Samenvatting van de stof uit de reader en het boek Professioneel coachen. Daarnaast opdrachten uit de werkcolleges aanwezig. En aantekeningen van de hoorcolleges.
Coach staat voor koets, de persoon wordt geleid door de coach zoals de koets wordt geleid door
de persoon die erop zit. Net als de koets breng je mensen van A naar B hun bestemming of
doel
Coaching: die vorm van professionele begeleiding waarbij de coach als gelijkwaardige partner de
cliënt ondersteunt bij het behalen van zijn zelfgekozen doelen.
De drie basisprincipes van coaching:
1. Coachee knows best: wat goed voor hem of haar is, wat hij/zij kan en wil. Hij of zij is
verantwoordelijk voor de eigen keuzes en is aanspreekbaar op zijn/haar gedrag. meestal
willen coachees eerst in de slachtofferrol kruipen
2. Coachee en coach zijn gelijkwaardig aan elkaar
3. Tijdens coaching zijn de doelen, middelen en keuzes van de coachee leidend.
Het gaat bij coaching om leren en doen. Er wordt een concreet doel gesteld en er wordt gewerkt aan
het bereiken hiervan. Je bent dus handelings- en resultaatgericht. Daarnaast is het gericht op het
heden en de toekomst je staat nu hier (heden) en je wilt later naar daar (toekomst).
Externe coach: iemand van buiten de organisatie
Interne coach: iemand van de organisatie zelf, zoals een leidinggevende of personeelsfunctionaris
Verschillen met andere begeleidingsvormen:
Er zijn ook andere vormen van begeleiding:
- Psychotherapie: wanneer er sprake is van (ernstige) psychische klachten. Kennis nodig van
psychopathologie en diagnosticeren en behandelen van deze klachten. Het verleden is van
belang en gesprekken gaan meestal dieper. De cliënt is niet altijd gelijk aan de behandelaar
en kan ook erg sturend optreden. Het wordt meestal gedaan door een psychiater, GZ-
psycholoog of een orthopedagoog.
- Coaching: houdt zich grotendeels bezig met gezonde mensen die kampen met vragen over
zingeving, het leven, zichzelf, werk of zaken die hem/haar van zijn/haar doel weerhouden. Je
gaat minder diep dan bij psychotherapie, maar je stelt je wel op als gelijke in het contact met
je coachee.
- Counseling: hierbij wordt gekeken naar innerlijke drijfveren en emoties en wordt het
verleden er soms ook bij betrokken. De counselor is net als bij coaching volgend. Er wordt
weer gewerkt aan het bereiken van doelen.
Bij coaching kunnen ook momenten voorkomen dat je therapeutisch bezig bent. De lijnen zijn
natuurlijk weer niet zo zwart-wit zoals het op papier lijkt.
Competentieprofiel van een coach:
, 1. Zelfinzicht: een coach laat zien zich zowel bewust te zijn van zijn eigen waarden,
overtuigingen en gedrag als ook inzicht te hebben in de manier waarop deze de uitoefening
van het coachen beïnvloeden. Dit zelfinzicht is nodig opdat de doelstellingen van de cliënten
en eventueel van de opdrachtgever op een zo effectief mogelijke wijze gerealiseerd worden.
2. Gerichtheid op zelfontwikkeling: een coach onderzoekt en verbetert het eigen niveau en
houdt de reputatie van het vak hoog
3. Omgaan met het coachtraject/de coachovereenkomst: een coach stelt verwachtingen en de
grenzen van de coachovereenkomst met de cliënt – en de opdrachtgever als die er is- vast en
leeft deze na.
4. Vormgeven van de coachrelatie: een coach bouwt zorgvuldig een vruchtbare relatie op met
de cliënt – en opdrachtgever- en onderhoudt deze relatie
5. Stelt de cliënt in staat inzicht te krijgen en te leren: een coach werkt zodanig met een cliënt
en de opdrachtgever dat er inzicht wordt ontwikkeld en geleerd
6. Doel- en actiegericht: een coach laat zien hoe hij werkt en zijn vaardigheden inzet om de
cliënt te ondersteunen in het realiseren van de veranderingen die hij wenst.
7. Gebruik van modellen en technieken: een coach past, naast
basiscommunicatievaardigheden, modellen, hulpmiddelen, technieken en ideeën toe om
ervoor te zorgen dat er inzicht ontstaat en dat er wordt geleerd.
8. Evalueren: een coach verzamelt informatie over de effectiviteit van zijn/haar werkwijze en
levert een bijdrage aan het tot stand komen van een cultuur waarin resultaten worden
geëvalueerd.
Niche: een thematiek of beroepsgroep waarin je je specialiseert en waar weinig andere coaches mee
bezig zijn.
De coachingsrelatie:
Samen wordt er een soort verbond gesloten. Met de coachee ga je het probleem aanpakken er
ontstaat een gevoel van saamhorigheid en solidariteit: samen werken aan het gestelde doel
- Cliënt en coach zijn het eens over de doelen van de hulp
- Cliënt en coach zijn het eens over de taken die er moeten worden verricht
- Cliënt en coach ervaren een positieve band met elkaar
Bij een positieve relatie zal er meer geëxperimenteerd worden met nieuw gedrag. In een coaching is
er ook altijd sprake van een opdrachtgever de coachee zelf of een werkgever. Dan zul je daarmee
in overleg moeten over de doelen en de voortgang of resultaten moeten rapporteren aan hen.
