IMPLEMENTATIEPLAN GEZONDE SCHOOL
INTEGRALE SCHOOLBREDE AANPAK EN UITVOERING VAN
ÉÉN GEZONDHEIDSTHEMA
BACHELORSCRIPTIE
- ONDERZOEKSRAPPORTAGE –
Daan Wassens (s1102053)
Hogeschool Leiden, Leraar Basisonderwijs (Pabo)
Pabo 3, Traject Sportklas, PLV3B2
Module 3 Specialist Sportieve en Gezonde School
Bachelorscriptie
PV3OO5-18, PV3OO6-18 Onderzoek
J. Mol (MOL)
Openbare Montessorischool Oegstgeest
1 juli 2019
0
Implementatieplan Gezonde School | Openbare Montessorischool Oegstgeest
,Voorwoord
In het eerste semester van het derde jaar van de hbo-opleiding Leraar Basisonderwijs (Pabo) te
Hogeschool Leiden, heb ik en hebben alle andere derdejaars pabostudenten (Sportklas traject) zich
verder verdiept in de Gezonde School, de gezondheidsthema’s en haar pijlers. In het tweede
semester van dit jaar volgde een onderzoek wat betreft deze thema’s op ieder zijn of haar
stageschool. Vervolgens volgde het opstellen van een implementatieplan voor een integrale
schoolbrede interventie van één gezondheidsthema van de Gezonde School. Ik heb mijn onderzoek
uitgevoerd op mijn huidige stageschool, Openbare Montessorischool Oegstgeest. Tijdens dit
onderzoekstraject heb ik samengewerkt met Nicole Heemskerk, zij is ook een derdejaars
pabostudent (Sportklas traject). Wanneer wij dit onderzoek succesvol afronden mogen wij onszelf
Specialist Sportieve en Gezonde School noemen. Hierbij ontvangen wij een erkend diploma van
Stichting Post Initieel Onderwijs Nederland (CPION).
Er zijn een aantal mensen die ik wil bedanken voor de bijdrage aan het tot stand komen van deze
onderzoekrapportage. Allereerst wil ik mijn docent van de Hogeschool Leiden, Jennifer Mol,
bedanken voor de begeleiding in het onderzoeksproces. Daarnaast wil ik de directrice Agnes
Sormani, de leerkrachten en de leerlingenraad van de Openbare Montessorischool Oegstgeest
bedanken voor hun medewerking en hulp bij het uitvoeren van het onderzoek op de school.
Tot slot wil ik zeggen dat ik veel heb geleerd van het uitvoeren van dit onderzoek, het implementeren
van een interventie maar ook van het schrijven van deze onderzoekrapportage.
Ik wens u veel leesplezier!
Daan Wassens
Juli 2019
1
Implementatieplan Gezonde School | Openbare Montessorischool Oegstgeest
,Samenvatting
Gezonde School
Als toekomstig Specialist Sportieve en Gezonde School is er een onderzoek uitgevoerd wat betreft de
gezondheidsthema’s van de Gezonde School op een basisschool, de Openbare Montessorischool
Oegstgeest. De desbetreffende gezondheidsthema’s zijn: Voeding, Bewegen en sport, Roken en
alcohol, Welbevinden, Relaties en seksualiteit, Fysieke veiligheid, Milieu en natuur en Mediawijsheid.
Een school kan een Gezonde School themacertificaat aanvragen wanneer zij binnen een
gezondheidsthema voldoende aandacht besteden aan de vier pijlers: educatie, fysieke en sociale
omgeving, signaleren en beleid.
Doelstelling, hoofdvraag en werkwijze
De doelstelling van dit onderzoek was het opstellen, uitvoeren en evalueren van een
implementatieplan. Hiervoor is de volgende hoofdvraag opgesteld: Welke interventie op het gebied
van één gezondheidsthema van de Gezonde School is op korte termijn geschikt om integraal en
schoolbreed door te voeren, uitgaande van de ambitie en de urgentie van de Openbare
Montessorischool Oegstgeest? Om antwoord te kunnen geven op de hoofdvraag is er onderzocht
welke gezondheidsthema’s reeds aandacht kregen op de school, hoe deze waren verankerd in de vier
pijlers (signalering, beleid, educatie, omgeving) van de Gezonde School en waar de interesses en
behoeften lagen voor de gezondheidsthema’s bij de directie, leerkrachten en kinderen. Voor het
verkrijgen van deze informatie is er onder andere gebruik gemaakt van een uitgebreide vragenlijst en
zijn er interviews afgenomen bij leerkrachten en leerlingen.
