Hoorcollege 1: inleiding internationalisering en Europeanisering van
de strafrechtspleging
Literatuur: A. Klip, European Criminal Law. An Integrative Approach, hoofdstuk 1 t/m hoofdstuk 4.
Belangrijk is dat je de belangrijkste historische ontwikkelingen voor het Europees strafrecht begrijpt en
kunt duiden. Je hoeft deze hoofdstukken dus niet te kunnen reproduceren. Kleur tapjes boek
Internationalisering van strafrechtspleging:
-Gedeeltelijke overdracht van nationale soevereiniteit
*Door bevoegdhedenoverdracht aan internationale organisaties bijv. NAVO, VN, Raad van Europa, EU
*Middels (bindende) afspraken voor samenwerking in strafzaken bijc. Bilaterale ( met een andere
staat, bijv uitleveringen) en multilaterale verdragen, EU-richtlijnen.
*Door onderlinge afstemming van regelgeving bijv. gezamenlijke delictsomschrijvingen van
internationale misdrijven, harmonisatie van straf(proces)recht in de EU.
Hof van Justitie is tot stand gekomen binnen de Raad van Europa.
Europeanisering van strafrecht:
(blz. 2) Klip: EU criminal las is a multi-level field of law in which the EU has normative influence on
either substantive criminal law/ criminal procedure, or on the co-operation between the Member
States:
-Gezamenlijke Euyropese normen ten aanzien van materieel en formeel strafrecht (waaronder
fundamentele rechten) → harmonisatie
-Afspraken m.b.t. verlenen en verkrijgen van rechtshulp → Hulp vragen als politie, ovj of rechter aan
andere landen bij het rondmaken van de strafzaak bijv. bewijsmiddelen, VE aanhouden, overname
-Toekomst: EU-agentschappen die direct op het strafrecht ingrijpen (Europees OM) → EU-
agentschappen: Europol, Eurojust
Supranationaal: Landen dragen bevoegdheden over aan instellingen die boven de landen staan. De
lidstaten geven een deel van hun soevereiniteit af aan een organisatie.
Intergouvernementeel: Samenwerkingsverband tussen lidstaten, maar behouden hun soevereiniteit.
Daarbij dragen ze geen bevoegdheden over aan een internationale instelling.
- Beginsel van overdracht van bevoegdheden (soevereiniteit) naar de Europese Unie Art. 5 lid 1 en 2 &
4 lid 1 VEU: Volgens het internationale recht genieten staten alle bevoegdheden en internationale
organisaties zij alleen bevoegd indien en voor zover staten hen bevoegdheden hebben overgedragen.
*Exclusieve bevoegdheidstoedeling:
,*Gedeeltelijke bevoegdheidstoedeling: EU en lidstaten gezamenlijk bevoegd om op dat terrein
besluiten en maatregelen te nemen.
-Directe werking: Burgers kunnen direct beroep doen op besluiten van EU recht, op bepalingen die
voldoende duidelijk en voorwaardelijk zijn: Van Gend en Loos: Specifieke bepaling moet:
*Voldoende onvoorwaardelijk: geen verder implementatie noodzakelijk
*Voldoende duidelijk: geschikt voor toepassing door de rechter
→Beoordeling: waar houdt discretionaire bevoegdheid van het bestuur op?: scheiding van rol van de
rechter bij toepassing van Europees recht en rol van het bestuur. Als er bij een bepaling heel veel
ruimte is voor een lidstaat om invulling te geven aan een norm, dan niet voldoende duidelijk en
voldoende onvoorwaardelijk.
Vrijheden: blz. 94, 95,97,98
-Personen, Goederen, Diensten, Kapitaal
Europees strafrecht ontstaan als tegenhanger vrij verkeer personen en afschaffing binnengrenzen
(Schengenzone)
Internationale strafrechtelijke samenwerking:
-Verschillende vormen van politiële en justitiële samenwerkingen:
*Uitlevering (ter strafvervolging of TUL)
*Wederzijdse rechtshulp
-Overdracht van strafvervolging
*Overdracht van strafexecutie
1. Wat zijn belangrijke ontwikkelingen binnen de Europese Unie voor Europees Strafrecht?
blz.16 en 17 boek. Pijlers van verdrag van Maastricht blz. 19 en 20
Verdrag Lissabon: eerste en derde pijler nu 1
Kader besluiten: strafrechtelijke variant richtlijnen. Aparte wetgevingsinstrument
, Schema geschiedenis blz. 61
2. Welke institutionele fundamenten van de Europese Unie zijn belangrijk voor Europees Strafrecht
en waarom?
-subsidiariteit:
-proportionaliteit:
-wederzijdse erkenning en wederzijdse vertrouwen: art. 28 lid 1 VWEU
Bereidheid om juridische gevolg te geven aan besluit dat in een andere staat is genomen. Dit is het
hoeksteen van Europees strafrecht. De justitiële samenwerking in strafzaken in de Unie berust op
het beginsel van wederzijdse erkenning van rechtelijke uitspraken en beslissingen.
-harmonisatie
-Loyale samenwerking Art. 4 lid 3 VEU: blz 76
Werk zowel horizontaal (eerste punt) en verticaal (tweede punt).
EU heeft eigen rechtsorde ( Van Gend & Loos arrest)
-Soevereine rechten instituties
-Rechtspersoonlijkheid
-Eigen instituties
-Eigen besluitvormingsproces
-Eigen rechtsbronnen
-Bindend effect van rechtspraak Hvj EU EN
-Voorrang EU recht over conflicterend nationaal recht HR COSTA ENEL blz. 71
3. Welke juridische instrumenten bestaan er op Europees niveau om Europees Strafrecht vorm te
geven?
Kaderbesluiten (worden niet meer aangenomen), verordeningen, verdragen, richtlijnen, adviezen
Kaderbesluiten hebben nu dezelfde werking als richtlijnen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kkboudih. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.