderscheiden
- Verwantschappen w hier aan elkaar gelinkt
o Man met 16sRNA (deel van ribosomen): bij prokaryoten= 16S en bij eukaryoten 18S = soort
basissequentie op ribosoom intact te houden
o 16s rRNA is sterk verwant aan 18S van eukaryoten
o Redelijk gelijk: er mag niet te veel variatie op zitten, want zelfde functie
3-BELANGRIJKE ENTITEITEN: archaea (meer verwant aan EU dan aan PRO), bacteria en eukarya
- Leven w opgedeeld in bepaalde groepen, voorstelling geeft verwantschappen weer tssn de groepen
- Virussen niet opgenomen in deze afbeelding, want ≈ dood materiaal
- Prokaryoten= geen kernstructuur ó eukaryoten: hebben een celkern
- Alleen planten, dieren en fungi = zichtbaar
- Fylogenetische boom gebaseerd op nucleïnezuursequenties
o Niet op zichtbare/ fenotypische kenmerken
- LUCA= last universal common ancestor
- Diversiteit bij bacteriën >>> dan bij animalia (dieren)
è Diversiteit microbiële wereld >>> multicellulaire visuele wereld
o Snelle resistentie en mutaties à balans microörganisme – gastheer >>>
o Gastheer-pathogeen relatie
è Allerlei soorten micro-organismen
o 3 soorten: zichtbaar met 1) naakte oog 2) met lichtmicroscoop 3) met elektronenmicroscoop
o Meestal: bacteriën > virussen, maar kleinste bacterie is kleiner dan grootste virus (dus: vloeibare
grens) è moeilijk te onderscheiden op vlak van grootte
o Nu: meer en meer AG-detectie & genoomdetectie (PCR, NGS…)
o 8% vh humaan genoom > viraal materiaal
, è Virussen & bacteriën: aanpassen aan omgeving met enorme snelheid (snellere voortplantingssnelheid &
geen proofreading)
o Stel PA heeft HIV
§ PA niet geïnfecteerd met 1 HIV-virussen, maar bezit juist een grote diversiteit aan HIV-virussen die
met elkaar verwant zijn & ook mutaties hebben
o Geen proofreading à sneller mutaties (: ter voordele v virussen en bacteriën à zeer flexibel)
2. DE KIEMTHEORIE
Aantonen dat een ziekte w veroorzaakt door een soort infectieus organisme
EXPERIMENT MET MUIZEN: 2 muizen, waarvan er 1 gestorven is à natuurlijke dood, OF geïnfecteerd dr pathogeen
- In kweek gezet: bloed vergelijken à bepaalde organismen die je niet terugvindt in het gezonde dier
- Aantonen dat dit pathogeen (dat we gekweekt hebben) de schadelijke factor is
o à Injecteren in gezonde dier è als ook ziek en dood = veroorzaker
ð Sommige virussen zijn moeilijk om te kweken, want hebben gastheercellen nodig
(voedingsbodem)
MAAR theorie klopt niet helemaal
- Conditionele pathogenen = verwekker zit ook in gezonde personen en ziekteveroorzaking hangt af v/d
vatbaarheid v/h individu (IMM-respons)
o Afh van de condities waarin het organisme zich bevindt
o Pathogeen ook afhankelijk van locatie waar bacterie zich bevindt
§ Bv darmbacterie in blaas= blaasontsteking
- Opportunistische infecties = veroorzaker hiervan kan geen ziekte veroorzaken bij gezond individu
o Wanneer de oorzaak een veralgemeende vermindering van de immuniteit is
o Bacterie kan anders manifesteren bij ene, dan bij de andere
- Dybacteriose = als lokale flora uit balans is
o Evenwicht is verstoord
o Cariës: zelfde aanwezigheid van bacteriën, maar ≠ samenstelling
è Symptomen niet afkomstig van 1 kiem
Pathogenen moeten bepaalde barrières overwinnen om ziekte te veroorzaken
- Eerste prioriteit vr bacteriën: weerstand tgn kolonisatie (bacterie moet zich k installeren, nestelen en
vermenigvuldigen)
- Immuunsysteem werkt beter bij de ene, dan bij de andere
