ALGEMENE INLEIDING
Waarom kwaliteit van zorg?
- Constatering dat er variatie is in
- Gebruik van zorg
- Resultaten van zorg (curatief en palliatief)
- Kritische houding tov kosten <> resultaten
Is variatie in de zorg erg?
- JA, als het de kwaliteit van leven van de patiënt negatief beïnvloedt.
- NEE, als de patient zelf een keuze heeft gemaakt voor bepaalde behandeling (of juist niet)
(Als resultaten hetzelfde zijn, is variatie niet erg. Als patient maar weet wat de verschillen per
ziekenhuis zijn) —> Bijvoorbeeld bij benchmarken tussen zorgverlenende instellingen (zoals
patiënten [klanten] en inkoop zorgverzekeraars).
- Variatie kan ook ontstaan als er onvoldoende evidence is dat behandeling A beter werkt dan
behandeling B.
- Verschillen tussen ziekenhuizen kunnen dan juist gebruikt worden als basis voor het verkrijgen
van nieuwe evidence (wetenschappelijk onderzoek obv retrospectieve date niet in randomized
clinical trials)
Wat is kwaliteit
Wat versta je onder kwaliteit? > Juiste informatie, volledigheid, sfeer e.d. valt hier ook onder.
Wanneer vind je iets goed?
- Abstract begrip
- Object gebonden (geleverde zorg)
- Subject gebonden (patiënt)
- Relatie (ervaring) subject en object bepaalt kwaliteit. Dus hoe ervaart de patiënt de zorg?
Theoretische definitie van kwaliteit
Er is sprake van kwaliteit indien er een optimale verhouding bestaat van ervaringen ten opzichte
van verwachtingen met betrekking tot een bepaald aspect van de (gezondheids-)zorg
Empirische definitie van kwaliteit
Empirisch = gebruik in de praktijk
- De mate waarin gezondheidszorg zowel voor het individu als voor de bevolking de kans
vergroot op de gewenste uitkomsten en waarbij de verleende zorg in overeenstemming is met
de gangbare medische kennis en inzichten.
DEFINITIE van kwaliteit van zorg
Zorg die doeltreffend en doelmatig is en patiëntgericht wordt verleend.
Doeltreffend: het professionele handelen
Doelmatig: de economische rationaliteit
Patiëntgericht: het perspectief van de patient
Kwaliteitsdomeinen
Effectiviteit - Patiëntgerichtheid
Doelmatigheid - Veiligheid
- Toegankelijkheid (geen verschil patiënten tussen opleidingsniveau en inkomen)
- Tijdigheid (geen wachttijden die van invloed zijn op uitkomst; bijv kwaliteit v leven, uitzaaiingen)
1 of 34
,Perspectieven op kwaliteit van zorg
- Zorginhoudelijk
- Bedrijfskundig
- Patienten perspectief
Zorginhoudelijk
- Evaluatie van de geleverde zorg
- Kwaliteit is kenmerk/eigenschap van de gezondheidszorg
- Meten van kwaliteit
- Medische kennis
- Handelen van beroepsbeoefenaar staat centraal
- —> Therapeutisch model van Donabedian
Bedrijfskundig
- Een bepaalde managementtechniek: beïnvloeding en sturing van de praktijk van zorgverlening
- Veranderingsprocessen: verbetering van de zorgverlening met patient (klant) centraal
(procesbeheersing)
- Bedrijfskundige modellen en theorieën en certificering
- —> Berwick
Patiënten perspectief
Dezelfde eindpunten als zorginhoudelijk?
- Overleving
- Kwaliteit van leven
- Bejegening
- Tevredenheid
- Afstand tot de zorg (beschikbaarheid/toegankelijkheid)
- Tijdigheid
- Communicatie/informatie
Medisch handelen
- Hoe weet de zorgverlener wat hij moet doen?
- Wanneer doet hij het goed?
Evidence based medicine
- Wetenschappelijke grondslag van het medische handelen
- —> Richtlijnen voor diagnose en behandeling
Hoe is kwaliteitszorg te realiseren?
—> Kwaliteitsbewaking
—> Kwaliteitsbevordering
—> Integrale kwaliteitszorg (total quality control)
—> Kwaliteitsgericht denken
Kwaliteitsbewaking (zorginhoudelijk)
- Norm
- Meetbaarheid
- Inspectie en controle (sturing in beheersing, vanuit overheid)
- Top-down
—> Met behulp van Therapeutisch model van Donabedian
Dmv Dimensies van Donabedian
- Structuur = organisatorische randvoorwaarden (bijv. aanwezigheid poli)
- Proces = handelingen binnen zorgproces (bijv. % geopereerde patiënten <5w)
- Uitkomst = uitkomst van zorg op patiëntniveau (bijv. sterfte, overleving, kwaliteit v leven, etc.)