Analyse, keuze en doelstelling interventie
De verkregen informatie is vervolgens geanalyseerd. De gezondheidsthema’s Roken en alcohol,
Relaties en seksualiteit en Natuur en milieu scoorden op bijna alle pijlers matig tot onvoldoende. Het
gezondheidsthema Welbevinden scoorde als enige op alle pijlers een goed. De directie had een
sterke behoefte en voorkeur voor een interventie wat betreft het gezondheidsthema Relaties en
seksualiteit, hier werd naar hun mening te weinig aandacht aan besteed op de school. De integrale
schoolbrede interventie voor de school had daarom betrekking op het gezondheidsthema Relaties en
seksualiteit. Hiervoor is de volgende doelstelling opgesteld: Op de Openbare Montessorischool
Oegstgeest wordt in de laatste vier weken van het schooljaar 2018/2019 een schoolbrede lesmethode
op het gebied van het gezondheidsthema Relaties en seksualiteit aangeschaft door directrice Agnes
Sormani. Deze lesmethode helpt leerkrachten bij het geven van seksuele en relationele educatie én
biedt alle leerlingen seksuele en relationele voorlichting op hun eigen niveau.
Resultaten en aanbevelingen
De directie heeft zich bij de Gezonde School aangemeld en aangegeven dat zij streven naar het
behalen van het themacertificaat Relaties en seksualiteit. Om dit te bewerkstelligen heeft de school
een subsidie ontvangen van 3.000 euro. Deze subsidie moet gebruikt worden voor de aanschaf van
de lesmethode Kriebels in je buik en de training van leerkrachten in het geven van seksuele en
relationele educatie, deze training zal worden uitgevoerd door een medewerker van de GGD (regio
Hollands Midden). Het advies is om de ouders op de hoogte te stellen wat betreft de aanschaf van de
lesmethode Kriebels in je buik en haar gebruik vanaf het schooljaar 2019/2020. En daarnaast om de
lesmethode en haar gebruik toe te lichten in het beleid van de school.
2
Implementatieplan Gezonde School | Openbare Montessorischool Oegstgeest
, Inhoudsopgave
Voorwoord.............................................................................................................................................1
Samenvatting..........................................................................................................................................2
Inhoudsopgave.......................................................................................................................................3
Hoofdstuk 1 | Inleiding...........................................................................................................................6
1.1 De Gezonde School.......................................................................................................................7
1.2 Doelstelling en vraagstelling.........................................................................................................7
1.3 Werkwijze.....................................................................................................................................7
1.4 Opbouw onderzoekrapportage....................................................................................................7
Hoofdstuk 2 | Verkenning......................................................................................................................9
2.1 Hoofdvraag en deelvragen............................................................................................................9
2.2 Openbare Montessorischool Oegstgeest......................................................................................9
2.3 Onderzoeksinstrumenten...........................................................................................................10
Bestaande informatiebronnen (website, schoolgids en beleidsstukken)......................................10
Vragenlijst.....................................................................................................................................10
Observaties...................................................................................................................................11
Om de vragenlijst voor de verschillende themacertificaten van de Gezonde School volledig en
eerlijk te kunnen invullen is onder andere de informatie uit verschillende observaties gebruikt.
De bruikbare informatie uit deze observaties is verkregen door middel van ervaringen in de
onderwijspraktijk op de Openbare Montessorischool Oegstgeest. Door deze ervaringen in de
onderwijspraktijk van de school kon goed worden beoordeeld of de verschillende
beleidsstukken daadwerkelijk in de praktijk werden uitgevoerd..................................................11
Interviews.....................................................................................................................................11
Hoofdstuk 3 | Analyse en keuze...........................................................................................................12
3.1 Onderzoeksgegevens..................................................................................................................12
3.1.1 Welke gezondheidsthema’s krijgen reeds aandacht op de school en hoe zijn deze verankerd
in de vier pijlers (educatie, fysieke en sociale omgeving, signaleren, beleid) van de Gezonde
School?.............................................................................................................................................12
Voeding........................................................................................................................................12
Bewegen en sport.........................................................................................................................13
Roken en Alcohol..........................................................................................................................13
Welbevinden................................................................................................................................13
Relaties en seksualiteit.................................................................................................................13
Fysieke veiligheid..........................................................................................................................14
Natuur en milieu...........................................................................................................................14
Mediawijsheid..............................................................................................................................14
3
Implementatieplan Gezonde School | Openbare Montessorischool Oegstgeest