Dit is een uitgebreide natuurkunde samenvatting van hoofdstuk 9 ´Elektromagnetische straling en materie` voor leerlingen uit 5 VWO uit leerboek ´NOVA`. Deze samenvatting is gebaseerd op informatie uit het lesboek en uitleg van de docent. Het bevat een uitgebreide inleiding, alle formules voor op ...
10.4 Straling en materie
(Pagina 9)
Halveringsdikte, vervalkromme
Formules: Intensiteit(halveringsdikte), rekenen met logaritmen
10.5 Straling en tijd
(Pagina 12)
Formules: aantal stralingsdeeltjes(halveringstijd), Activiteit
10.6 Medische beeldvorming
(Pagina 15)
Beeldvormende apparatuur, ALARA
1
,10.1
Soorten straling
Wanneer de energie van fotonen in de straling groot genoeg is op de
atomen/moleculen, dan kunnen de atomen ioniseren. Dit houdt in dat er
een elektron vrij komt, het atoom wordt dus positief, een positief-ion. De
ionisatie-energie is de energie die nodig is bij een atoom om een
elektron vrij te laten komen, deze is te zien per atoom in binas tabel 24.
Voor metalen is deze lager dan voor niet-metalen. Bijna alle stoffen
raken geïoniseerd na een energie gelijk aan of groter dan 10 eV(behalve
waterstof). Je noemt het ioniserende straling als het dus de mogelijkheid
heeft om een atoom/molecuul te laten ioniseren. Ultravioletstraling (uv)
heeft een energie tussen de 4 en 125 eV. Vanaf 125 eV is er
röntgenstraling en vervolgens harde en zachte gammastraling.
Er zijn 3 soorten ioniserende straling:
Soort straling Wat voor soort Ioniserend Doordringend
deeltje zendt vermogen vermogen
het uit?
α-straling Groot Klein
β-straling Gemiddeld Gemiddeld
(β⁺ en β⁻)
γ-straling Niet echt een Klein Groot
deeltje, meer
een golf
Het ioniserend vermogen is de hoeveelheid energie die de straling per
deeltje heeft. α-straling heeft de hoogste energie van de 3 stralingen.
Wanneer het botst kan het dus de meeste schade doen. Toch hoef
je niet bang te zijn voor α-straling omdat, de maximale
2
, indringdiepte, ook wel dracht genoemd klein is. Het doordringend
vermogen van de alpha straling is dus klein. Gammastraling heeft
een veel groter doordringend vermogen. Bij gammastraling gaat
niet alle energie in een keer weg, maar eerder stapsgewijs. Door
verstrooiing gaat iedere keer een deel van de energie weg,
waardoor het makkelijk doordringt. Het gaat iedere keer door naar
de volgende ionisatie. Blootstelling aan gammastraling is dus de
meest gevaarlijke. Na lange tijd blootstelling verbrand je huid en
kunnen organen bloedingen krijgen. Meetapparaten kunnen
voorkomen dat er te grote blootstelling is:
● Geiger-Müller Teller geeft een tikje
wanneer er een deeltje wordt
gemeten. Per deeltje wordt er een
tikje gegeven. Wanneer je een
miljoen tikjes per seconde hoort
wordt je te veel aan straling
blootgesteld
● Badge, ook wel dosismeter, deze worden veel in het
ziekenhuis gebruikt. Dit apparaat doe je om als je begint met
je dienst, en zet je uit als het eindigt. Het
geeft je totale blootstelling aan straling
aan. Is het tijdens de dienst al te veel,
dan laat de badge dit al weten.
Volwassen mensen mogen per jaar niet
meer dan 20 mSv ontvangen.
Het hoofdstuk heet ´ioniserende straling` een andere naam
hiervoor is kernfysica, het heeft dus ook veel met het
atoommodel van bohr te maken. In het atoommodel zijn de
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vanderburgnathan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