2 of 34
,Waarom Donabedian belangrijk?
- Van iets abstracts iets meetbaars maken (percentages waar je onder moet zitten bijv, anders
mag je operaties niet doen)
- Verschil tussen criteria (normen) en werkelijkheid —> verbeterpunten
- Toetsen verbeterpunten: afname verschil criteria en werkelijkheid
—> Therapeutisch model = Verbeteren moet geschieden op basis van eliminatie van fouten en
tekortkomingen (rotte appel idee, top down, vanuit inspectie gericht)
Vraaginductie: wanneer je een bepaalde techniek in huis hebt, wordt de techniek vaker ingezet,
terwijl er niet altijd baat bij is.
Nieuwe implementatie? Eerst kijken wat er al goed is en dat behouden zodat je sneller mensen
mee krijgt in de implementatie (mbv Therapeutisch model)
Hoe meten we kwaliteit van zorg?
Indicatoren
= Een meetbaar aspect van zorg(verlening), een signaal voor geleverde kwaliteit.
- Vaak uitgedrukt in een percentage of ratio
- Heeft een teller en noemer
- Er zijn meerdere variabelen/items nodig
- Indicatoren worden gebruikt voor interne kwaliteitsverbetering en extern gebruik
Structuur - Proces - Uitkomst
Raamwerk Donabedian (= plan do check act)
Niveau indicatoren (micro —> macro)
Kwaliteit wordt gemeten aan de hand van de indicatoren, m.b.t.
- Structuur = manier waarop zorg georganiseerd is
- Proces = (medische) handelingen in de zorg
- Uitkomst = consequenties van zorg - bv morbiditeit, mortaliteit, kwaliteit van leven, patient
satisfactie/ervaring (kan veel tijd tussen proces en uitkomst zitten)
Zeggen wat je doet en doen wat je zegt.
Macroniveau is wat meer op uitkomst gericht, maar let meer op verschillen tussen landen ipv
verschillen tussen ziekenhuizen.
3 of 34
, Kwaliteitsbewaking (voorbeelden)
- Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ)
- kiesbeter.nl
- Zichtbare zorg
Kwaliteitsbevordering (bedrijfskundig)
Discussie rondom zorgkwaliteit: “Het kan altijd beter”
Wordt in grote lijnen aangepakt met —> Preventieve model van Berwick.
Berwick
Waarom is Berwick belangrijk? Bekijkt hele keten van zorg die patiënt ondergaat
- Kwaliteit is eigenschap van relatie tussen subject en object
- Klant (patiënt) centraal
- Integrale zorg (gehele organisatie door)
- Preventief model: borging van kwaliteit over de gehele zorgverlening
- Attitude van individuele zorgverlener
- Bedrijfscultuur (omgang tussen collega’s)
- Structurele voorwaarden om veranderingen (verbeteringen) aan te brengen
- Dienstverlenend > behoeften patiënt
- Externe toetsing: beoordelen van systematiek en inzage in aandacht voor kwaliteit
- Kwaliteitssystemen
- Certificatie
- —> Preventief model
Preventief model: Analyseren van fouten met als doel deze in de toekomst te voorkomen
Meten van kwaliteit van zorg
Om kwaliteit te meten worden indicatoren gebruikt.
Voorbeelden van kwaliteitsinstrumenten:
- Richtlijnen
- Visitatie, accreditatie
- Nascholing
- Patiëntenvoorlichting
- (complicatie)registratie
Er zijn onderlinge relaties tussen deze kwaliteitssystemen (bijv. tussen richtlijnen en indicatoren; je
meet koorts bij een patiënt, dan volg je de richtlijn om te weten hoe je moet handelen)
Waarom wordt afgeweken van richtlijn? Maatwerk, nieuw bewijs dat anders beter is, etc.
—> zo nodig richtlijn aanpassen
Richtlijnen en indicatoren
Richtlijnen: dragen bij aan het ontwikkelen van indicatoren
Indicatoren: dragen bij aan het implementeren en aanpassen van richtlijnen
Waarom kwaliteit meten?
- Aantonen/zichtbaar maken van kwaliteit
- Vergelijken van presentaties (benchmarken)
- Informatie voor keuze van consumenten en patiënten en zorginkoop van zorgverzekeraars
- Stimuleren en ondersteunen kwaliteitsverbetering
- Verantwoording, transparantie, regulering, accreditering
Wie heeft de verantwoording om goede zorg te krijgen?
- Patient? Zorgverlener? Ziekenhuis? Inspectie gezondheidszorg?
Ze zijn allemaal verantwoordelijk vanuit hun eigen perspectief.
4 of 34
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lkip. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