Als je groepen coacht zal je ook inzicht moeten hebben in groepsdynamica en de systeemtheorie.
Ethische aspecten van coaching:
Beroepscode: globale criteria voor het handelen van een coach. Een coach zal per geval moeten
bekijken hoe deze codes het best kan worden toegepast
,Intervisie: vorm van gestructureerd overleg tussen meerdere collega’s waarbinnen onder meer
ethische problemen worden besproken iedereen is gelijk aan elkaar
Supervisie: de supervisor is de tutor of begeleider van de supervisant (de coach in opleiding
bijvoorbeeld). Door middel van reflectie komt de supervisant achter de reden van het eigen handelen
en mogelijke drijfveren.
Grens tussen coaching en psychotherapie:
Soms kan het zijn dat je als coach op het gebied van psychotherapie terechtkomt. Je moet je op dat
punt beseffen waar de grenzen liggen van je competenties en je zelfinzicht. Zo zou je iemand moeten
doorverwijzen als de klachten ernstiger blijken dan gedacht.
Illusoire superioriteit: zichzelf overschatten beter denken te zijn in allerlei vaardigheden dan
andere mensen zouden zijn. geeft mensen zelfvertrouwen en een optimistisch gevoel voor de
toekomst. maar het neemt ook deels het zicht weg op de eigen beperkingen.
Hulpverlenersyndroom: de coach helpt anderen om een goed gevoel over zichzelf te krijgen en het
gevoel te hebben nodig te zijn en dat de coach zelf de moeite waard is. de hulpvraag van de ander
is dan niet de reden tot het bieden van hulp, maar de behoefte aan erkenning en waardering van de
hulpverlener zelf.
Je gaat de ander dus helpen doordat je zelf een bepaald gemis hebt ervaren wat je probeert
te compenseren. Kan ook zijn dat je de ander minder goed kan loslaten of juist teveel doet
en je werk mee naar huis neemt, waardoor je cliënt lui kan worden.
Daarnaast kan het zijn dat je een coachee moet doorverwijzen. Dan moet je ook kennis
hebben van psychische stoornissen en bijbehorende klachten via de DSM bijvoorbeeld.
Beïnvloeding:
Daarnaast is het van belang dat je weet in hoeverre je mag sturen en in welke mate je de neiging
hebt om te sturen. Zo kan een coach de neiging hebben om te snel te handelen uit de eigen
ervaringen, kennis en expertise. het moet altijd vanuit de coachee komen.
Ook kun je teveel sturend gaan werken waardoor je je als coach niet meer opstelt als een
gelijkwaardige gesprekspartner maar als een superioriteit.
Evidence based coaching:
Evidence based coaching houdt in dat coaches hun kennis en ervaringen combineren met relevante
theoretische en wetenschappelijke kennis om tot een effectieve coaching te komen.
Hieronder vallen bijvoorbeeld: RET-methode, socratisch coachen, e-coaching en oplossingsgericht
coachen.
Deze zijn dus al wetenschappelijk en theoretisch onderbouwd en bieden vaak concrete tools en
technieken.
Hoorcollege:
, In het verleden werd coachen vooral gebruikt in de sport. Denk bijvoorbeeld aan Van Gaal en
Koeman, maar ook op het werk zoals bijvoorbeeld een mental coach voor het bedrijfsleven of voor
artiesten.
Nu zijn er coaches voor werk en privéleven. Bijvoorbeeld bij het zoeken naar zingeving.
Het NOBCO, de beroepsvereniging voor coaches hanteert de volgende definitie:
Coachen is die vorm van professionele begeleiding waarbij de coach als gelijkwaardige partner de
cliënt ondersteunt bij het behalen van zelfgekozen doelen. Dit is een vorm van directief coachen.
Het NOBCO hanteert drie basisprincipes:
1. De coachee is zelf verantwoordelijk de cliënt moet zelf het idee hebben dat hij zich in kan
zetten voor het veranderen van het probleem. Jij kan er zelf wat aan doen interne locus of
control. Hierin moet je de coach inzicht geven
2. Er is een gelijkwaardige relatie tussen coach en coachee bij een arts en de patiënt is de
arts hoger dan de patiënt, meer kennis, macht over je gezondheid
3. Doelen, middelen en keuzes van de coachee zijn leidend in coachen volg je de ander, dus
als die aan iets anders wilt werken, dan doe je dat.
Kenmerken van coaching:
1. Coachen is handelings- en resultaatgericht
2. Coachen is gericht op het heden en de toekomst
3. Het heeft een beperkt aantal sessies (2-5)
Er is een ontwikkeling geweest in het coachen. Mensen zoeken nu vaak een toevlucht in het coachen
door:
- Een veranderede tijdsgeest: meer tijd voor reflectie
- Geen taboe meer hulp zoeken is normaal geworden
- Er wordt anders gedacht over de gezondheid vroeger alleen inzetten wanneer je een
burnout krijgt, nu meer willen zorgen voor bevlogenheid.
- Vergrijzingsdruk: mensen worden steeds ouder, moeten ook steeds langer werken, dus
misschien willen mensen van baan switchen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RRoost. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.