- Afh van genetische kenmerken
DE PATHOGENEN ONDER DE ARCHAEA, BACTERIA, EUKARYOTEN (EN VIRUSSEN): geen virussen, want virussen zijn niet-
levend
- Pathogenen vind je niet echt terug bij archaea
o = extremofielen: kunnen overleven bij extreme condities (bv bij hoge temp, extreme zoutoplossing)
o à we gaan nooit echt ziek worden van Archaea (we kennen geen pathogene archaea, omdat we er niet
echt mee in contact komen)
- Wnr evenwicht verstoord wordt à outbreaks= epidemieën (meestal door nieuwe organismen = nieuw
pathogeen)
, 3. INTERACTIES TUSSEN SPECIES IN 1 NICHE
We leven samen met pathogenen in de macroscopische niche (= onze omgeving)
- Denk aan #larynx en #hazen (prooien)
o Te maken van de jacht
o Opvallend= piek van hazen en larynxen à eerst zal populatie hazen induiken, dan die van lynxen
§ Veel larynxen à hazen opeten à larynxen op= hazen geen eten meer à populatie valt ook in
elkaar
o Golvende beweging è er is een bepaalde balans nodig!
o Wisselwerking & balans proberen te behouden
- Zo neemt ook het mazelenvrius toe, als het aantal mensen toeneemt
o Kan enkel in de mens overleven
o Enkel niet-immune mensen zijn vatbaar
o Als de mensengemeenschap te klein is, kan het virus niet overleven
Virussen zijn afhankelijk v/d grootte v/d bevolking; hoe minder mensen, hoe minder plaats voor virus om te nestelen
à sterft uit
o MAAR bv. in grote steden: veel mensen à virus wakkert telkens op bij “aanvoer” nieuwe baby’s
A. COMMENSALE BACTERIËN = NIET-ZIEKMAKENDE SYMBIONTEN
ð Darm zit vol met bacteriën = nodig vr metabolisme & opname v nutriënten (behoren tot ons
meta-genoom)
ð Huid= vol met bacteriën= beschermen tegen kwade bacteriën
ð Flow= belangrijke manier om indringers buiten te houden
ð Ogen & oren continu in contact met omgeving (traanvocht heeft spoelende functie)
- FYSIOLOGISCH STERIEL: GEEN MICRO-ORGANISMEN:
o Bv bloed en intern milieu, broncheoli, alveoli, urineblaas, ureter, prostaat, baarmoeder, zaad- en eileiders
o Hebben allemaal mechanismen voor bescherming (bv. luchtwegen: trilhaartjes // urineblaas: zure pipi)
- FYSIOLOGISCH NIET-STERIEL:
O Huid, van mond tot anus
O Dikke/dunne darm = place to be voor microbioom
O < veel virussen! (bv. Bacteriofagen à belangrijk voor horizontale transfer // geïntegreerde
retrovirussen…)
NGS= NEXT GENERATION SEQUENCING: de niches in ons lichaam
- Het human metagenoom= microbioom (=microbieel DNA) en viroom (=viraal RNA/DNA)
- Huid bv: bacteriën die ons NIET ziek maken, maar WEL beschermen
o à Andere bacteriën hebben geen plaats meer, want ruimte is al ingenomen door niet-ziekmakende
bacteriën
MICROBIOTA: krijgen in de darm een voedselrijk milieu met constante temperatuur aangeboden
- Voorbeelden van hoe bacterien in darm effect k hebben op gezondheid à balans is zeer belangrijk
o In darm: bacteriekolonies die hopelijk in evenwicht zijn (bacterie & immuunsysteem à invloed op elkaar)
o Immuunsysteem mag niet alle bacteriën wegdoen, anders is er plaats voor andere kwade bacteriën
- Invloed: levensstijl, antibiotica, dieet en hygiëne
- Ook invloed op goede bacteriën: bacteriekolonie om homeostase in darm en vochtopname te behouden à
DIARREE & darmpijn
DYNAMISCH HABITAT = voeding, hygiëne… hebben invloed op samenstelling microbioom à metagenoom is
variabel (humaan genoom niet) en dus vatbaarder voor ziektes
GERM FREE ANIMALS (KIEMVRIJE DIEREN) = dergelijke muizen hebben een enorm uitgezet caecum, een
