Het initiatiefwetsvoorstel van het Tweede Kamerlid Keijzer (CDA) tot wijziging van het Wetboek
van Strafrecht in verband met de strafbaarstelling van de verheerlijking van terrorisme
(Kamerstukken II 2016-17, 34466, nr. 5) stelt een nieuw art. 137ga Sr voor, dat als volgt luidt:
'Hij die in het openbaar, mondeling of bij geschrift of afbeelding, een terroristisch misdrijf
verheerlijkt, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de
vierde categorie. '
In de Memorie van Toelichting staat onder meer het volgende:
'Er zijn terroristische misdrijven die vanwege hun aard, ernst en omvang de samenleving en haar
burgers of groepen van burgers in het bijzonder, zeer ernstig schokken. Dat geldt allereerst voor
de overlevende slachtoffers, de nabestaanden en de bevolking van het land waar het misdrijf is
begaan. Maar de schokken worden ook daarbuiten gevoeld. Terroristische aanslagen van de
afgelopen drie jaar troffen de gehele westerse, vrije democratische wereld. (...) De schok die
deze misdrijven teweeg brengen is zodanig dat het verheerlijken van deze misdrijven burgers
diep kan kwetsen (...). Personen die naar aanleiding van de terreurdaden in Syrië zwaaien met IS-
vlaggen of via sociale media hun waardering uiten voor het genoemde filmfragment van een door
IS uitgevoerde onthoofding gaan naar mening van initiatiefneemster een grens over. (...) De
publieke steunbetuiging aan IS vormt een grove minachting van het levensgevaarlijke werk dat
door Nederlandse autoriteiten en militairen wordt verricht en in het verleden is verricht om IS
juist te bestrijden. Deze uitlatingen hebben aldus het vermogen groepen tegen elkaar op te
zetten, onlustgevoelens in de samenleving (verder) aan te wakkeren en een gevaarlijke
neerwaartse spiraal van vergroving in het publieke debat te weeg te brengen.'
Voldoet dit voorstel aan het schadebeginsel zoals uiteengezet door Feinberg?
Modelantwoord
10 p. correcte uiteenzetting van de theorie.
Theorie:
Bij schade (kan overigens ook een risico op schade zijn) dient er sprake te zijn van
(2) Een ‘setback to others’ interests’ / terugval in andermans belangen. Schade kan worden
toegebracht aan individuen en groepen (bv. leven/gezondheid), maar ook aan de samenleving
(publieke goederen zoals de openbare orde en de belangen van de overheid zelf).
(1) Deze terugval in belangen is tevens een onrecht: iemand moet een handeling hebben verricht
die een ander onrecht aandoet zonder dat daar een rechtvaardiging voor is.
(2) Causaal verband tussen het onrecht en de (potentiële) schade. Ligt de onrechtmatige
gedraging niet te ver af van de eventuele schade?
Feinberg heeft het schadebeginsel nader geconcretiseerd door een aantal overwegingen
(mediating maxims):
, (1) Wat is de omvang van de schade?
(2) Wat is de kans dat de schade intreedt? Het gaat om het risico op schade, dwz de kans op
schade wordt afgezet tegen de omvang van de potentiële schade. Naast kans en omvang van de
schade dient ook rekening te worden gehouden met de waarde van het risico-creërende gedrag.
(2) Het relatieve belang van de schade: door het schadelijke gedrag van B strafbaar te stellen
bescherm je de belangen van A, maar schaad je soms de belangen van B (en anderen) om dat
gedrag juist wel uit te oefenen. Wiens belang gaat voor? Daarbij wordt rekening gehouden met
- hoe ‘vitaal’ is dat belang voor de betrokkene(n)?
- wordt het belang versterkt door nog andere belangen?
- de ‘inherente morele kwaliteit’ van je belang. Niet elk belang is het waard beschermd te worden.
15 p. toepassing van de theorie op deze casus. Hierbij wordt gekeken naar de wijze waarop een
diepgaande afweging van argumenten plaatsvindt aan de hand van diverse aspecten van de
theorie. Het gaat hierbij om een sterke onderbouwing, een duidelijk gestructureerd verhaal en
een genuanceerde afweging.
Vraag 2: strafrecht en andere rechtsgebieden (15 pt)
a. Wat onderscheidt 'ondermijnende criminaliteit' van gewone criminaliteit?
b. Waarom verschuift de aanpak van ondermijningsproblematiek van het strafrecht naar andere
rechtsgebieden, zoals het bestuursrecht (de zgn. 'integrale aanpak')?
c. Idealiter vullen de strafrechtelijke en bestuursrechtelijke mogelijkheden om op te treden tegen
terrorisme elkaar aan en versterken zij samen de aanpak van terrorisme. Echter, met de
inwerkingtreding van de recente wetgeving over het intrekken van de Nederlandse nationaliteit*
wordt deze aanname ook wel in twijfel getrokken. Waarom is dat het geval?
*De Minister van Justitie en Veiligheid kan sinds 2017 in bepaalde gevallen de Nederlandse
nationaliteit intrekken van personen uit wiens gedragingen blijkt dat zij zich hebben aangesloten
bij een organisatie die een bedreiging vormt voor de nationale veiligheid (zonder dat zij voor een
terroristisch misdrijf zijn veroordeeld).
Modelantwoord
a. (5) Het moet gaan om aantasting van de samenleving in brede zin en niet alleen voor een
individueel slachtoffer.
Tops & Schilders: ‘Het gaat om crimineel handelen dat de potentie heeft om sluipenderwijs een
zodanige sociale en economische invloed te ontwikkelen, dat het de fundamenten van de
rechtsstaat kan ondermijnen en daarmee ook de veiligheid en integriteit van de samenleving.
Die potentie schuilt in de combinatie van de beschikbaarheid van bijna ongelimiteerd illegaal
vermogen en de toegang tot zware geweldsmiddelen.'
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kkboudih. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,86. Je zit daarna nergens aan vast.