De student beschrijft de epidemiologie, etiologie, symptomatologie, diagnostiek, therapie en
prognose van Parkinson.
Etiologie
- Aandoening extrapiramidale systeem
- Verstoring evenwicht dopamine/acetylcholine
- Vier hoofdsymptomen:
Hypokinesie,
Rusttremor,
Rigiditeit
Gestoorde houdingsreflexen.
- Degeneratie dopaminerge neuronen in substantia nigra;
- Te kort dopamine, serotonine, adrenaline en
acetylcholine veroorzaken symptomen;
- Precieze oorzaak onbekend.
• Veroudering;
• Oxidatieve stress;
• Toename productie toxische stoffen;
• Mitochondriale pathologie, in combinatie met erfelijkheid;
Prognose
- 100-200/100.000 bij >40-jarigen
Zeldzaam < 40 jaar
Toenemende incidentie > 60 jaar
Gemiddelde leeftijd bij diagnose 70 jaar
- Permanente motoriekstoornis;
- Langzaam progressief verloop;
- Afsterven van dopamine producerende zenuwcellen;
- Parkinsonisme: alle syndromen met identieke symptomen maar andere oorzaak.
Prognose
- Langzaam progressief en invaliderend over vele jaren
Categorieën:
- Primair:
• Parkinson
- Secundair: Parkinsonisme
• Postencephalitisch Parkinsonisme:
• Na encephalitis
• Drugsgeinduceerd Parkinsonisme:
• Gebruik van antipsychotische phenothiazine medicijnen. Reversibel.
• Trauma aan substantia nigra
• Pseudo Parkinsonisme:
• Ziekte met dezelfde verschijnselen, zoals Alzheimer of Huntington
• Toxine-geinduceerd Parkinsonisme:
• Door koolstofmonooxide.
Irreversibel.
Prognose
Subtypen
, - Tremor dominante vorm
- Akinetisch rigide vorm
- Posturale instabiliteit en gangstoornissen
Symptomen
Symptomen
- Gelijke frequentie bij mannen en vrouwen
- Belangrijkste symptomen (vaak als eerste):
• Beven;
, • Spierstijfheid;
• Bewegingstraagheid;
• Algemene vermoeidheid
• Depressie
• Uitdrukkingsloos gezicht, gebogen houding.
Motorische symptomen
Categorie Symptomen
Verminderde armzwaai, schuifelende gang, freezing,
verstoorde fijne motoriek, dystonie (aanhoudende
samentrekking van spieren), verminderde
Zenuwstelselaandoeningen gelaatsuitdrukking (maskergelaat), spierstijfheid, trillen in
rusthouding, langzamer en minder bewegen, zachtere en
monotone spraak, kleiner handschrift, moeite met fijne
vingerbewegingen, moeite met balans en coördinatie
Niet motorische symptomen
Categorie Symptomen
Obstipatie, blaasproblemen, erectiestoornissen,
duizeligheid (als gevolg van een te lage bloeddruk als men
Autonoom zenuwstelsel (regelt vooral de
te snel opstaat vanuit een stoel of bed), overmatig of
werking van inwendige organen)
verminderd transpireren, toegenomen speekselproductie,
droge ogen
Lusteloosheid, depressie, concentratieproblemen,
Neuropsychiatrisch hallucinaties, psychose, wanen, dementie, obsessieve
repeterende handeling, desoriëntatie
Slaperigheid overdag, slapeloosheid, levendig dromen,
Slaapstoornissen
kwalitatieve slechte slaap
Niet motorische symptomen
Categorie Symptomen
Gevoelsstoornissen Pijn, tintelingen, reukstoornissen
Vermoeidheid, verminderde eetlust en libido, wazig zien,
Overig
gewichtsverlies
Ergste symptomen
, Classificatie
Diagnose stellen
Criteria:
- Aanwezigheid hypokinetisch-rigide syndroom:
• Rusttremor
• Bewegingsarmoede: akinesie, hypokinesie en bradykinesie
• Rigiditeit
• Houdingsinstabiliteit
- Ondersteunende positieve criteria:
• Eenzijdig begin
• Progressieve stoornis
• Blijvend asymmetrisch patroon
• Levodopa response > 5 jaar
• Beloop > 10 jaar
Uitsluitcriteria ziekte van parkinson:
- Herhaald CVA's met stapsgewijs progressief parkinsonisme
- Herhaald hersenletsel
- Medicatie: neuroloptica, phenothiazinen
- Intoxicaties: CO, MPTP
- Onstekingen: encephalitis lethargica
- Stapelingsziekte: M. Wilson
- Normal Pressure hydrocephalus
- Creutzfeldt-Jakob