verkleind darmoppervlak met minder absorptie van voedingsstoffen en een onderontwikkeld immuunsysteem)
à leidt tot verminderde peristaltiek, vermeerderde epitheliale permeabiliteit
à minder obesitas, meer calorie-inname nodig vr zelfde gewicht
, SAMENSTELLING VH HUMAAN GENOOM:
- Mens baadt in virussen:
o Ziekmakende
o Niet-pathogenen
o Virussen die spec bacterien (uit darm bv) k doden of genetisch wijzigen dr virulentiefactoren en/of
antibioticaresistetie in te bouwen (=bacteriofagen)
o Geïntegreerde retrovirussen
§ à Integreren in ons eigen genoom
ð Viroom= samenstelling v alle virussen in ons lichaam
o Groot deel v ons genoom bestaat uit virale sequenties
o Er zijn virussen die vnl acute rea uitlokken (kortdurige rea): kortstondig ziek en erna volledig elimineren
o Impact van nieuwe virussen: immuunsysteem niet klaar voor, geen tijd om aan te passen
4. INFECTIEZIEKTEN: IMPACT OP DE MENS EN ZIJN GENOOM
Vroeger: infectieziekten >> door bevolkingstoename
Nu: hart- en vaatziekten en kanker >> + kindersterfte verdwijnt bijna
- Verschillen in pathogenen door verschillen in HLA-allelfrequenties tussen bevolkingsgroepen
- KankerPA sterft niet persee aan kanker opzich, maar ook aan de infectieziekte die het uilokt (want
immuunsysteem dan minder goed)
ð Tegenwoordig hebben ziekenhuizen een vglbaar probleem met multi-resistente organismen
SURVIVAL CURVE: overlevingscurves vd menselijke populaties verschillen in de tijd en per locatie
- Redenen vroege sterfte: infectieziekten (want kinderen steken veel in de mond)
- Nu vaccins tgn voornaamste infectieziekte
- à Grote turn-over van genen vd populatie
ð Mens evolueert heel traag!!: om de goede genen over te brengen naar een volgende generatie= duurt heel lang
ð Vroeger was er veel kindersterfte, dat is nu beter
ð De verschillen in de overlevingscurves zijn vnl het gevolg van verschillen in mortaliteit tgv infectieziekten
GENEN DIE BELANGRIJK ZIJN OM JE TE BESCHERMEN TEGEN BEPAALDE PATHOGENEN: HLA-EIWITTEN
- HLA-genen= MHC, delen op antigen-presenterende cellen = carriers die stukjes EW v pathogeen presenteren aan
immuunsysteem
- Geen presentatie= geen immuniteit
o Zoveel mog pathogenen presenteren à deze genen zijn polymorf (vele allelel per species)
- Immuunsysteem heeft fagocyterende cellen = cellen die vanalles opnemen
o Ahv HLA of MHC presenteren aan opp à T-cel weet dat er infectie is à respons
o T-cel herkent dat deel dat gepresenteerd w: zal erop anticiperen en doet genezen
- In EU: vnl HLA-A2 à bescherming tegen influenza en griep
o Als je niet de juiste hebt: heel moeilijk genezen van de griep!!!
o ó in kameroen: ander type HLA
o Polymorfismen eig beetje geduwd in een richting om maximaal te k beschermen in omgeving met
pathogenen waarmee we in contact komen
GENETISCHE VARIANTEN DIE HET BEST AANGEPAST ZIJN AD NIEUWE SITUATIE W GESELECTEERD:
- Wereld gekoloniseerd à plotse barriere: water tssn continenten = weinig uitwisseling v genen
o Populaties groeien apart en groeien uit elkaar
o We w enkel beïnvloed dr de pathogenen waar wij mee in contact komen
- Maar dan start ontdekkingsreizen: accuut contact met pathogenen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jadedegrande. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,96. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 56326 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen